Polisin, TOKİ’deki yolsuzluk operasyonlarını yaptığı, ülkenin kara para aklama ve rüşvet iddiaları ile dalgalandığı gün, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da Konya’da tam da TOKİ panosunun önünde konuşmasını yapıyordu. AKP iktidarının 11. yılında cemaat-hükümet çekişmesi iyice gözler önüne çıktığında bu savaşın “kentsel dönüşüm” adı altında yapılan ve buram buram rant ve yolsuzluk kokan bu alana kayması hayli ilginç oldu. Çünkü malzeme epey bol.
Zira AKP iktidarının ana besin damarı kentsel dönüşüm. Üstü kapatılmayıp hakkıyla incelense neler neler çıkar ortaya, risk alanı diye ilan edilen her yerin bir anda rant alanına dönüştüğü bu ülkede. Zaten dün sabah Türkiye’yi sarsan operasyonlar sırasında Başbakan Tayyip Erdoğan’ın siyasi başdanışmanı Yalçın Akdoğan’ın twitter’den attığı
“Mü’min, kardeşini sever ve sevmeli. Fakat fenalığı için yalnız acır. Tahakkümle değil, belki lütufla ıslahına çalışır. Fenalığa fenalıkla mukabele etmek, husumeti artırır, kin ve nefreti körükler, insanı hem azapta bırakır hem kaybet-kaybet sarmalına sürükler” mesajı hayli açıklayıcı. Kazan-kazan durumundan çıkıp kaybet-kaybet sarmalının içine girmek...
“Gelin, bırakalım bunları bir yana, iki taraf yine kazanmaya devam edelim” demeye getiriyor Akdoğan. Kentsel rant o denli fazla ki herkese ziyadesiyle yeter...
Okmeydanı’ndaki kentsel dönüşüm
İşte bunlardan biri de yeni kentsel dönüşüm alanı ilan edilen Okmeydanı. Mayıs ayında Okçular Tekkesi’nin açılışında Başbakan Erdoğan’ın Okmeydanı’nı yenileme sözü vermesiyle birlikte yatırımcılar gözünü bölgeye dikti. Bir yanda bölgede eski binaları almak için arayış içine giren yatırımcılar, öte yandan bölgede yaşayan halkın ve mülk sahiplerinin 30- 40 yıldır bir türlü çözülemeyen tapu sorunu... Okmeydanı’nda 1 milyon 650 bin metrekare arazi üzerinde gerçekleştirilmesi planlanan kentsel dönüşüm projesi kapsamında dört mahalle yer alıyor: Piyalepaşa, Fetihtepe, Kaptanpaşa ve Keçecipiri mahalleleri. 80 bin kişinin yaşadığı bölgede yaklaşık 4 bin 500 dükkân ve 5 bin 300 binanın yıkılarak yeniden inşa edilmesi planlanıyor.
Konu ile ilgilendiğimi bilen Gülseren Onanç 10 gün kadar önce beni aradı. “Gel beraber Fetihtepe Mahallesi’ni gezelim, oradaki insanlarla konuşalım” dedi. Sokak sokak dolaştık. Onanç, CHP’nin Beyoğlu aday adaylarından. Aynı zamanda Parti Meclisi üyesi. Eski KAGİDER Başkanı. Tuttuğunu kopartan bir kadın. Adaylığı kesinleşmemesine karşın seçim bölgesi ile ilgili önemli çalışmalar yapıyor. Sorunları iyi tespit etmiş. Çözüm odaklı olduğu için de hemen ortaya somut önerilerini sıralıyor. “AKP’nin son dönemde İstanbul’a bakışını en iyi özetleyen yerlerden biri de burası” diyor. Mahallede yaşayanların bir kısmı Sivas’tan bir kısmı Giresun’un Alucra köylerinden. Uzun yıllar önce göçmüşler ama çoğunun elinde tapu yok. Kentsel dönüşüm için düğmeye basılmasının ardından Beyoğlu Belediyesi’nin kurduğu Dönüşüm AŞ ahaliye şartlı tapu dağıtmaya çalışıyor. Tapu fiyatları 10-12 bin TL arasında değişiyor. Oturduğu dairenin tapusunu almak isteyen bu parayı ödeyecek ama karşılığında kat mülkiyetini almayacak, sadece arsa payını gösteren hisseli tapuyu alabilecek ve onun da kullanım hakkını Dönüşüm AŞ’ye devretmiş olacak. Alınacak kararlarda ise söz sahibi olma hakkı bile yok. Güya planlanan; belediyenin, ilgili parseller üzerindeki binaları yıkması, yıkılan binalarda oturanlara ise yapılacak lüks daireleri satması. Vatandaş yeni daireleri, yüzde 10’u peşin geri kalanını da 5 yılda ödeyerek satın alabilecek... Tabii gücü yeterse...
Aslında gerçekten de Fetihpaşa mahallesinin değişmesi lazım. Üst üste yığılmış kötü binalar, kötü yollar... Türkiye’nin diğer birçok semti gibi. Yeşil alan neredeyse hiç yok. Okul, kreş hak getire... Zaten konuştuğum insanlar da değişsin diyor ama mahalleyi terk etmek zorunda kalmak da istemiyor. Dönüşüm AŞ’nin tüm çağrılarına karşın katılım son derece az olmuş. İnsanlar güvenmiyor, üstelik AKP’ye oy vermiş olanlar bile. “Elimizden alacaklar bu mahalleyi, zenginlere yeni konutlar inşa edecekler, gücümüz yetmeyecek buralara inşa edilecek sitelerde yaşamaya” diyorlar.
Belki Onanç’ın da üzerinde çalıştığı gibi başka bir gelir ve paylaşım modeli. Mülk sahiplerinin Dönüşüm AŞ’ye ortak olmaları, karar süreçlerine katılmaları... Ama kesinlikle rant kokan bu model değil.
Bakalım operasyon gündeme başka neler getirecek?