Hörmetli ohurlar... Kars’ta 1950’lerde “Ekinci Pedalhanesi”nde basılan “Ayhavar” mizah gazetinden ilhamla ayda bir galeme aldığım “anadilimdeki yazım”ı, bu sefer gedim (eski) şeherlerimizden birindeki “küçe”(sokak)lerimize ayırdım.

Şehrin tarihten galma gözel binalarına hamı heyran idi. Caddeler, meydanlar, her yer “Baltık mimarisi”ndeki daş binalarla bezenmişdi. Şairler, yazarlar, ressamlar, heykalcılar, bu mimariden ilham alırlardı.

Ancah tarihi binalar yıhılıp yerlerinde “teze uca tikinti”ler (yeni yüksek yapılar) yükselende, şehir çirkinleşir; buna engel olunamırdı. Çünkü çoğunun “eski eser” geydi (kaydı) yohdu; ona sebep gorunamırdılar.

Şehrin gözelliğini itirmesinden narahat olan devrin belediye reisi ile şehri çoh seven hocalar ve mimarlar, çareler aradılar. Yığıncahlar (toplantılar) tertip edilerek şehrin tarihi karakterine uygun imar olması için alınacah tedbirler danışıldı.

Bu danışıhları tetkik için şehere gelip bir neçe gün galan “Anıtlar Kurulu”, gedim caddelerin ve binaların bulunduğu bölgeyi “sit” ilan etti. Tarihi binalara saygılı bir imar nizamını terifleyebilmek için de tamam eski binaların mimarileriyle, caddelerin iki yanlı fasat (cephe) resimlerinin çizilmesi, bölgenin de teze planının yapılması gerekliydi...

Bunların yapılmasına da kömeh (yardımcı) olan eyni hocalar ve mimarlar, telebeleriyle birlikte aylarca çalıştılar… Şehrin çirkin tikintilerle bozulmasını durduracah gerarları almah için Anıtlar Kurulu’na lazım gelen tamam mimari işleri könüllü yaptılar. Şeher planını düzelttiler, 300’den fazla tarihi binanın fotoğraflarını çekip, mimari şekillerini çizerek “eski eser” geyitlerinin (tescillerinin) yapılmasını sağladılar.

Bu vefakârlığa teşekkür amacıyla Belediye Meclisi de şehrin gözelliği için en çoh fedakârlıh gösteren muteber profesör ile atası, anası da “ora”lı olan mimarın isimlerini iki küçeye verdi.

İsimler silinip

Hörmetli ohurlar; bu gözel hekâyanın sonu ne yazıh ki bele bitmir. Çünkü şehrin teze belediye reisi, ele bilin ki tarihi gözelliklerin gorunmasından çoh karaktersiz teze tikintilere heveslidi...

Bu sebepten olmalı, eşittih ki eski mimarinin gorunmasını sağlayan profesörle mimarın küçelerdeki isimlerini galdırıp... Reisin teklifini tasdik eden şeher meclisinin gerar zaptında deyir ki; “Üyelerden üç kişinin red oylarına karşı mevcudun oy çoğunluğu ile karar verildi.”

İsimleri küçelerden silinen hoca ve mimar o üç üyeye teşekkür borçludular. Emehlerinin izlerini nesilden nesile kimsenin silemeyeceğini hatırlatır ve şehrin gözel görüntüsünü “pul” uğruna bozan “emlak rantı heveskârları”na yüz verilmemesini ora helginden hayış (rica) edirler...