Güney Anadolu depremi birçok açıdan insanlığın doğa ile ilişkisinde en geniş anlamda maruz kaldığı bir sınavdır. Bu sınavda başarıya ulaşmak dışında bir seçeneğimizin olmadığı açıktır. Bu başarının iki tane “olmazsa olmazı” vardır: 1) Öncelikle toplum, sonra da tüm iç ve dış paydaşlar nezdinde oluşturulması gereken geniş bir güven ortamı, 2) Yeterli düzeyde maddi kaynakların yerinde, zamanında ve etkili olarak kullanıma sokulması. Bu iki konuda topyekûn bir seferberliğin tasarlanması, uygulama projelerinin koordinasyonu ve gerçekleşen projelerin amaca yönelik olarak genişletilerek geliştirilmesi ihtiyacı, hızla bölge ve soruna odaklı yeni bir idari yapılanmanın oluşturulmasını gerekli kılmaktadır.
ÇATI KURUM
Buradan hareketle, “Güney Anadolu Yeniden İnşa ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı” olarak düzenlenecek bir kurumsal çatı hızla oluşturulmalı ve faaliyete geçmelidir. Bu yapı, yalnızca bölgede yaşanan fiziki yıkımın ağırlıklı olarak inşaata dayalı giderilmesine yönelik çalışmaları yönlendirip koordine etmeyecektir. Bu yapı, yaşanan yıkımın ülkemizi ve yakın çevremizi derinden etkileyen ekonomik, sosyal, finansal, kültürel ve demografik sorunlarının çözümü ve giderilmesinde de özel bir görev üstlenecektir. Bu bağlamda, bu tür bir kurumsal yapının oluşturulmaya başlaması bile önümüzdeki dönemde ihtiyaç duyulan “güven artırıcı” adımlar açısından hem ulusal hem de uluslararası düzeyde önemli bir kararlılık, tutarlılık ve samimiyet örneği oluşturacaktır.
Önerilen bu çatı kurumun, devletin bütünlüğü içinde hesap verebilir, öngörülebilir ve sürdürülebilir niteliklere sahip olarak oluşturulması, bu yapılanmadan yıllara sari olarak beklenen sonuçların süratle ve kalıcı olarak gerçekleşmesini kolaylaştıracaktır. Dünyanın farklı coğrafyalarında, farklı özelliklerdeki doğal afetler karşısında benzer çok amaçlı, çok boyutlu kurumsal varlıkların hangi koşullar altında ve hangi kural ve çalışma ilkeleri doğrultusunda yaşama geçirildikleri bilinmektedir.
Bugün ülkemizin karşı karşıya olduğu büyük sınavın daha başlarındayız. Bu aşamada büyük bir dayanışma ruhu ile seferber edilen ulusal ve uluslararası kaynakların sakınımı çok önemlidir. Öte yandan, yaşanılan acıların hemen şimdi sarılması, gerçek ihtiyaç sahiplerinin ihtiyaçlarının gerçek çözümlere kavuşturulması gibi acil bir gündem de bütün ağırlığı ile karşımızdadır. Ancak bütün bu çetin ve çok boyutlu müdahale süreci içinde, yaşanan yıkımın yerinde yeniden inşası ve bölgenin ülke kalkınmasına kazandırılması için gerekli kurumsal çözümlerin dikkate alınmasının önemli bir ihtiyaç olduğu değerlendirilmektedir.
NEBİL İLSEVEN
TOPLUMCU DÜŞÜNCE ENSTİTÜSÜ
