Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Küresel Ekonomide İsrail'in Yeri
\n\n\n
İsrail ile olan diplomatik ilişkilerde sorun yaşadığımız bugünlerde İsrail’in dünya ekonomisindeki yerini analiz etmek iki ülkenin ileride nasıl tavır alacağına ışık tutacak ve biraz da kayıkçı kavgası olduğuna bizi inandıracaktır.
\n14 Mayıs 1948 yılında kurulan ve parlamenter demokrasi ile yönetilen İsrail 20 bin 770 km2 yüzölçümü (440 km2 alanı sularla kaplı), 273 km kıyı şeridi, 8 milyona yaklaşan nüfusuyla Lübnan ve Mısır arasında bulunan küçük, ama dünyada etkisi büyük bir ülke. Nüfusu yüzde 75.6’sı Yahudi, yüzde 16.2’si Müslüman, yüzde 2’si Hıristiyan, yüzde 1.7 Dürzi ve yüzde 3.8’i de diğer dinlere tabi olanlardan oluşmaktadır.
\n2010 verilerine göre GSYİH’si 219.4 milyar dolar (dünya sıralamasında 52’nci). GSYİH’nin yüzde 2.4’ünü tarım, yüzde 32.6’sını sanayi, yüzde 65’ini hizmetler sektörü yaratmaktadır. Kişi başına milli geliri 29 bin 800 dolarla dünyada 46’ncı, yoksulluk sınırı altında yaşayanlar nüfusun yüzde 23.6’sı; yoksulluk sınırı günlük 7.30 dolar. İşgücü 3.4 milyon, işsizlik oranı yüzde 6.7, enflasyon oranı yüzde 2.7 olan İsrail küçük olmasına rağmen ekonomisi dünya sıralamasında önemli bir yer tutmaktadır.
\nBütçe gelirleri 61 milyar dolar, bütçe giderleri 69 milyar dolar olan İsrail kendi elektriğini üretmekte 54.5 milyar kWh olan üretimden 46.4 milyar kWh kendisi tüketerek 2 milyarını ihraç etmektedir.
\nPetrol yönünden sıkıntılı durumdaki İsrail’in petrol çıkan bölgelere iştahı ve Gazze ablukasının petrole bağımlılığından da kaynaklandığını söyleyebiliriz. Günde 3 bin 806 varil üreten İsrail 231 bin varil/gün tüketmekte; günde 318 bin 900 varil ithal etmektedir. Doğalgaz ithalatçısı ve ihracatçısı olmayıp günde 1.19 milyar cu m üretip tüketmektedir.
\nSanayisi şu sektörlerden oluşmaktadır: Yüksek teknoloji ürünleri (havacılık, iletişim, bilgisayar destekli tasarım ve üreten de dahil olmak üzere, tıbbi elektronik, fiber optik), ağaç ve kâğıt ürünleri, potas ve fosfat, gıda, içecek ve tütün, kostik soda, çimento, inşaat, metal ürünleri, kimyasal ürünler, plastik, elmas kesme, tekstil, ayakkabı.
\nHammadde, askeri ekipman, yatırım malları, ham elmas, yakıt, tahıl, tüketim malları ithal eden İsrail’in ithalatı yaklaşık 58 milyar dolar (dünya sıralamasında 46’ncı), makine ve teçhizat, yazılım, elmas, tarım ürünleri, kimyasallar, tekstil ve konfeksiyon ihracatının toplamı 56 milyar dolar. En fazla ihracatı ABD’ye yapmakta (yüzde 35), yüzde 12.3 oranı ile de ithalatında ABD birinci sırada bulunmaktadır. Cari işlemler dengesi 6.7 milyar dolar fazla ile dünyada 29’uncu sırada yer almaktadır.
\n106 milyar dolar dış borcu bulunan İsrail’e 78 milyar dolar doğrudan yabancı sermaye yatırımı gelmiştir.
\nGSYİH’sinin yaklaşık yüzde 8’ini askeri harcamalara ayıran İsrail bu bakımdan dünyada 6’ncı sırada yer tutmaktadır. Yahudi ve Dürzilere askerlik zorunludur. 120 bine yakın askeri bulunan İsrail’in rezerv ordusu (hemen askere alınabilecekler) 3 milyon kişi civarındadır.
\nTürkiye ile İsrail arasında dış ticaret hacmi 2000 yılından itibaren 1 milyar dolar mertebesinden 3 milyar dolar mertebesine yükselmiştir. AKP döneminde İsrail ile dış ticaret dengesi sürekli artmıştır.
\nEkonomi Bakanlığı verilerine göre 2011 Ocak-Temmuz ayı itibarıyla aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere geçen yılın aynı dönemine göre dış ticaret hacminde artış vardır.
\nİsrail’e ihraç ettiğimiz ürünlerin içinde demir ve çelik, motorlu kara taşıtları, traktör, elektrikli makine ve cihazlar, nükleer reaktör ve kazanlar önemli yer tutarken, ithalatımızda plastikler, petro kimya ürünleri önemli yer tutmaktadır. İsrail’den askeri ürünler ithalatı ciddi bir tutarda değildir.
\nTürk inşaat firmaları çok fazla proje alamamaktadırlar. Toplam proje bedeli 580 milyon dolardır.
\nİsrail ile Türkiye arasında Serbest Ticaret Anlaşması, Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması, Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması, Ticari, Ekonomik, Sınai, Teknik ve Bilimsel İşbirliği Anlaşması vardır.
\nGördüğünüz gibi küçük bir ülke, ama boyundan büyük işler yapmakta. Bu da dünyadaki tüm ülkelerdeki Yahudilerin çok önemli noktalarda bulunmalarından ve dev çokuluslu şirketlerin sahipleri olmalarından kaynaklanmaktadır.
\n\nYazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Yankı Bağcıoğlu'ndan Suriye uyarısı:
- CHP'li Günaydın'dan Bakan Tekin'e tepki!
- Yeni Doğan çetesi davasında çarpıcı itiraflar
- Canlı tarih müzesi Hisart 10. yılında!
- Teğmenler Yüksek Disiplin Kurulu'na sevk ediliyor
- Tarihçi Yusuf Halaçoğlu'ndan şok iddialar
- TBMM'de 'Etki Ajanlığı' düzenlemesi tartışılacak: Amaç m
- Pera Palas'ta Atatürk Müze Odası
- İmamoğlu’ndan 10 Kasım paylaşımı!
- Donald Trump'ın yeniden başkan olması dünya ekonomisini
En Çok Okunan Haberler
- 'HTŞ'yi kim finanse ediyor' sorusuna yanıt verdi
- Erdoğan'dan cihatçılara açık destek!
- 'En çok aranan' tetikçi yakalandı!
- Galata Kulesi'nde korkunç olay
- Canlı yayında 'HTŞ' kavgası
- 'Narin'in iç çamaşırında bulunan PSA'ya sessiz kalındı!'
- Suriye'nin kuzeyinden peş peşe açıklamalar!
- Hakan Ateş 27 yıl sonra görevi bıraktı!
- Kılıçdaroğlu'ndan 'Suriye' tepkisi!
- Ünlü şef Somer Sivrioğlu'na hapis cezası!