ABD Başkanı Donald Trump, patlamanın hemen ardından, temasta olduğu ABD ordusundaki bazı generalleri işaret ederek “Onlar, -muhtemelen benden daha iyi biliyorlardır- bunun bir saldırı olduğunu düşünüyorlar” dedi ve ekledi, “Sanırım, bir tür bombaydı...”

Peki, Trump bu sözlerle gizli bilgileri ifşa mı ediyordu, yoksa sadece bir başka yersiz polemiğin altına imzasını mı atıyordu?

Şu bir gerçek ki Lübnan, İngiliz casusluk romanları yazarı John Le Carré'nin kitaplarına konu olan cinsten bir çokuluslu casuslar sığınağı. Suud muhbirleri, Mossad ajanları, “ılımlı isyancıları” silahlandıran unsurlar, Hizbullah, Arap hanedanları ve kuralsız kaçakçılar; Beyrut ise tamamının ana faaliyet alanı ve İsrail'in, Suriye ve İran ile birlikte daimi hedefi…

AMONYUM NİTRAT

Ülkenin başlıca ekonomik merkezi olan Beyrut Limanı’nda güvenlik, doğal olarak en önemli öncelik olarak kabul edilmelidir. Ancak Roman Polanski'nin 1974 yapımı Çin Mahallesi filmindeki repliği hatırlayalım, “Unut gitsin Jake. Orası Beyrut...” Hikâyesi herkesçe merak edilen 2 bin 750 ton amonyum nitrat, Gürcistan'ın Batum Limanı’ndan Mozambik'e giden, Moldova bandıralı Rhosus gemisiyle, Eylül 2013'te Beyrut'a ulaştı. Lübnan güvenlik güçleri, Beyrut Limanı’na gelen gemiye el koydu. Daha sonra gemi, değerli kargosuna “ilgisini yitiren”, hatta onu satmaya bile çalışmayan, Kıbrıs'ta yaşayan Rus asıllı işadamı Igor Grechushkin tarafından fiilen terk edildi. 

Oldukça kararlı bir madde olan amonyum nitrat, madencilikte kullanılan en güvenli patlayıcılardan biridir. Normal koşullar altında sıradan bir yangın bu tarz bir patlamayı tetiklemez. Madde yalnızca petrol ile karıştırıldığında veya etrafında (geçirgen olmayan) bir tür koza üreten, kimyasal değişikliklere uğrayacak kadar ısıtıldığında patlayıcı hale gelir. Bu durumda oksijen tehlikeli seviyelere yükselebilir ve bir tutuşma patlamaya neden olabilir. O halde, maddenin depolandığı 12. hangar neden yedi yıllık bir uykunun ardından aniden patlayıverdi?

‘SİLAH DEPOSU’ İDDİASI

Silah depoları havaya uçtuğunda, ilkin öncü bir patlama gerçekleşir ve ardından günlerce sürebilecek çeşitli çaplarda patlamalar meydana gelir. Beyrut'ta olan bu değildi. İlk patlamayı büyük bir ikinci patlama izledi ve ardından büyük bir kimyasal patlama ve onun ardından ise sessizlik.

İsrailli yetkililer, patlamanın gerçekleştiği yerde Hizbullah'a ait bir silah deposu olmadığını söyledi. O halde, amonyum nitratın gerçek alıcıları, Halep'teki Al Kindi hastanesini yıkan intihar kamyonlarını donatmak için ilgili maddeyi kullanan gruplar olabilir mi?

HEDEF: LÜBNAN’I AÇ BIRAKMAK

Trump'ın ifadesiyle, Beyrut Limanı’na yapılan “saldırının”, ülkenin temel ticaret cankurtaranı olan limanın tamamen yok edilmesinin yanı sıra, Lübnan'ın ana tahıl ambarını da tahrip ettiğini akılda tutmakta fayda var.

Bu, Lübnan'ı aç bırakmayı öngören bir stratejinin varlığına işaret ediyor ki aynı gün Lübnan, gıda için büyük ölçüde Suriye'ye bağımlı hale geldi (şu anda sadece bir aylık buğday arzını karşılayabiliyor). ABD ise yakın zamanda Suriye'deki buğday silolarına saldırdı…

Suriye çok büyük bir organik buğday ihracatçısı. İşte bu yüzden ABD rutin olarak Suriye silolarını hedef alıyor ve mahsullerini yakıyor; bu şekilde de Suriye'yi aç bırakmaya ve zaten sert yaptırımlar altında olan Şam'ı yiyecek satın almak için fazlaca ihtiyaç duyduğu fonlarını harcamaya zorluyor. Bu bilgiyi de aklımızın bir köşesinde tutalım.

LÜBNAN İÇİN A PLANI

Beyrut patlaması ilk bakışta, Beyrut Limanı’nı, Güneybatı Asya Kuşak ve Yol koridorunun temel taşı olarak gören Çin'in, Bir Kuşak Bir Yol Girişimi'ne karşı ölümcül bir darbe olarak değerlendirilebilir. Ancak bu muhtemelen kötü bir şekilde geri tepecektir.

Zira Çin ve İran, IMF tetikçileriyle keskin bir zıtlık içinde ve Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'ın da birkaç hafta önce söylediği gibi, patlama sonrası potansiyel yatırımcılar olarak şimdiden kuvvetli şekilde pozisyon alıyorlar.

ABD - Fransa - Suudi Arabistan ekseninin çıkarlarının tam tersine, Lübnan için A Planı, aşamalı olarak  ABD-Fransa tahakkümünden çıkıp doğrudan Kuşak ve Yol'a, hatta Şangay İşbirliği Örgütü'ne yönelmek olacaktır. Liman ve hatta harap olmuş şehrin büyük bir kısmı orta vadede, Çin yatırımları ile hızlı ve profesyonel bir şekilde yeniden inşa edilebilir.

YAZAR: PEPE ESCOBAR, ASIA TIMES
ÇEVİREN: M. BİROL GÜGER