Askeri Kolluk Nizamnamesi’nin kabul edilmesiyle Tanzimat’ın ilan edildiği yıl 1839’da Jandarma Teşklilatı, 1845’teki Polis Nizamnamesi ile Polis Teşkilatı kurulmuştur. 

Görüldüğü üzere her iki teşkilat da 19. yüzyıldaki Tanzimat modernleşmesinin kurumudur.

Jandarma ve polis hukuk devleti ilkesi ile görev yapar, hukuk devletini oluşturan temel hak ve özgürlükler çerçevesinde devlet tarafından üstlenilen kamu hizmetini yerine getirir. Her iki teşkilat da kamu güvenliği, genel sağlık, dirlik ve esenlik gibi kamu düzeninin öğelerini yerine getiren kolluk vazifesini görür. Polis ve jandarma kolluk vazifesini görürken işlem tesis etmeye yetkili olmayıp yalnızca ilgili makamlarca tesis edilen işlemleri uygulamakla görevlidir.

HUKUK DEVLETİ

Devlet, idari işlemlerinin ve eylemlerinin tamamında hukuka uymak ve yasallık ilkesine dayanmak zorundadır. Bu, idarenin hukukla kavranmasıdır. Anayasanın ve yasaların kurumlara vermediği günlük siyasi tartışmalara katılma çabasının tanımı hukuksuzluktur. 

16. yüzyılın sonlarından itibaren Osmanlı’nın bozulan idari, mali ve askeri yapısını yaklaşık 200 yıl gibi uzun uğraşlar sonucu düzeltme girişimleri 19. yüzyıldaki modernleşme hareketini doğurmuştur. Polis, Jandarma, Danıştay, Sayıştay gibi pek çok kurum imparatorluğun son yüzyılından Cumhuriyetimizin ilk yüzyılına geçmiş kurumlardır. Siyasi, idari ve anayasal olarak birbirinin devamı niteliğinde olmayan iki dönem tarihsel olarak bazı noktalarda devamlılık gösterir. 

Bir asırdan fazla zamandır ayakta duran bu kurumların zarar görmemesi için ayrı bir özen gösterilmeli, kurumların başında bulunan bürokratlar siyasi iradenin yanlış ve hukuksuz telkin ve istekleri söz konusu olduğunda ise hukuk, anayasa ve yasalar çerçevesinde eylemde bulunmalıdır.

İktidar, siyasi tartışmalarda kamu kurumlarını kullanarak siyasallaştırmakta, parti devletinin aparatı haline getirmektedir. Böylece kurumlar üzerindeki siyasal baskı ve tahakküm yozlaşmaya neden olmaktadır. Hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü ilkesine sahip kurumlardan uzak devletlerin varlığı bölgemizdeki ülkelerin yıllardır toplumsal ve siyasal çalkantı içinde olmalarının başlıca nedenidir.

ÖZENLE KORUNMALI

Yerleşik kurumlara, kurumsal işleyişe, kurumsal kapasiteye ve belleğe sahip yapıların varlığı ancak hukuk devleti sayesinde mümkündür. Günlük siyasal tartışmaların uzağında kalması gereken kurumların varlığı toplum ve kamu güvenliği için zorunludur. Devletsiz toplum ne kadar ütopikse, hukuksuz devlet de sürdürülebilir olmaktan uzak kaotik bir durumdur.

Güncel bir tartışma olan uyuşturucu ile mücadele konusunda jandarmamızın ve polisimizin fedakârca mücadelesi hepimizin malumudur. Ancak resmi rakamlara göre uyuşturucu suçu ile ilişkili yaklaşık yüz bin kişinin cezaevinde olması uyuşturucunun ülkemizde ne denli yaygınlaştığının ve ulaşılabilir olduğunun somut göstergesidir. İçişleri Bakanı, olmayan bir söz ya da itham üzerinden kurumlarımızın bürokratlarına baskı yapıp gece yarısı açıklama yaptırmakla değil, her yaştan yurttaşımızı özellikle de gençlerimizi pençesine almış uyuşturucu belasını ülkemizde yok etmekle yükümlüdür. Böylesine güzide kurumlarımızı özenle koruması ve kurumları siyasal tartışmaların içine asla çekmemesi gereken kişi ise başarısızlığını siyasi polemiklere çevirme çabası içerisindedir.

GÜRSEL EROL

CHP ELAZIĞ MİLLETVEKİLİ