İstiklal Mahkemeleri, kurulmakta olan yeni devletin önündeki engelleri aşması için zorunluydu.

O zorunluluğu, Cumhuriyetin ilanı için toplanan Teşkilatı Esasiye (Anayasa) Encümeni’nde kendisine “Paşam, bu kararı vermezsek ne olur” sorusunu yönelten ve padişahlığın devamından yana olan mebusa, Gazi’nin verdiği yanıt tarih sayfalarına geçmiştir.

Mustafa Kemal, bugünkü kuşaklarca haklı olarak antidemokratik karşılanacak cevabında “Hocam, bazı başlar kesilir. Ama yine de Cumhuriyet ilan edilir” demiş ve “Anlaşıldı Paşam” karşılığını almıştır. Gazi ve arkadaşlarının o cevabın yaptırımı olarak kurulmasına önayak oldukları İstiklal Mahkemeleri de, yargı birliğini hiçe sayarak, yasama üyelerinden oluşturulmuş organlardı.

Onlar bir süre sonra sözde kaldırıldı. Yurttaşların doğal hâkim beklentilerinin karşısına bu kez Örfi İdare Mahkemeleri çıktı. Asker kişilerin çoğunluğunu oluşturduğu bu mahkemeler de, “demokrasiye geçiliyor” denilerek sahneden çekilirken, vizyona “Özel Yetkili Olağan Üstü Mahkemeler” dönemi açıldı.

Daha çok hürriyet vaadi ile iktidara gelen Demokrat Parti’nin, 1954’ten sonra yargıyı Adalet bakanlarının iki dudağı arasından çıkacak emirlerle karar vermeye yöneltmesi, sandıktan çıkmış olan çoğunluğun dümeni kilitlenen bir transatlantik gemisi gibi kayalara çarpmasına yol açtı. O çarpmanın sonunda da, yönetime el koyan Silahlı Kuvvetler’in darbesi, bu kez Yüksek Adalet Divanı adı ile Yargıtay ve Danıştay yargıçlarından oluşmuş bir sistemin önüne devrilmiş yasama ve yürütme erki mensuplarını sanık olarak çıkarttı.

Tarihe Yassıada Mahkemesi adı ile geçen o mahkemenin başkanı sanıklara “Sizi buraya getiren güç böyle istiyor” sözleri ile darbeyi yapanların iradeleri altında olduklarını gizlemedi.

Size, adalet düzenimizin matruşka kutusu gibi nasıl iç içe girmiş bebeklerden oluştuğunu bu öykü ile anlatmamın nedeni, daha çok demokrasi vaadi ile gelen AKP iktidarının önüne ana muhalefet partisi tarafından konulan bir öneri fırsatının nasıl değerlendirileceği konusunda kafalarda oluşan soruya hep birlikte yanıt aramak isteğidir. CHP, önceki gün TBMM’ye verdiği bir yasa değişikliği ile tabii hâkim ilkesi ile çelişen özel yetkili ağır ceza mahkemelerinin ve savcılarının yerlerini doğal yargı sistemine bırakmasını istedi.

Başbakan ve ekibi, bu teklifi gündeme aldırtacak mı, yoksa önüne bariyerler mi koyacak? Dahası sanıkların uzun ve ucu açık tutukluluk sürelerine karşı çıkan Silivri’deki \t13 cü Ağır Ceza Mahkemesi’nin Başkanı Köksal Şengün’ün tutumuna bile tahammül edemeyen HSYK zihniyetinin son atama kararı, siyasi iktidar tarafından beğeni ile mi karşılanacak? Yoksa, HSYK üyelerine ayıp ettiniz mi denilecek? Bekleyelim ve görelim. CHP Meclis Grubu’nun önceki gün verdiği yasa teklifi altın değerinde bir fırsat sunmuş oldu iktidara.

Ağır bir sınav bekliyor AKP iktidarını.