20 Ocak 2009’da ABD’nin 44. Başkanı olarak koltuğuna oturacak olan Barack Obama, çalışma arkadaşlarını büyük ölçüde açıkladı. Gerek başkan aday adayı olma sürecinde gerekse başkanlık yarışında Obama’nın kullandığı başlıca sözcük şuydu: Amerikan halkı da değişime oy verdi ve Cumhuriyetçileri değiştirdi, Demokratları getirdi.

Şimdi değişime geçelim...

İlk görünüm şu:

Beyaz Başkan Bush gitti, siyah Başkan Obama geldi.

Siyah Dışişleri Bakanı Rice gitti, beyaz Dışişleri Bakanı Hillary geldi!

Yani, beyaz-siyah, oldu şimdi siyah-beyaz...

Ne değişim ama!

Rice, Başkan Bush’un Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevini de üstlenmişti. Oraya da beyazgillerden eski NATO Komutanı James Jones geldi. Jones, Avrupa’da da görev yapmış, Türkiye’nin yakından tanıdığı bir isim. 4 Temmuz 2003’te Süleymaniye’de Türk askerlerinin başına çuval geçirilmesi olayından sonra Türk-Amerikan ilişkilerini iyileştirmekte rol alan bir generaldi.

Jones, bu göreve atandıktan sonra yaptığı ilk basın toplantısında elini bizim bölgeden ve Asya çevresinden çekmeyeceği izlenimini verdi.

***

Obama, ABD’nin izleyeceği dünya politikası açısından önemli bir koltuk olan Savunma Bakanlığı’nda siyah-beyaz, beyaz-siyah değişimine bile gitmedi. Bush’un Savunma Bakanı Robert Gates’in bu görevi en azından bir yıl daha sürdürmesini istedi.

Elbette her başkanın ayrı bir cola içişi vardır ama, bu tablo, değişimin sadece sözünü ettiğimiz renk hareketliliğinden çok öteye geçmeyeceğini ortaya koyuyor. Ancak bunu bütün dünyaya çok büyük değişim gibi sunmayı başaran Amerika’yı ayrıca kutlamak gerek.

Tamamen rastlantısal bir noktanın daha altını çizelim:

Obama, dış politikada Irak’tan çekilmeyi, Afganistan’a daha büyük ağırlık vermeyi düşündüğünü ifade etmişti. Bunun hangi zeminde olacağı tartışılırken Hindistan’da büyük bir terör eylemi meydana geldi. Başta Hintli yetkililer olmak üzere herkesin aklına Pakistan geldi.

Pakistan’ın da devrede olduğu bir organizasyonla Hindistan kana bulanmıştı!

Acaba bu bakış şöyle bir Obama politikası mı üretecek:

Pakistan, ülkesini teröristlerden temizleyemiyor. O zaman biz girip temizleyelim. Böylece Afganistan’ı da çok daha kolay kontrolümüz altında tutmuş oluruz! Bizimki sadece bir senaryo, bakalım gerçekler nasıl gelişecek.

***

ABD’deki bu renk değişimi Türkiye’yi nasıl etkileyecek?

Genel olarak olumlu bir hava esiyor. Hillary Clinton’ın Türkiye’yi yakından tanıdığı, Bill Clinton’la birlikte Türkiye’ye geldiğinde olumlu bir iklim oluşturduğu yorumları var. Hatta şu tür değerlendirmeleri bile duyuyoruz:

Bill Clinton’ın arkasında Hillary Clinton vardı... Hillary Clinton’ın arkasında da Bill Clinton olacak. Bill Clinton Türkiye dostu olduğuna göre, durum lehimize!

Her şeyden önce Obama’nın tercihleri şunu gösterdi:

İş ABD çıkarlarına gelince, Demokrat Cumhuriyetçi ayrımı olmaz, hepimiz Amerikalıyız!

Yeri geldikçe vurguluyoruz; biz de böyle bakabilmeliyiz. Karşımızdakinin bize nasıl baktığına kafa yoruyoruz da, biz karşımızdakine nasıl bakacağız, bunu düşünmüyoruz.

Anlaşılan Türk-Amerikan ilişkilerine en pratik bakış şu:

Bizim dostumuzdur Hillary,

Haydi Türkiyem ileri!

ankcum@cumhuriyet.com.tr