AKP iktidarı toplumda ayıraç, belirteç oldu, turnusol kâğıdı işlevi gördü. Kişilerin, kurumların gerçek rengini, gerçek niteliğini gösterdi. Sorunların nerden kaynaklandığının görülmesinin de önünü açtı.
“Ülkeler arasında farkı, insan kalitesi yaratır. Ülke, insanı ile gelişir, güzelleşir. Beşeri sermaye, insan, ülkenin gerçek zenginliğidir. Ülkelerin zenginliğinin temelinde insan vardır. Bunlardan yoksunsanız ülke gelişemez.”
“Kötü para iyi parayı dolanımdan kovar” şeklindeki Gresham kanunu yalnız ekonomik değil, toplumsal bir kanundur. Fizikteki bileşik kaplar kanunu, toplumlar, kurumlar için de geçerlidir. Kaplardan birinin su düzeyini diğerlerine kıyasla yükseltemezsiniz, dengeyi değiştiremezsiniz. Bu yazıları, gözlemleri AKP iktidarı doğruladı, kanıtladı.
Yaşananlar, olaylar kişisel zaafları gözler önüne serdi. “Kişilere fazla güvenemezsiniz, sizi nerede, nasıl, ne zaman satacakları belli olmaz. Toplumda iki, hatta çok yüzlülük yaygındır. Kişiler bulundukları ortama göre renk alır, görüntü verirler. Bukalemun yalnız bir canlı türü değil, insan davranışlarının bir karakter yapısının ifadesidir.”
“Kişiler genelde çıkarcıdır... Ödlek değilse bile ürkektir. Baskının olmadığı dönemlerde cesur, atak görünürler. Baskı, tehdit başladığında sinerler, pısarlar. Toplu harekette öncü, katılımcı izlenimini verirler. Hareket başladığında kaçmanın yollarını ararlar.” Bazen kendimi sorgularım, bu nitelemeler benim topluma kötümser bakışım mı?
Geçenlerde bir sürücü ile konuşuyorum, sürücü bir süre de bir kurumda ücretle çalışmış. “Ücret düşük, verilen zam yetersiz, çoğu zaman ek işler veriyorlar, fazla mesai ücreti de ödemiyorlar. Bunun üzerine arkadaşlar toplandık. İşletme müdürüne çıkıp durumu anlatalım diye anlaştık.” Konuştuğum sürücü arkadaşın ağzı halk deyimiyle laf yapıyor ve atak. Onu da temsilci seçmişler. “Müdürün odasının önünde toplandık, ben önden girdim, bir de arkaya baktım kimse yok. Müdür durumu anladı. Haydi görevinin başına dedi, beni gönderdi” diye arkadaş başkaldırının sonucunu özetliyor. “Bence doğal. Başka türlü sonuçlansaydı, bunca deneyimden, gözlemden kuşkulanmak gerekirdi” dedim.

***

Yabancıların gizli ve açık şekilde destekledikleri kişilerden, örgütlerden özellikle kuşku duymak gerekir. Yabancılar boşuna, iyice irdelemeden, araştırmadan destek vermezler ya da karşı çıkmazlar. Ülkede vatan hainliğinden çok söz edilir, kişiler suçlanır. Kişiler kendi çıkarları için tehlikeli gördükleri kişileri vatan haini ilan ederler. Hainliği bilmem, ama kişiliksizlik, alalama, niteliksizlik toplumda yaygındır. Bileşik kaplar kuralı, niteliksizler koalisyonu hemen oluşur. Tersine ayrımcılıkla, negatif seleksiyonlar, daha nitelikli, farklı olanlar ayıklanır, dışlanır. Dış güçlerce el altından da olsa desteklenenler, bazen aynı güçlerce eleştirilirler. Burada amaç dizginlerin kendi ellerinde olduğunu anımsatmak... Emellerine daha iyi hizmet edecekler bulunduğunda tasfiye edilecekleri konusunda uyarmaktır. Bazen dış güçler destekledikleri kişi ve örgütle aralarında bir çelişki olduğu izlenimini yaratırlar; iç politikada da destekledikleri kişilere takıyye yapma olanağını sağlarlar.
Dincilerin asıl amacının İslamiyeti öğretmek, İslamiyeti ululamak (yüceltmek), insanları düzgün davranmaya özendirmek değil, politik çıkar sağlamak olduğu bu dönemde yadsınamaz biçimde kanıtlandı. Giyim tarzı bile çıkar beklentisi amaçlı kullanıldı. Çarşafı tesettür açısından, başörtüsünü geleneklerimiz açısından anlıyorum. Peki başına bez bağlamanın, bandana geçirmenin, türbanın anlamı ne? Davranışlarda bile inanç, içtenlik yok, gösteri güdüsü egemen.
Özgüveni olmayan, özsaygısı olmayan, yapmacıklı davranan, olduğundan farklı görünen, takıyyeden çıkar uman, övüngen, sürekli yüksekten konuşan kişilerle sorunları çözme, toplumu geliştirme olanağı yok. AKP iktidarının bu gerçeği gözler önüne serilir, toplum uyarılabilirse son on yılı aşkın süre tümüyle de heba olmamış sayılabilir.