Bugünün Rusyası üç büyük sorunla karşı karşıya: ayrılıkçılık, ekonomi ve demografi. Savaş, Rusya’nın uzun yıllardır boğuşmakta olduğu ciddi demografik krizi de tetiklemekte. Negatif demografik endeks birkaç yıldır aynı kalırken Rusya-Ukrayna savaşı demografik krizi yeni bir aşamaya getiriyor. Amerikalı araştırmacılar, Rusya’yı “Afrika gibi ölümcül bir Avrupa ülkesi” olarak etiketlemekte.

Resmi verilere göre, şu anda Rusya’nın nüfusu yaklaşık 146 milyon. Rusya’daki demografik krizin en güçlü sebeplerinden biri, çok yüksek ölüm oranı. Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra yaşanan krizler nedeniyle yılda yaklaşık 2 milyon insan ölmekteydi. Bu ölüm oranı doğum oranını aşıyordu. Yüksek işsizlik oranı, aşırı alkol kullanımı, sigara kullanımı, nüfusun genel sağlık durumunun bozulması ve uyuşturucu kullanımı başlıca sebeplerdi.

PUTIN’İN DEMOGRAFİK SİYASETİ

Putin, iktidara geldiğinde, demografik politikalar onun temel endişeleri arasındaydı. Ona göre, demografik kriz “ülkenin geleceği için bir tehdit”ti. Ailelerin korunması, “geleneksel aile” değerlerinin restorasyonu ve doğum oranının artması için bir dizi yasanın acilen uygulanmasını talep etti. Hastanelerin modernize edilmesi, sağlık hizmetlerinin kalitesinin artırılması, geniş ailelere maddi yardım sağlanması, doğum oranını teşvik edici önlemlerden sadece birkaçıydı. 

Demografların senaryoları, önümüzdeki yirmi yıl içinde Rus nüfusunun durgunlaşmaya devam edeceğini öngörmekte. Onların gözünden bu sorunu çözmenin bir yolu da yurtdışından göç almak. Dünya ülkeleri tarafından Rusya’ya yaptırım uygulandığı koşullarda, bu ister istemez ülke ekonomisini etkilemekte, dolayısıyla Rusya’ya yerleşmek ve yaşamak isteyen göçmen sayısı istenen seviyelere çıkamamaktadır. Ulusal demografik veriler üzerinden Rusya içine baktığımızda örneğin Kafkasya’da nüfus artsa dahi Rusların azınlıkta kaldığını görmekteyiz. 

KARAMSAR TABLO

Resmi uluslararası verilere göre, Rusya COVID-19’dan en çok etkilenen ilk 10 ülkeye girerken yaklaşık 390 bin ölüm kaydedildi. Pandemi ile savaşın yanında Rusya askeri bir savaşı da başlattı. Başlangıçta Rusya Ukrayna’ya yaklaşık 165 bin asker gönderdi. Ardından eylül ayındaki seferberlikle Rusya 300 bin asker daha göndermeye karar verdi. Seferberlik yasal olarak değil, beyanla sona erdi. Çünkü bu konuda herhangi bir evrak imzalanmadı. Savaş, can kayıplarının yanı sıra resmi olarak bitirilmeyen seferberlik de eğitimli insanların (özellikle bilişim sektöründe çalışanların) İsrail, Türkiye, Kazakistan, Gürcistan gibi komşu ülkelere göç etmesine neden oldu. Rusya Devlet İstatistik Kurumu Rosstat’ın önümüzdeki 20 yıl için karamsar senaryosu, Rusya nüfusunun 134 milyona düşebileceğini söylüyor.

 Rusya-Ukrayna savaşı devam ederse kaçınılmaz olarak seferberlik devam edecek bu da Rus erkek nüfusunu olumsuz etkileyecektir. Böylece Rusya’nın demografik tablosu büyük ölçüde değişecektir. Çünkü bir ülkenin önemi ve ihtişamı yalnızca heybetli coğrafi alanı veya askeri cephaneliği ile sınırlı değildir, aynı zamanda o ülkenin sahip olduğu nüfusa ve yetiştirilmiş nüfusuna da bağlıdır. Çünkü ülkeyi yalnızca insanlar ileriye götürebilir.

DR. VİOLETA STRATAN İLBASMIŞ

GAZETECİ / ARAŞTIRMACI