İlhan Ağabey’in uyguladığı ve bizlere de öğütlediği yazarlık ilkelerinden biri de şuydu:

“Bazı konuları tekrar gibi olsa da sık sık yazarak anımsatmak gerekir.”

Ben de öteki öğütleri gibi bunu da tutarak, Türkiye’deki yasa değişikliklerinin bugünleri nasıl hazırladığını anımsatmak istiyorum.

***

Önce Türk Ceza Yasası, ardından Terörle Mücadele Yasası ile Ceza Muhakemesi Yasası değişti.

2008’deki değişiklikle “gizli tanıklık” kurumunu oluşturan Tanık Koruma Yasası gündeme geldi.

2010’da anayasa değişikliğine dayanılarak Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nu yeniden oluşturan yasa çıkarıldı.

Öteki paketler gibi “Hukuk Reformu” olarak nitelendirilen 3’üncü Yargı Paketi tasarısında Özel Görevli Mahkemelerin kaldırılması öngörülüyordu.

Bu mahkemelere yönelik eleştirilere, tasarının hazırlanıp Meclis’e sunulma aşamasında hükümet ve AKP yetkilileri de katılmak zorunluluğunu duymuşlardı.

MİT Müsteşarı Fidan’ın ifadeye çağrılması bardağı taşıran damla olmuştu. En yetkili ağızlar bile “Devlet içinde devlet gibiler”, “Tarih onları affetmez” gibi ağır eleştiriler yöneltmişlerdi.

Sonra ne olduysa oldu, verilen bir önergeyle Özel Görevli Mahkemelerin ellerindeki davalar bitene kadar görevlerini sürdürmeleri sağlandı.

***

Ancak özel yetkili savcıların iddianamelere koydukları belgelerle sanıkların ve dava ile ilgisi olmayan kişilerin özel hayatlarına müdahale edildiği iddiaları artıyordu.

Şikâyetçilerden biri de İlhan Ağabey’di.

İddianamede, kendisi için kullanılan kimi nitelemelerin Türk Medeni Yasası’nın 25/1. maddesini ihlal ettiğini, bu durumun tespiti ile “bu tecavüzün kınanmasını” istiyordu. Tazminat talebi yoktu.

İstanbul 5. Asliye Hukuk Mahkemesi 13 Nisan 2010’da iddianamedeki nitelemelerin hukuka aykırılığına ve davalı savcıların kınanmasına karar verdi.

Ardından Prof. Dr. Mehmet Haberal’ın kendisi hakkında tutuklama kararı veren ve tutuklama kararını kaldırmayan hâkimler hakkında açtığı tazminat davası kararı geldi.

Yargıtay 4’üncü Hukuk Dairesi baktığı davada hukuka aykırılık buldu ve hâkimleri tazminata mahkûm etti.

Her iki karar da daha sonraki şikâyetlere örnek olma niteliği taşıyordu. Özel görevli hâkim ve savcılar yaptıkları usul eksiklikleri ya da özel hayata müdahale nedeniyle yüklü tazminatlar ödeme tehlikesi ile karşı karşıya kaldılar.

Koruma devletin göreviydi. Kısa bir süre sonra yeni bir yasa değişikliği yapıldı. Hukuk Usulü Mahkemeleri Yasası 12 Ocak 2011’de değiştirdi.

Değişiklikle davaların hâkim ve savcılara değil devlete açılması ilkesi getirildi ve yargı yeri olarak da “Yargıtay’ın ilgili hukuk dairesi” yetkili kılındı.

Bu değişikliğin ardından İlhan Ağabey’in davasındaki karar yasaya aykırı düştüğü gerekçesiyle bozuldu.

Devletin görevle ilgili olarak kendisini zarara sokan görevlilere geri dönerek ödediği parayı alma hakkı var.

Ama devletin kime geri döneceği kime dönmeyeceği henüz bilinmiyor.

***

Dünyaca ünlü sanatçımız Fazıl Say’a verilen hapis cezası, ifade özgürlüğü konusunda bulunduğumuz yeri de kanıtlıyor.

4’üncü pakete verilen adın “İfade Özgürlüğü” tanımı ile başlaması görülüyor ki bu özgürlüğün kâğıt üzerinde kalmasını düzeltemiyor.