Bir çocukluk arkadaşım var. İki ayağı üzerinde duran ilk insansı atasını bile merak eder: Kaçı hırsızdı, kaçı katildi, kaçı kahramandı, kaçı şuydu, kaçı buydu? Bir gün dayanamadım, bu merakın saçmalığını anlasın diye kendi hayatımdan bir şey anlattım: Mevki Mersin, yıl 1947 ya da 48... Filistin’de Arap / Yahudi savaşı var. Ben, Nusayri komşular yüzünden Arapları tutuyorum. Mersin’de az biraz Yahudi var. Bir gün Hastane Caddesi’nden aşağı doğru yürüyorum. Caddenin, Fabrikalar Caddesi ile kesiştiği köşede bir Yahudi çocuğu gördüm. Gittim çocuğa çattım. Boğuşmaya başladık. Oğlan acar çıktı, ben aşağı düştüm. Derken kulağıma kuvvetli bir el yapıştı, beni ayağa kaldırdı. Benimle birlikte o çocuğu da kaldırmış. Adam yüzümüze ters ters bakıp “Ulan iki Yahudi kavga etmeye utanmıyor musunuz?” dedi. Bu cümle benim hayatımda duyduğum en önemli cümledir: “Demek ki ben Türkten başka bir şey de olabilirmişim.”

***

Bu öyküden aldığı ilhamla, kendisinin safkan Oğuz olduğuna inanan ata meraklısı arkadaş, gen testi yapan bir laboratuvar araştırmaya başladı. Sonunda buldu. Karısını da yanına alıp oraya gitti ve tükürükten gen testi yaptırdı. Başka testler de varmış. Testin sonuçları üç dört ay sonra geldi. Bir tek değil tamı tamına 12 atası vardı. Ağaç gövdesinin 12 tane kökü vardı. Sonuçlara bakalım:

***

KENDİ KÖKLERİ:

AVRUPA: Yüzde 58.84

DOĞU AVRUPA: Yüzde 55.47; Balkar: 22.31; Kuzey Osetya: 8.14; Kabartay: 7.21; Çerkes: 5.36; Kumuk: 4.54; Mordovya 4.50; Gürcü: 3.41.

(Doğu Avrupa denen yer bizim bildiğimiz Kafkasya.)

*

GÜNEY AVRUPA: Yüzde 3.37: Yunan: 3.37.

ASYA: Yüzde 41.16

BATI ASYA: Yüzde 41.16:

Azerbaycan: 20.20; Lübnan: 16.90; Arap - İsrail: 2.70; Ermeni: 1.35

***

KARISININ KÖKLERİ

AVRUPA: Yüzde 100

GÜNEY AVRUPA: Yüzde 69.60: Arnavut: 24.35; Iber: 18.71 (İberya, İspanya); Grek: 18.10; İspanyol: 5.54; İtalyan: 2.90

*

DOĞU AVRUPA: Yüzde 24.20: Balkar: 7.63; Kabartay: 7.28; Kumuk: 5.64; Kuzey Osetya 3.65 (Tamamı Kafkasya):

*

KUZEY AVRUPA: Yüzde 3.33: Norveç 3.33

*

ORTA AVRUPA: Yüzde 2.87: Macar: 1.46; Alman: 1.41

***

N’olocak şimdi? Paris’te öğrenciyken Fonetik Enstitüsü’nde bir arkadaşım vardı: Nikola Naumov. SSCB, Sovyetler Birliği vatandaşı. Tarih çalışmaları yapıyordu. Daha sonra Moskova Üniversitesi’nde profesör oldu. Bir gün bana babasının Türk (Kalmuk) olduğunu söyledi. Öykü şöyle: Dönem 2. Dünya Savaşı. Annesinin kocası savaşta. Bir gün köyden bir Kalmuk geçiyor. Geçerken askerin karısını Nikola’ya hamile bırakıyor. Adam savaştan dönünce evde bir fazla çocuk bulup silaha sarılıyor. Araya köyün yaşlıları giriyor. İş tatlıya bağlanıyor. Bir şiirimde Nikola, “İçgüdüsel Kalmuk” diye geçer.

***

Kadının köklerinde Norveçli de var. Nasıl olmasın: Vikingler Tuna üzerinden kaç kez baskın yapıp Kafkasya ve Bizans’ı yağmaladı? Peki, İberlik nereden geliyor? İber ataları İspanya’nın ilk halkı belki. O yüzden İspanya’nın coğrafi adı İberik Yarımadası. İber ata İspanya’dan gelmedi. Karadeniz üzerinden oraya gitti.

Tarih boyunca, din birliği (ümmet), etnik birlik bir ham hayalden ibaret kalmış, dayanıklı bir devlet kuramamıştır. Çağının çağdaşı devlet ulus devlettir, ulusal devlettir.

***

Irk nedir? Ortak bir kökeni olan ve belli bir genetik benzerliğe sahip bireylerin meydana getirdiği topluluktur. Yani biyolojik kalıtın oluşturduğu nitelikler düzeyinde bir benzerlik söz konusu. Bu bireyler belli bir kültürel kimliği koruyor ya da korumuyor olabilirler: Ortak gelenekler, ortak dil, siyasal birlik gibi niteliklerin birini ya da çoğunu yitirmiş olabilirler. Kültürel kimlikler genellikle değişkendir ama genetik kimlikler zaman içinde çok daha sürekli olurlar. Bilim bu nedenle bir ırkı tanımlarken sadece genetik kimliklerle ilgilenir. Ve insanlar için tam anlamıyla bir genetik saflıktan söz etmek mümkün değildir.

***

Bu yazı ile “Türkçe Edebiyat” zırvalaması benim açımdan sona eriyor ama kökler, kökenler konusu çok ilginç. Örneğin İtalyan bilimciler Luca & Francesco Cavalli-Sforza’ların Biz Kimiz? (Chi Siamo. La Storia della diversita umana) diye bir kitabı var ki (ben Fransızcasını okudum) ıvır zıvır kitaplar yayımlamaya meraklı yayınevlerinin bilgi ve ilgisine sunarım.