Orhan Hançerlioğlu’nun İnanç Sözlüğü “ümmet”i şöyle tanımlıyor: “Peygamberin çevresinde toplanan Müslümanların tamamı... Gerçekte Arapça insan topluluğu demektir. İslamsal dilde bu topluluğa dinsel bir anlam katılmıştır. İslam topluluğu anlamında Ümmet-i Muhammet de denir. Bu dinsel anlam ümmet deyimini millet deyiminden ayırır. Ümmet bir inanç topluluğudur.”

İslamcı zihniyet ümmete siyasal anlam panislamist¹ bir anlam yüklüyor ve onu kutsallaştırıyor. Oysa ümmet yekpare bir bütün değildir, çok parçalıdır. Her parçada neredeyse bir devlet vardır ve bu devletlerin varlık ve iradeleri bütünsel değildir birbirleriyle çarpışır. Biri ötekini kendi egemenliği altına almak ister aralarında savaşlar çıkar. Geçmişte böyle olmuş ve Osmanlı Devleti, insanlarının varsayımsal İslam ümmetinin parçası olduğuna bakmadan, İran’ı, Suriye’yi, Irak’ı, Mısır’ı, Arabistan’ı, Yemen’i, Filistin’i savaşarak egemenliği altına almıştır. Bu adını saydığım Müslüman ülkelere Osmanalı neden saldırmış ya da bu ülkeler Osmanlı’ya neden, ümmetin büyüğü diye savaşmadan teslim olmamıştır? Çünkü her bölgenin kendi devletini kurmuş yerel halkı vardır ve bu yerel halkların birlik ruhu ümmet ruhundan çok daha üstündür. Böyle olmasaydı sadece Müslümanlar değil Hıristiyanlar da ümmet ruhuna dayalı cihan imparatorluklarını kurardı.

Ümmetin vatanı olmadığını, soyut bir kavram olduğunu, bu bakımdan dünyaya yayılmış futbol kulüpleri taraftarlarına benzediğini TELE1’de katıldığım programda söyledim diye bizim memleketin bilgisiz ümmetçileri üzerime yalınkılıç saldırdılar. Bre “ümmet”i kutsallaştıranlar, daha önce ümmete saygısız Osmanlı’yı, İran-Irak savaşını, Mağrip’teki çekişmeleri, Libya’yı, günümüz Irak ve Suriyesi’ni düşünün! Türk askerinin Suriye’de ne işi var? Daha önce Suriye neden PKK’ye ve Abdullah Öcalan’a ev sahipliği etti? Körfez ülkeleri neden birbirine düşman ve bu ülkeler neden R.T. Erdoğan’a faizle borç veriyorlar?

Ve daha önemlisi dünyanın bütün Müslüman ülkeleri Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı sancağı altında neden toplanmadılar? Ve dahası Müslümanlar neden Çanakkale’de Müslüman Osmanlı askerine karşı savaş ettiler veee Arabistan, Suriye ve Irak Müslümanları “elin gâvuru”yla bir olup Osmanlı’yı neden arkadan vurdular(!)? Vurdular çünkü kendi devletlerini kurmak istiyorlardı... Bu onların en doğal hakkıydı. Demek ki “ümmet” Erbakan’ın deyimiyle fasa fiso imiş...

Ümmetçi ağalar ve beyler, bakın, Gazi Mustafa Kemal Paşa ümmet ve onun simgesi olan hilafet hakkında ne diyor:²

“Hatta İslam dünyasını kapsıyor olarak kalması zayıflıktır. Yani bugünkü koşullara göre biz kendi üzerimizdeki kötülüğü artırıyoruz. Böyle simge olarak denecek! Fakat kimse böyle simge tanımıyor ki... Sanıyor musunuz ki Hintliler, Mısırlılar, Afganlar vb. dinsel bir ilgi ile bize bağlıdırlar. Tersine, ulusal ülküleri ile bizi kurban etmeye çalışıyorlar. Hint Hilafet Komitesi vardır. Aynı soruna ilişkin haberleşmelerimiz oldu. Sonra Mısırlılarla vb. ile haberleşmemiz vardır. Bunların bizden rica ettikleri şey, siz çalışın biz kurtulalım ve biz size hilafetten dolayı bağlıyız. Efendim, hilafetten dolayı bana bağlı olma! Yetmiş milyonu kurtarmak için sekiz milyonu da yok olmaya girişme! Mısır on dört milyon nüfusa sahiptir. Bizden daha fazla nüfusludur. Kendilerini kurtarmaya çalışsınlar. Kendinizi kurtarın! Efendiler! Hilafet ulusumuza bir baş belasıdır.

Osmanlı padişahlığı hilafeti almadan önce Osmanlı devrinin en parlak aşamasını yapmıştır. Ancak bu hilafet makamını aldıktan birkaç yıl sonra düşmeye başlamıştır, yarar sağlamamıştır. Osmanlı serdarları, hükümdarları, padişahları hilafetten soyutlandıkları zaman en büyük görkem ve gücü göstermiştir. Yani hilafet hiçbir şey kazandırmamıştır. Birçok uğursuzluklar getirmiştir.”

***

Bizleri, yani Türkiye Cumhuriyeti’nin vatansever vatandaşlarını, bu bağlamda, sadece kendi vatanı olan toprak ve orada egemen olan devlet ilgilendirir. Homojen (bağdaşık, türdeş) olmayan yani belli bir adresi olmayan panislamist ümmetin somut bir vatanı yoktur, vatansızdır! Vatan bir ulusun üzerinde egemenlik kurduğu ülkedir. Ümmetçi asla vatansever olamaz! Benden söylemesi!

1. Dünya İslam birliği. 

2. Atatürk’ün İzmit Basın Toplantısı, Cumhuriyet Kitapları, s.68.