Bir hayli ihmal edilmiş, son yıllarda hiçbir önemli yenileme yapılmamış olmasına rağmen Alsancak, Türkiye’nin en önemli ticaret limanlarından biri. Modern bir donanımla daha etkin çalışmasının sağlanması gerektiği hanidir gündemdeydi. Hatta temmuzda Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi bir açıklama yaparak “limanın etkin hizmet verebilmesi için satılması gerektiğini” tekrar dile getirip, bunun şeffaf bir şekilde yapılmasının önemine dikkat çekti. Bu açıklamayı yaparken belki daha önce özelleştirme için açılan ihaleye Hutchinson Port ve Global Yatırım Holding’in girdiğini fakat mahkeme kararı ile satışın durdurulduğunun üzerinde pek durmadı. Ama Eskinazi, keşke Alsancak Limanı’nın küresel ticari limanlardan çok farklı bir özelliğinin olduğunu hatırlasaydı! 

CEVAPLANMASI GEREKEN SORULAR 

Şimdi bazı soruların cevaplanması ve kamuoyuna bilgi vermekten kaçınılmaması önemli. Akla gelen ilk soru, neden TCDD gibi bir kamu kuruluşunun, bir liman işletmesinin etkin çalışmasını sağlayamadığı. Eğer TCDD tarafından işletilen Alsancak Limanı kârlı ve etkin olmayan bir işletme idiyse neden Varlık Fonu’na devredildiği. Varlık Fonu sorunlu işletmelerin reorganizasyona girdiği bir kuruluş muydu? Tabii koşullu özelleştirme, rıhtım kiralama ve işletme hakkı devri mümkün ve hem Türkiye’de hem de dünyada birçok örneği var. Sorulması gereken bir başka soru da neden İzmir Sanayi Odası ve Ege İhracatçılar Birliği’nin bir ortak şirket kuruluşuna giderek resmi veya özel başka bir ülke kuruluşuna devretmeme koşulu ile ve belli bir süre (örneğin 20 yıl) için Alsancak liman işletmesini devralmadığı. Ayrıca dünya liman işletmeciliğinde önemli yeri olan birçok Türk kuruluşu varken neden bunların Alsancak Limanı’nın modernleştirilerek işletilmesine talip olmadıkları.

DOST KİM? DÜŞMAN KİM? 

Nükleer santral projesini üstlenen Rosatom’a 2019 yılında Akkuyu’da denizcilik ve liman işletmeciliği kapsamında her türlü faaliyete girme ayrıcalığı tanıyan Ankara, Rusya’nın kazandığı hakları gelecekte askeri ve istihbarat amaçlı kullanıp kullanmayacağı konusundaki soruları dahi cevaplayamadan, Cumhuriyetin 100. yılında Alsancak Limanı ile ilgili kritik bir kararı nasıl alır? 

NEDEN SATILMAMALI?

Alsancak Limanı “dost bir ülkeye” satılacakmış. Veysel’in “Dost dost diye nicesine sarıldım” dizesindeki düş kırıklığını anlamayanların, Alsancak Limanı’nın bu ülke için ifade ettiği anlamı düşünerek hamasi  “yerli ve milli” kavramının içini doldurmalarını beklemek abes. Ama cumhurbaşkanının yakında bizzat satış için Körfez ülkelerine gidecek olması ve müzakerelerin aceleye getirilmesi ürkütücü ve üzücü. Ama en önemli soru İzmir’in limanları ile Kurtuluş Savaşı açısından taşıdığı önemin nasıl unutulduğu. 

Bu sakın yok edilmesi gereken bir mitos veya yüz yıl öncesinden kalan bir şehir efsanesi olarak düşünülmesin. Çünkü o işgal günlerini bizzat yaşayanları bizler tanıdık. İşte sadece bu nedenle bile Alsancak Limanı Körfez ülkelerine, Rusya’ya, Yunanistan’a, Fransa veya İngiltere’ye, İsrail, Çin veya Hindistan’a satılmamalı. 

PROF. DR. SEMA KALAYCIOĞLU