Napolyon sormuş:

- Neden kaybettik?

“Beş nedeni var” deyip sıralamaya başlamışlar:

- Bir, barut bitti...

Napolyon durdurmuş, “Ötekileri sıralamanın anlamı yok” demiş.

Türkiye’de bütçe, kontrolsüz, denetimsiz, plansız biçimde bir kişinin eline verildikten sonra ülke ekonomisinin kötüye gidiş nedenlerini sıralamanın anlamı yok. 128 milyar dolar da buhar olur, dünyanın en faizci ülkesi de olunur!

Demokrasi ve parlamento bütçeden doğmuştur. 800 yıl önce İngiltere’de kral halktan topladığı vergileri istediği gibi kullanıp yeni vergi koyunca, halk soruyor:

- Bu paralar nereye gidiyor?

Kral, “Size hesap vermeye mecbur muyum?” karşılığı veriyor. Büyük bir tartışma başlıyor. Sonunda vergilerin nereye harcandığını denetleyen bir kurul oluşuyor. Kurul parlamentoya dönüşüyor.

***

Tuttuğun yerden şekillenen sistem değişikliğinden sonra “bütçe mekanizması” kalktı. Meclis’te oylanması tamamen şekil. Bir kuruş, ekleme, çıkarma yok. Denetim yok. Harcama kalemleri bile yok. 

Ülke bütçesinde harcama kalemleri kalkar da Merkez Bankası’nda durur mu? Günlerdir tartışılan 128 milyar dolara ilişkin açıklama yapmama hakkını kendilerinde görüyorlar. Halk dilinde kumar denecek ucu belirsiz yöntemlerle kullanılan bu paranın hangi ellerde olduğuna dair olmadık spekülasyonlar var. İktidar bunu sakladığını sanıyor ama uluslararası işlemlerin bugünü yoksa yarını var!

Her alanda sıkıntı varken devletten ihale alma rekoru kıranların her şeyi devlet garantisinde. Günlük hayatta düşünün; birisinden para alıyorsunuz. Size, “Ödeyemezsen merak etme, ben hallederim” diyor. Bundan güzel alış-vermeyiş olur mu?

Ankara’da konuşulan o ki; tam garantili, bol keseden verilen bu paraların hepsi o müteahhitlerin cebine gitmiyor! İç içe, yan yana kaç havuzun oluştuğu belli değil. Hangi havuzun niçin kullanıldığı belli değil. Muhtemelen önümüzdeki günlerde medyadan siyasete yeni borsalar kurulacak. 

Neden? 

Çünkü seçim yaklaşıyor.

Bir kişiye verilen 4-5 maaşın tamamının o kişiye gitmediğini öngörmek için de derin araştırmacı olmaya gerek yok. 

***

Gelinen noktada para bulmak için dünyanın en faizci ülkesi olduk. Avrupa’da faiz eksi 0.5. Türkiye buradan Avro bazında yüzde 12-13 faizle borç alıyor. 

Arkadaşlar faize karşı ama anlaşılan düşük faize karşılar.

Dünyanın en çok tartışılan ülkesi Venezüella’dan bile kötü durumdayız. 

Bütün bunların üstüne Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) da 2018’de yeni sistemsizlikle tamamen ortadan kaldırıldı.

Nasıl harcanacağı plansız...

Nereye harcandığı denetimsiz...

Böylesine hor kullanılan bütçede bir de örtülü ödenek kasası var ki sormayın. Sadece bir yıllık harcama, AKP öncesindeki bütün hükümetlerin harcamasını geçiyor.

Maliye Bakanı Lütfi Elvan bu tablodan bir “reform” çıkarıp önceki gün AB büyükelçilerine anlattı. Onlar bu işe şöyle bakar:

- Bu ülke borcunu öder mi? Halkının sırtına binip öder... O zaman bizim için sakınca yok.

Maliye Bakanlığı olmuş malı ye bakanlığı... İşleri bu hale getiren kişi için tartışma açılıyor:

Yeniden bakan olur mu?

Neden olmasın, Maliye Bakanlığı’nın da ötesinde bir makam bile yaratılır:

Her haltı ye bakanlığı!