“Yazmak açımlamaktır, ortaya çıkarmaktır... Dünyanın gizlenmiş yanlarını görünür kılmaktır...” diyen Sartre, bununsa “insanların bu gerçekleri değiştirmeleri olanağını yaratmak ve istemek” olduğunu söyler.

Yazmak, doğayla, dünyayla ilgili gerçeklerin, bunları yöneten yasaların, örtülü yanlarının yazı yoluyla kurgulanıp biçimlendirilmesi, canlandırılmasıdır. 

Yazmak gerçeği özelleştirirken cinsi, rengi, ırkı, dili, kültürü, inancı farklı olan insanları ortak düşlerde, yaşamlarda buluşturur. 

Yazar düş gücüyle, kurguyla, yaşananların katkısıyla yaratarak yaşamın boyutlarını genişletir, yaşamı zenginleştirir, derinleştirir, güzelleştirir.

BENDEN BİZE

Hugo, “...Ben size kendimden söz ederken aslında size sizden söz ediyorum”, Sait Faik, “Yazmasam deli olacaktım” der. 

Orhan Veli, İnsanları Uyandırmak’ta (Haz. Aydan Burcu Özdem, Telgrafhane) “İş, olanı biteni belirtmekle bitmiyor. Derde deva aramak gerek” der.

Birçok kitabında, dilin ne olup olmadığını, eğitimle, günlük kullanımdaki (konuşma, anlatma, yazma) ve edebiyattaki işlevini örneklerle açıklar Emin Özdemir. 

Dilin öğrenilmesini, öğretilmesini, sevilmesini kolaylaştıran katkıları, önerileri, dilimizi geliştiriciliği, zenginleştiriciliğiyle bir dil ve edebiyat okulu olan Özdemir, “Türkçenin toprağında solumadıkça, sözcüklerle savaşımı göze alan sabırla beslenmiş bir emek harcamadıkça yazınsallığa ulaşamayız” der.

SÖZCÜKLERİN SİHİRLİ ÇAĞRISI 

Özdemir’in önermesi ışığında yazılmış, bir yazarlık okulunun gereksinmelerini karşılayan Çiğdem Ülker’in Yazmak... Zamanı Aşmak (Remzi Kitabevi) adlı kitabından esinlendim bunları yazarken. 

Mitoslardan Türkçenin anlatım olanaklarına, yazılı anlatımın yol haritasından yazarın dille nasıl beslendiğine, anlatım biçimlerinden yazınsal metnin öğelerine, kurgudan kişilere, mekâna, zamana dil temelinde çıkılan geziyle ve zengin örneklerle yüklü bir kitap.

Ülker, “Kitapları seven bir yazı yolcusu” olarak edebiyatın ve sözcüklerin sihirli çağrısına kendi nefesini kattığı, “Yazarlığın Yaratıcı Dünyasına Yolculuk” alt başlıklı kitabında, “kalemin yolculuğunu kavramaya çalışmanın zamanı aşan bir serüven olduğunu” vurguluyor.

YAZINSALLIĞA ULAŞMAK İÇİN

Yazarın Kitabı’nda (Varlık) edebiyatçılarımızın yazın serüvenlerinden örneklerle yazınsallığa ulaşmanın yöntemlerini zenginleştiren Feridun Andaç’ın Yüzler İzler Gölgeler (Cumhuriyet Kitapları), Fahrettin Koyuncu’nun Karışık Kelimeler Ansiklopedisi (İzan), Hürriyet Yaşar’ın Söz Yazıları (2019 Vedat Günyol Deneme Ödülü, Kırmızı Kedi), Ertuğrul Özüaydın’ın Dilden Şiire Şiirden Dile (Smirna) adlı yapıtlarını da yazın yolculuğuna çıkmak isteyenlere anımsatırım.

Bir de başucu kitabı: Romanda Estetik Kalkışma (Ed. Cengiz Gündoğdu, 4.c., İnsancıl).

Yazın yolculuğunun örnek bir yaşamı da benden: Vedat Günyol “Bir uyanış savaşçısı” (Telgrafhane).