\n\n\n

Bir yıl olmuş İlhan Selçuk’tan ayrılalı... Daha doğrusu, adeta kara sevdaya dönüşmüş bir Cumhuriyet tutkusunun dur durak bilmeyen savunmasında sonsuz dinlencesine çekileli..

Aradan onca yıl geçmesine rağmen hâlâ Cumhuriyeti savunmak! İnanılır gibi değildi. Yedi düvele diz çöktüren bir destanın esenliğine koca bir ömrü adamak ise dayanılır gibi değil...

Ve aynı destanın her zamankinden daha fazla savunulması gerektiğini görerek yaşarken kara sevdalısıyla vedalaşmak, tanımlanabilir gibi değildi...

Saygıyla uğurlandı

O dayanılmaz günün ertesindeki sayısız yazıyı anımsıyorum. Fikirlerine en karşı çıkanlar bile “İlhan Ağabey”lerinin ardından en samimi söylemleriyle üzüntülerini belirttiler… Hatta onu “darbeci” diye yargılayanları “haklı” bulanlar da Türkiye’nin düşünce dünyasına katkılarını en içten sözlerle selamladılar.

Peki neydi “herkes”in İlhan Abisi olmasının sırrı; neydi en aykırı görüştekilerin bile saygıyla yolcu edişlerindeki büyük giz?

Çünkü İlhan Selçuk, sözcüğün tam anlamıyla ve tarihsel derinliği içindeki tam karşılığıyla, ödünsüz bir “Anadolu aydını”ydı. Kimi kucakladıysa, Anadolu insanına duyduğu güveni ve bağlılığı onda gördüğü için kucakladı; kime kızdıysa, yine Anadolu insanının değerini bilmemesine içerledi. Kimseyi kırmadı; kimseye kin tutmadı; kimse için kötü düşünmedi ve kimseye düşmanlık beslemedi.. bu nedenle onu tanıyanlar, “darbeci” denilmesine şaşırmakla kalmadılar, “niyet”i sorgulamaktan kendilerini alamadılar…

Çünkü Anadolu aydınındaki tarihsel erdemin Mevlana’lardan, Yunus Emre’lerden, Hacıbektaş Veli’lerden ve onların evladı Mustafa Kemal’lerden geldiğini kim bilir kaç kez yazmıştı. Bunu kavrayamadan, sabahın köründe evinden alınmasındaki asıl amacın, o karanlık “niyet” dışında bir başka nedeni olabilir miydi?

‘Yurt’ diyebilmek

İlhan Selçuk’a göre Anadolu insanının farkı, dili, dini, ırkı, kültür kökeni ne olursa olsun, yaşadığı topraklara hep birlikte “yurt” demelerinden ve yaşadığı kentte “hemşeri” olmalarından gelir... Anadolu aydını da işte bu çağlara uzanan birlikteliğin en görmüş geçirmişidir.

Nitekim her türlü ırkçılığa; yani Türkçülüğe, Kürtçülüğe, Ermeni ya da Rum şovenizmine ve diğer tüm “soy” kuramlarına karşı olmasının temelinde işte bu “Anadolu gerçeği” yatar. Anadolu aydınının tarihsel görevinin de hangi kültürden olursa olsun, ırkçılığın bölücü politikalara alet edilmesine karşı geleneksel direnişini sürdürmek olduğuna inanır.

Örneğin dışa bağımlı Türk kapitalisti ile dışarıdan desteklenen Kürt ağası, sömürgeciliğin ve bölücülüğün ortak yandaşlarıdır. Ne amaçla olursa olsun bunlardan birini diğerine yeğlemeyi ise Cumhuriyetle birlikte Anadolu aydını da reddeder..

‘Anadolu Müslümanı’

Benzer şekilde her türlü dinciliğin de Anadolu’nun yaşanmışlık gerçekleriyle asla bağdaşmadığını belirten İlhan Selçuk’un, bundan ötürü kökten-dincilerce hedef haline gelmesi, tarihsel birliktelikleri anımsatmasındaki kararlılığından ötürü değil midir?

Yazılarının çoğunda vurguladığı “Anadolu Müslümanı” kavramı, bu coğrafyadaki beraberlikleri özümsemiş ve yaşamla bütünleştirmiş, aynı nedenle de Cumhuriyeti sahiplenen “laik” bir İslam kültürünü tanımlar.

Evet, İlhan Selçuk, özüyle ve sözüyle ödünsüz bir Anadolu aydınıydı. Bu nedenledir ki ABD’nin, AB’nin ve hatta Suudi kesiminin yandaşları ya da ortakları günümüzün sözde aydınlarıyla kol kola girerken İlhan Abi’nin elini bile sıkmaktan korktular, çekindiler.

Şimdi ölümünün birinci yılındayız. Bininci yılında bile her kültür ve inançtan Anadolu insanının yüreğinde yaşamaya devam edecek; Anadolu aydınlarının piri olmayı sürdürecek...

Tıpkı Pir Sultan Abdal gibi...

\n\n