\n

Dünyada en çok izlenen seçim ABD başkanlık seçimidir. Bu kez de öyle oldu. ABD’nin ilk “siyahi” başkanı Barack Hussein Obama (51), ilk “Mormon” aday Mitt Romney’ye (65) karşı Beyaz Saray’daki koltuğunu korudu.

Seçim öncesinde şu tahminimiz doğrulandı: “Romney’nin tutucu, Hıristiyan seçmenlerden oy alırken işadamlarından da önemli destek göreceği; Obama’nın ise beyaz olmayanlar, Latinler, gençler ve kadınlardan oy toplayacağı belirtiliyor.”

Buna karşılık şu öngörümüz doğrulanmadı: “Araştırmalar Obama-Romney yarışmasının sonucunun ‘fotofiniş’ ile belirleneceğini gösteriyor.”

Obama 60.1 milyon seçmenin oyunu alırken Romney 57.4 milyon oy toplayabildi. “Çay Partisi” ise beklendiği gibi nal topladı.

“Seçiciler Kurulu’nda” ise fark oldukça büyüktü. 270 oyu almanın yeterli olduğu kurulda oylar Obama ve Romney arasında “303-206” olarak dağıldı.

Kongre yenileme seçimlerinde Senato’da Demokratların ve Temsilciler Meclisi’nde Cumhuriyetçilerin çoğunluğu sürdü. Geçen seçimde “değişim”, şimdi “ileriye” diyen Obama’nın kazandığı bu seçimden bazı önemli noktaları özetliyelim:

4 2010’da Anayasa Mahkemesi’nin seçim harcamalarına getirdiği sınırlamaya karşın Obama 931 milyon dolar, Romney 1 milyar dolar kullandı.

4 ABD seçimlerinin en önemli etkinliği adayların TV’de kapışmalarıdır. Bu olay ilk kez Richard Nikson - John F. Kennedy seçiminde yaşanmıştı. Obama-Romney’nin TV’de kapışmalarını 67 milyon Amerikalı izledi.

4 Bu seçimin TV dışındaki en önemli yeniliğini “toplumsal medya” oluşturdu. “Tvitter” ile yapılan “propaganda” bu seçimde çok etkili oldu. İnsanlar tartışmaları bilgisayarlarından, cep telefonlarından, tabletlerinden izlediler. Seçmenlere gönderilen iletiler, “Facebook”ta paylaşılan görüşler propagandanın en önemli araçlarıydı.

4 Romney’nin bağlı olduğu “Mormon Kilisesi’nin” 5 milyon yandaşı var. Mormonların yüzde 75’i Cumhuriyetçi. 1830’da Joseph Smith Hıristiyanlığın bir mezhebi olarak Mormon inancını kurdu. Kendisi ve bazı yandaşları linç edildi. Merkezi, Utah eyaletinin başkenti Salt Lake City’dir. Mormonlara göre İsa dünyaya yeniden ABD’de gelecek, “Yeni Sion-Kudüs’ü” ABD’de kuracak. 1000 yıllık saltanatında dünyayı cennet yapacak. Tütün-içki karşıtı Mormonlar erkeklerin çok kadınla evliliğini benimsiyorlar. İncil’in yerine kutsal “Mormon Kitabı’na” inanıyorlar. Bu kitap Türkçeye de çevrilmekle kalmadı, İstanbul Levent’te geçen sonbaharda kiliseleri açıldı. Bizim Feto, Vatikan’da misyoner yetiştirmenin yanı sıra Salt Lake City’de çalışıyor.

4 Bazı eyaletlerde yerel yasa değişiklikleri de halkoylamasına sunuldu. Maine ve Maryland’de “aynı cinsle evlilik” onaylandı. 7 dönem Temsilciler Meclisi üyesi “lezbiyen (sevici)” olduğunu açıkça söyleyen Demokrat Tammy Baldvin Senato’ya giden “ilk eşcinsel kadın” oldu. Mormonların erkeklerin “çok kadınla evliliği” inancındaki Romney “Ancak, kadın-erkek birbirleriyle evlenebilir” diyordu. Tecavüz mağduru hamile kadınların kürtaj yapmalarını yasaklayan öneri, kadınların oylarıyla reddedildi. Kaliforniya’da bir kentte “porno filimlerindeki erkek aktörlerin kaput kullanmaları” oylandı.

4 Senato’ya 19 kadın seçildi. Temsilciler Meclisi’ndeki kadın sayısını Demokratlar 52’den 61’e çıkarırken Cumhuriyetçiler 21’de kaldı.

4 Kolorado ve Vaşington’da 21 yaşındaki insanlara “marihuana” serbest bırakıldı. Oregon’da reddedildi.

4 Kaliforniya’da ölüm cezasının kaldırılmasını öngören tasarı yüzde 52 oyla önlendi.

4 Seçimin ertesi günü borsa olumsuz etkilendi. Ekonomik bunalımdan çıkışın rahatlattığı orta sınıfın desteğinde koltuğunu koruyan Obama’yı güç günler bekliyor. Savunma ve kamu harcamalarında önemli kısıntıya giderken, yüksek gelirli ve çalışanlara uygulanan vergi indirimleri önemli ölçüde makaslanacak. Obama galibiyet konuşmasında şöyle dedi:

“Ekonomi iyileşiyor. Sizden çok şey öğrendim. Siz beni iyi bir başkan yaptınız. Yabancı petrole bağımlılıktan kurtulmak için çok çalışmamız gerekecek. Kör bir iyimserlik içinde değilim.”

Petrolden yeşil teknolojiye, doğalgaza yönelecek siyasanın hedefinde 1.1 trilyon dolarlık bütçe, 16 trilyonluk dış açığın azaltılması var.

4 Obama, yenilgi sonrasında “Amerikan halkına inanıyorum. Başka bir yönde yönetecektim. Ama halkım başkasını seçti. Ona ve yüce ulusuma dua ediyorum” diyen Romney ile “oturup konuşup ne yapması gerektiğini danışacağını” söyledi.

4 “Yoruldum” diyen, yeniden “Dışişleri Bakanı” olmak istemediğini söyleyen Hillary Clinton’ın yerine üç aday var. Senato Dışişleri Komite Başkanı iken seçimi yitiren John Kerry, “yerimden memnunum” diyen Ulusal Güvenlik Danışmanı Thomas Donilon, BM’de ABD Daimi Temsilcisi ve 20 yıllık diplomat Susan Rice.

4 ABD dışında en büyük kutlama Obama’nın babası Onyango’nun doğum yeri olan Kenya’nın Kogela köyünde yaşandı.

4 Obama’nın kazanması en çok, İran’daki nükleer santral hedefini vurmayı hedefleyen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu üzdü. Romney’yi destekleyen Netanyahu’ya karşı Amerikan Yahudilerinin çoğunluğu Obama’ya oy verdiler.

4 Obama ilk seçiminden sonra ilk dış ziyaretini Türkiye’ye yapmıştı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan “ABD’ye gidebilirim…” dedikten sonra şöyle konuştu:

“Bizler 4 yıllık bir çalışma arkadaşlığı döneminde dünya siyasetinde ortak çalışma sürecini yaşadık. Suriye’de beklentilerimiz var. Seçimler nedeniyle Amerika’ya çok fazla yüklenmedik. KAAÖ üyesiyiz, bizimle ilgili bölgede gelişecek her konu KAAÖ’yü yakından ilgilendiriyor.”

Anlaşılan Erdoğan, Obama’ya “Sen asker gönderme, Libya’da olduğu gibi KAAÖ Suriye’de devreye girsin” diyecek.

\n