Cumhurbaşkanı Gül yasama yılını açarken yeni anayasaya ağırlık verdi… “Değişmez” ve değiştirilmesi “teklif dahi edilemez” maddelerini gözeten konuşmasına da malum tepkiler yükseliverdi... Çünkü kimilerine göre demokratlığın gereği, cumhuriyetimizin laik, demokratik ve sosyal hukuk devleti “olmaması”nı isteyebilmek!

Yani laiklikle bütünleşen çağdaş, demokratik sosyal hakları ve bunları koruyan hukuku yok etmek de demokrasi sayılıyor!

Böylelerine “Allah akıl fikir versin” demekten başka çare de kalmıyor..

Faşizmin anayasası

12 Eylül Anayasası’nı neden Türkiye’ye yakıştırmıyoruz?

Birincisi düzmece değil, gerçek bir “faşist darbe”nin ürünü... Arkasında nice ölümler, işkenceler, hukuk dışı sorgulama ve eziyetler olan ve topluma adeta zorla oy verdirilen bir anayasa...

Oktay Akbal 1982’deki halkoylamasından önce “Ben hayır diyeceğim” diye yazdığı için ceza yemedi mi? Yüzde 90 “evet”, böylesi bir ortamda ve “oy”un “rengi”ni gösteren “şeffaf zarf”larla elde edilmişti?

İkincisi, anayasadaki olumlu maddelere, “ancak” denilerek “faşist niyet”lerin eklenmesi… Sayısız toplumsal dava, o “ancak”lı ilavelerle yitirildi. Birçok madde de zaten dünyanın hayran kaldığı 61 Anayasası’ndaki maddelerin “tersi” eklemelerle düzenlenmişti.

Dokunulmaması\t gerekenler

Şimdi denebilir ki 12 Eylül Anayasası “ekleme” hükümlerden arındırılsa, 61 Anayasası’na yakın bir düzenleme elde edilebilir. Bu yorum çok da yanlış sayılmaz ama bizim de “değişmez” ve “değiştirilmesi önerilemez” maddelerimizin kabulü şartıyla…

Çünkü hükümetlerin “çevre, kent ve toplum yararı”na olmayan uygulamalarını önlemek için açtığımız davaları, anayasanın örneklerini vereceğim maddeleri sayesinde kazanıyoruz.

Örneğin madde 11’deki “Kanunlar anayasaya aykırı olamaz” hükmüne sakın dokunulmasın. Bu madde sayesinde kıyı yağmasından tarih tahribatına kadar birçok doğa ve kent düşmanı düzenleme iptal edildi; rantçılar kaybetti, Türkiye kazandı.

35’inci maddedeki “mülkiyet hakkı toplum yararına sınırlanabilir” hükmü ise şehirciliğin güvencesidir. Aksi halde yapı yoğunlukları arsa sahibi yerine kentin çıkarına belirlenemezdi..

“Kıyılardan yararlanma”ya ait 43’üncü maddedeki “öncelikle kamu yararı ve toplum çıkarı gözetilir” koşulu ile 45’inci maddedeki “devlet, tarım arazileri ile çayır ve meraların amaç dışı kullanılmasını ve tahribini önlemekle görevlidir” hükümleri de değişmesi teklif bile edilmeyecek maddeler… Aksi halde henüz betonlaşmayan kıyılarımızı ve hâlâ işgal edil(e)memiş tarım alanlarımızı da hemen kaybederiz…

“Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek, devletin ve vatandaşların ödevidir” diyen 56’ncı; “Devlet, tarih, kültür ve tabiat varlıklarının korunmasını sağlar” diyen 63’üncü maddeler de yüz akımızdır; uygulanmasını sağlayacak hükümlerle donatılmalıdır.

Hele “Konut Hakkı”yla ilgili olan 57’nci maddedeki “Devlet, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama çerçevesinde konut ihtiyacını karşılayacak tedbirleri alır” hükmündeki “şehrin özellikleri”ne dayalı bir “planlama” koşulu, evrensel övgülere neden olmuştur. Bunun da yaşama geçebilmesi için aynı koşulun tam tersini simgeleyen TOKİ vb. uygulamalara engel olabilecek hükümler gerekiyor.

Örnekleri çoğaltmaya yerimiz yok; gerek de yok... ancak anayasanın değişmezleri arasına ülkenin yağmalanmasına karşı hükümleri de katabilirsek, işte o zaman çağdaş ve kimlikli Türkiye’yi yaratabiliriz..