6 Şubat depreminde erken müdahaleyi organize edemeyip binlerce canımızın yaşamını yitirmesine ve yaralanmasına adeta seyirci kalan kimi yetkililer, beceriksizliklerini “Bir yılda şu kadar bin adet konut teslim edeceğiz” söylemleriyle örtbas etmeye çalışıyorlar!

Konut yapımı ciddi bir iştir. Sağlıklı, güvenilir bir konut inşası için birbirine bağlı çok sayıda mimarlık ve mühendislik çalışması belli bir sıra ve koordinasyon içinde yürütülür.

Öncelikle konut yapımı için uygun alanlar belirlenir. Bölgenin tektonik yapısı, depremselliği başta olmak üzere pek çok veri değerlendirilerek yerleşim bölgesinin imar planları hazırlanır ve hangi alanların ne tip konutlar için uygun olduğu saptanır. Burada şehir planlamacılar, jeologlar, jeofizik mühendisleri, çevre mühendisleri, mimarlar ve inşaat mühendisleri gibi pek çok disiplin ile birlikte toplumbilimciler ve sosyologlar bilimsel yaklaşımlarla yerleşim bölgesinin imar planlarını oluştururlar.

TASARIM

Konut yapımına karar verildiğinde nereye hangi özelliklerde nasıl bir konut yapılacağı imar planında bellidir. Bu noktadan sonra ilk yapılması gereken konut inşası özelinde gerekli mimarlıkmühendislik tasarım çalışmalarını başlatmaktır. Burada belli başlı şu aşamalardan geçilir:

• Ön mimari tasarım ile yapının imar planına uygun genel geometrisi ve oturacağı yerin koordinatları belirlenir.
  
• Mühendislerce sondaj sayısı ve yerleri saptanır, saha sondaj çalışmaları başlatılır.
  
• Saha çalışmalarından alınan zemin örnekleri özel laboratuvarlarda çeşitli testlere tabi tutularak temel sistemi tasarımı için gerekli değerler belirlenir.
  
• Zemin bilgileri inşaat mühendislerine aktarılır ve mühendis, yapının oturacağı bölgenin zemin özelliklerine ve bölgenin depremselliğine göre uygun temel tasarımını gerçekleştirir, devamında üst yapı taşıyıcı sistem tasarımını yapar.
  
• Mimar, gerek taşıyıcı sistem tasarım mühendisi gerekse binanın teknik tesisatı ile ilgili (elektrik, su vb.) diğer mühendislik disiplinleri ile koordinasyon içinde mimari detay tasarımını tamamlar.
  
• Yapılan tasarım, konusunda uzman kişilerce kontrol edilip onaylandıktan sonra sıra uygulama aşamasına gelir.
  
• Ortalama büyüklükte bir konut için bu çalışmalar 6-8 haftalık sürelerde tamamlanabilir.
  

Yapının tasarım aşaması en önemli süreçlerden biridir. Bu nedenle tasarım sürecine gerek tasarımın yapılması gerekse kontrolü için gerekli süreler mutlaka tanınmalı, doğruluğu yüzde yüz kanıtlanmadan yapılan çalışmalar uygulamaya aktarılmamalıdır. Bu süre yine ortalama bir konut yapısı için en az 16-20 haftadır.

BİLİMSELLİKTEN UZAK 

Konvansiyonel betonarme inşaat büyük oranda insan yapımıdır yani endüstriyel bir ürün değildir. Bu açıdan, betonun kalitesinden başlayarak kalıpların sökülmesine kadar onlarca aşamanın ve mimari bileşenin uzmanlarca titizlikle denetlenmesi ve kontrol edilmesi gerekir. Tüm bu süreçler tamamlandıktan sonra yapı kamu yetkililerince kontrol edilir, uygun ise kullanım izni verilir.

Tasarıma yapı ve kontrol için gerekli süreyi tanımadan, yapım aşamasında pek çok denetimi gereksiz görüp ya da sadece şeklen yaparak zamandan çalmaya yeltenmenin sonuçlarını maalesef yüzleştiğimiz depremlerle en acı şekilde görüyoruz. Yukarıda sıralanan süreçlerden eksiltilecek zaman yapının istenen güvenlik ve kalitesinden taviz vermekle eşdeğerdir. Yapı işi hassas ve insan hayatı gibi çok önemli bir noktada sorumluluk taşıyan bir iştir.

Özellikle konusunda uzman olmayan kişilerin çıkıp “Bir yıl içinde şu kadar çok konut yapacağız” demeleri bilimsellikten uzak bir söylem olmasının yanında insan hayatını hiçe saymaktır.