Şöyle diyorsunuz doğrudan doğruya: Ulaa biz bunların hepsini kıyısından köşesinden özünden ve bazılarını ise doğrudan, şimdi hâlâ Türkiye’de yaşamıyor muyuz!?

Yaşıyoruz sevgili kardeşim, hem de damardan!

“Adalet, Sizsiniz”, Rutkay Aziz ve Taner Barlas’ın “Perdeci Oyuncuları” adıyla, şanlarına yakışır bir oyunla sahneledikleri yeni oyunun adı. Mecidiyeköy’de Trump Towers’ın tiyatro salonunda önceki gece izledik.

Oyun, tarihteki adaletsiz yargılamalardan üçünü konu alıyor. Sokrates’in Beşyüzler Meclisi önünde yargılanması, savunması ve baldıran zehri içirilerek idam edilmesi. Galileo’nun engizisyon mahkemesi önünde yargılanması, savunması ve Sacco ve Vanzetti’nin ABD’de elektrikli sandalyede idam edilmeleri... İnsanlığı yüzyıllar boyunca sarsan bu üç büyük olay sahnede. Oyun yazarı Ümit Denizer, sahne tasarımı ve kostümler ise Metin Deniz’den.

***

Sokrates ve yaklaşık 2500 yıl öncesinin Atinası! Düşünceleri, merakları, soruları büyük ilgi çekince, Atina’da yeni tanrılar yaratmakla suçlanır. Kendisine kenti terk etmesi ve benzeri önerileri reddeder, düşüncelerini satmaz, boyun eğmez, onur ve erdemi savunur, sonunda 70 yaşında baldıran zehrini içer. Öldürülmesinin 2412. yılında, 2012’de gerçekleştirilen bir duruşma ile “hayata iade” edilir.

Galileo, kilisenin kabul ettiği yermerkezli evren sistemini reddeder. İki Evren Sistemi Üzerine Konuşmalar: Diyalog, kitabının yayımlanması engellenir, engizisyonca ömür boyu hapse mahkûm edilir. Kilise 1981’de Galileo’nun itibarını iade etti ve kardinallerin hata yaptıklarını açıkladı!

***

Bunlar iyi güzel ama toplumda en az bilinen Sacco ve Vanzetti isimli iki İtalyan göçmenin Boston’da yargılanıp öldürülmeleri skandalıdır ve günümüz Türkiye açısından da yoğun paralelliklere sahiptir... Ne cinayet işlediklerini ne de para gasp ettiklerini, olay günü ise Boston dışında ve başka yerlerde bulunduklarını kanıtlamalarına rağmen!

İki yoksul işçi, o sırada ABD’de göçmen işçilere karşı toplumu saran büyük nefretin ve ötekileştirilmenin kurbanı oldu. Ekonomik kriz ve büyük işsizlik, yabancı işçilere karşı defolun kampanyaları skandal bir idamla sonuçlandı. Büyük işçi isyanları da bu “örnek ceza” ile bastırılmaya çalışıldı. Hukuk çevreleri bu olayı politik bir idam kararı olarak nitelendirdi ve dünya çapında gösterilerle mahkeme kararı ve uygulaması protesto edildi.

Sacco ve Vanzetti olayı, hem siyasal hem de toplumsal bir lincin yargısal ifadesi oldu.

***

Beş yıldır da Türkiye, Ergenekon, Balyoz ve Odatv davalarında ve 700’ü aşkın öğrencinin protestolarının terör olayları kapsamına sokulmasıyla, benzer bir toplumsal ve siyasal lince sahne oluyor.

Bu linç şüphesiz medya ve ahlaksız kalemleri aracılığıyla sürdürüldü. İleri sürülen ve bugün hemen hepsi uyduruk ve alçakça yazılmış senaryo olarak kanıtlanan Balyoz davası sanıkları 20 yıla kadar hapis cezaları aldı. Siyasal bir iktidar savaşı, ortada suç muç gösterilemezken 360’ı aşkın subayın ve az sayıda sivilin mahkûm edilmesi ile sonuçlandı. Bugün hâlâ benzer ahlaksızlar ortalıkta cirit atıyor.

“Fatih Camisi bombalandı”dan tutun ortada olmayan “kanlı eylemler” ve “darbe teşebbüsleri” konusunda toplum kandırıldı ve kurulan siyasi iktidar mahkemeleri gözlerini kırpamadan ve vicdanları sızlamadan cezaları bastı. Bütün bu davanın sonuçta kendi omuzlarına yıkılacaklarını bile bile.

Ergenekon da siyasi lincin hukuki bir kılıf içinde sürdürülmesinden başka bir şey değil. “Delil” diye ileri sürülenlerin bile tartışılmasına fırsat verilmeden siyasi mahkemelerce sanıkların defterleri dürülmek istenmekte. Odatv davasında yargılananlar da yine medyada önce toplumsal bir lince tabi ve sonra da hapiste tutuldu ve hâlâ tutuluyor.

Soner Yalçın, Yalçın Küçük, Hanefi Avcı, uluslararası baskılar sonucu salıverilen gazeteci arkadaşlarımız, Balbay, Özkan ve bütün diğerleri, topluma inandırılan “suçlar”ının esiri olarak içeridedir, hepsi birer Sacco ve Vanzetti’dir.

***

Teşekkürler “Perdeci Oyuncuları”.. Bu oyunu seyretmeye koşalım lütfen.. “Adalet, Sizsiniz” diye bize sesleniyorlar!

Sanatçılar epey bir süredir toplumu aydınlatma çalışmalarında birer adım öne geçtiler ama yetmez; daha büyük, daha etkili, daha özverili...