Adalet ve Demokrasi Haftası’nda, geçtiğimiz yıllarda aramızdan koparılan Muammer Aksoy’la Uğur Mumcu’yu anmaya hazırlanırken tiyatro oyuncusu, yönetmeni Bozkurt Kuruç, Bilim ve Sosyalizm Yayınları deyince akla gelen İvrizli Süleyman Ege, şair, eleştirmen İsmail Mert Başat, çocuk kitapları yazarı Hamdullah Köseoğlu, yüzlerce öğrenci yetiştiren edebiyat sevdalısı öğretmenler Adabelenli Mustafa Topal ile Trabzonlu Orhan Sinan Aktuğ dostlarım hoşça kalın dedi kültürümüze ve dünyaya.

Toprağa düştü değerlerimiz.

TOPLUMUN VİCDANI

Değerbilirlik, insan olmanın, vicdanın gereğidir. Büyük insanlar değerbilir toplumlarda yetişir. Değerbilirlik örneklerinin çoğalması, bütünleşmesiyle toplum değerbilir olmaya hak kazanır. Doğayı, toplumsal değerleri yağmalayan toplumların gelecek kaygısı da geleceği de olamaz. Değerbilir toplumlarınsa ülkelerini gelecek kuşaklara bırakırken gözü arkada kalmaz.

Kişilerin, yapıtların, olayların değer haline gelmesi için çoğullaşması zorunludur. Bir düşünüş ve önermenin çoğullaştırılarak birçok insanca benimsenmesi, evrenselleşmesi gerekir.

Bir toplumun vicdanı olmak, o topluma katılan değerleri, değer katanları çoğaltmakla, onları öznel bir değer olmaktan çıkarıp ulusaldan evrensele taşıma çabasıyla söz konusu olur.

Örneğin Köy Enstitülerinin bizim toplumumuzun tartışmasız bir değeri olması bu gerçekliğin sonucudur. Köy Enstitüleriyle ilgili sayısı 600’ü bulan kitaplar, bu değerin toplumca dünden geleceğe taşınmasının göstergesidir.

KÖY ENSTİTÜLERİ

Hasan Âli Yücel’in, İ. Hakkı Tonguç’un yazdıkları ve onlar için yazılanlar, enstitüleri değer haline getiren F. Oğuz Bayır, M. Rauf İnan, Hürrem Arman, S. Edip Balkır, Şerif Tekben, Nazif Evren gibi eğitimcilerin ve Fakir Baykurt, Talip Apaydın, Mahmut Makal, Mehmet Başaran, Abdullah Özkucur, Pakize Türkoğlu gibi onların öğrenciliğinden gelen yazarların yanı sıra her yöremizden meşaleler tutuldu Köy Enstitülerine ve yaratanlara.

1940’lardan beri ve çığ gibi büyüyerek aktarıldı Köy Enstitüleri aydınlığı.

21 KÖY ENSTİTÜSÜNÜ ANLATMAK

Son yıllarda yayımlanan birçok kitapta da tek tek serüvenini okuduk Köy Enstitülerimizin:

Akçadağ Köy Enstitüsü ve Şerif Tekben (H. Nedim Şahhüseyinoğlu), Akçadağ Köy Enstitüsü Yılları (Adnan Avcı), Cılavuz Köy Enstitüsü (Firdevs Gümüşoğlu), Düziçi Köy Enstitülü Yıllar (İbrahim Bozkurt - Birgül Bozkurt - Nazlı Geylani), Gönen Köy Enstitüsü ve Sonrası (İsmet Baş, Haz. Niyazi Altunya), Beşikdüzü Köy Enstitüsü / Hikâyesi Bitmedi (Güler Yalçın - Filiz Kamacıoğlu), Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü (Abdullah Özkucur), Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü (Niyazi Altunya-Ali Kınacı), Kara Çadırdan Aksu Köy Enstitüsüne (Mustafa Şanlı), Öncesi ve Sonrasıyla Çifteler Köy Enstitüsü (İlyas Küçükcan), Pamukpınar Yolcuları (Hasan Göztepe), Savaştepe Köy Enstitülü Yıllar (Balıkesir YKEED), Toroslardan Doğan Güneş İvriz Köy Enstitüsü (Dündar Aydoğdu - Mevlüt Kaplan), Türkiye’de Köy Enstitüleri ve Pazarören Köy Enstitüsü (Rasim Pehlivanoğlu), Uygarlığın Tuğlası Arifiye Köy Enstitüsü (Karabey Aydoğan)...

BİR DEĞERBİLİRLİK ÖRNEĞİ

Uzun yıllar Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği’nin genel başkanlığını yapan Prof. Dr. Kemal Kocabaş, derneğin sayısız etkinliğine yaptığı öncülüğün yanı sıra Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü 70 Yaşında, Ortaklar Köy Enstitüsü 70 Yaşında, Kızılçullu Köy Enstitülü Yıllar, Trakya’daki Işık Kepirtepe Köy Enstitüsü, Beşikdüzü Aydınlığı adlarıyla hazırladığı kitaplarına, bu yıl iki köy enstitüsünü daha ekledi:

Pamukpınar Aydınlığı, Akçadağ Aydınlığı (YKKED Yayınları).