“Rusya Seyahatname’nizi noktaladınız, âcizane tebriklerimi kabul etmenizi dilerim. Okuyanlar, eminim karışık hisler içinde bocalayacaklar. Belki de çoğu ‘Moskof değil mi’ diye burun kıvıracak. Yine de Türk’ün dağarcığına büyük bir katkıda bulunduğunuzu söyleyebilirim…”

Moskovalı okurum R. Ertan Acaroğlu, Rusya hakkındaki nerdeyse her yazımın ardından bana değerli zamanını ayırarak, “değerlendirme ve fikir ayrılıklarımızı” irdeleyen; uzun, ayrıntılı, bilgi dolu mektuplar yolluyor. Bir teknik irtibatsızlıktan ötürü “e-postalarım” “post master”dan geri döndüğünden, kendisine doğrudan yanıt veremiyorum. Buradan, bu sütundan, gösterdiği bu özenli ilgiye her şeyden önce çok teşekkür ettiğimi belirtmek isterim.

Hemen şunu belirteyim ki Sn. Acaroğlu’nun düşündüğü gibi; okuyanlar “karışık hisler içinde bocalayıp”; “İşte Moskof değil mi” demedi. En azından bana gelen tepkiler hiç böyle değil. Rusya; “aura”sı olan bir ülke. Ve tam tersine; bu dizi, okurlarımızın Rusya’ya ilgisini arttırdı. Birkaç örnek:

“Merhabalar. Ben Manisa/Salihli’ den Nusret Savgat. Asker kökenli bir aileden geliyorum. Cumhuriyet okuruyum. Aynı zamanda Rusya hayranıyım. Tabii eleştirilerim de var, ama bu ülkeye merakım ve hayranlığım son yazı dizinizle iyice arttı… Ben de imkânım olunca Volga nehrinden St. Petersburg-Moskova ziyareti yapmak istiyorum…”

“Ben ve eşim yazılarınızı alaka ile okuyoruz. Putin Rusya’sından Volga Ana’ya adlı yazı diziniz bizi aynı geziyi yapmak için heveslendirdi… Ece Kut Sarpyener”

“Putin Rusya’sından Volga Ana’ya başlıklı yazı dizinizi ilgiyle ve duygulanarak okudum. Bu sabah da ilk okuduğum yazı o oldu ve ne yazık ki bitti… Keşke bir kitap kapsamına dönüştürüp, yeniden yayımlayabilseniz! Mehmet Yalçın”

Bu diziyi başlangıçta “on bölüm” olarak tasarlamıştım. Ancak fazla uzun olursa okurlar sıkılabilir düşüncesiyle sonunda “sekiz bölüme” indirdim. Bu bağlamda; Mehmet Yalçın’ın “ne yazık ki bitti!” sözleri, aldığım en büyük mükafat oldu. Sn. Yalçın’a ve bu dizi adına tebrik, kutlama gönderen tüm diğer okurlara bu meyanda çok teşekkür ederim. “Sadık okurum” Acaroğlu’nun dikkat çektiği bir hatayı da bu vesileyle düzeltmiş olayım: “Küreselleşen Moskova” başlıklı ikinci bölümde Sovyet döneminden kalma “kommunalka”lardan -kolektif olarak paylaşılan dairelerden- bahsederken “Moskova’daki konutların yüzde 10’u hâlâ artık tümüyle maziye karıştığını varsaydığımız ‘kommunalka’lardan oluşuyor” demiştim…

Acaroğlu; “kommunalka” gerçeğinin; “kılık değiştirmekle birlikte hâlâ devam ettiğini” kabul ediyor. Ancak sözü edilen yüzdenin “yüzde 2” gibi bir rakam olduğunu söylüyor.

Notlarıma baktım: “Moskova Belediyesi rakamlarına göre, konutların yüzde 2.5’i hâlâ kommunalka. Fahiş kiralar yüzünden son dönemde kommunalka talebinde yüzde 10’luk artış var!” şeklinde bir kayıt düşmüşüm. Verdiğim oranda evet maddi bir hata oluşmuş…

Bir başka okur Dr. Oktar Türel; “Putin Rusya’sından Volga Ana’ya başlıklı yazı diziniz çok güzel, öğretici ve yararlı idi. 2000 yılında eşimle birlikte (ne yazık ki sadece bir hafta) kaldığımız St. Petersburg’la ilgili anılarımızı tazelememize fırsat verdiğiniz için de ayrıca size minnetarız. Elinize sağlık..” dedikten sonra, son bölümde bir köprü adına takılmış…

“Siyasi Tarih Müzesi’nden Neva’nın güney kıyısına giderken geçtiğiniz köprünün adı ‘Troitsky Most’ (yani Kutsal Üçleme –‘Trinity’- Köprüsü); Trotsky (ya da bizim imlamızla Troçki) değil” diyor.

Doğrudur. Heyhat! Bir “i” farkıyla bu iki isim kulağa aynı geliyor..

Bir başka “i” farkına, “blini/bilini” üzerinden dikkat çeken Vedat Çakmak da “Dizinizi büyük keyifle izliyorum” dedikten sonra ekliyor:

“Kazan kökenli olduğum için Sibirya mufağını iyi tanıyorum. ‘Rus’ kökenli olarak yorumladığınız ‘blini’nin kökeni; ‘bilini’… Keza ‘piroşki’ olarak tanıdığınız börek de aslında ‘pireşki’. Ayrıca ‘pilimin’ ve ‘peremeç’ var. Bunların tümü, Altaik kökenli sözcükler. Sadece bilgilenmeniz için yazdım.”

Çakmak, sadece “bilgilendirme” amacıyla yazıyor ama üstümde kalmasın, bu vesileyle bu ilginç bilgiyi de tüm okurlarımla paylaşmak istedim.

nilgun@cumhuriyet.com.tr