Ekonomide yüksek bir büyüme hızı açıklanmasını, ekonomik verilere, gelişmelere bakarak değil, yaklaşan Cumhurbaşkanlığı seçimi nedeniyle bekliyordum. Her şeyin baştankara gittiği bir dönemde bir başarı iletisinin gelmesi bekleniyordu. TÜİK, bekleneni yaptı, yılın ilk üç aylık dönemi için yüzde 4.3’lük bir büyüme hızı açıklaması yaparak her şeye rağmen ekonomik olarak büyüyoruz, başarılıyız iletisini kamuoyuna verdi. İnanmıyorsan, kanıtla...
Bizde TÜİK milli gelir tahminleri, Nasrettin Hoca’nın gökte yıldız sayma öyküsüne benziyor. İnanmayan 76 milyonun yarattığı katma değeri ayrı ayrı hesaplar.
Büyümenin nereden kaynaklandığını, ekonomik verilerin tahminleri destekleyip desteklemediğini irdelemek gerekir.
Yılın ilk çeyreğinde, bir önceki yıla göre hızla büyüyen alt sektörlerin bir listesini yaparak tahmini irdelemeye çalışayım.

Bankaların kârları azalıyor, krediler reel olarak daralıyor, tahsili gecikmiş krediler kabarıyor, ama bankacılık sektörü de hızlı büyüyor, büyüme hızı yüzde 13.9 olarak geçen yılın büyüme hızını katlamış, hatta aşmış.
Herhalde halkımızın tüketim kalıbı da hızla değişiyor, halkımız zaruri maddeler üzerindeki harcamalarını kısıyor, borç ödemede zorlanıyor, ipotekle teminatlı konutlarını satmak zorunda kalıyor, ama kültür-sanat, eğitim harcamaları artıyor. Kültür-sanat alt sektörü geçen yıl binde 7 büyümüş iken bu yıl büyüme hızı yüzde 12.3’e yükselmiş. Eğitim alt sektöründe büyüme yüzde 4.5’ten yüzde 6.0’ya sıçramış. Toplumun mesleki ve bilimsel faaliyetlerindeki gelişme gerçekten göz kamaştırıcı, şaşırtıcı, mesleki ve bilimsel faaliyetlerde büyüme hızı yüzde 5.7’den katlanarak yüzde 11.5’e yükselmiş.
Dolaylı mali aracılık en hızlı büyüyen alt sektör... Salt büyüme hızı kültürsanattan daha yüksek. Dolaylı mali aracılık büyüme hızı yüzde 6.4’ten yüzde 16.7’ye yükselmiş. Dolaylı mali aracılıkta büyüme nasıl hesaplanıyor? Bilmediğim için yorum yapamayacağım. Yalnız borçlarını ödemede zorlanan vatandaşlarımıza, belki alternatif yollar gösterici bir yararı olabilir.
Öte yandan bakıyorsunuz, vatandaş ipotekli güvenceli kredi kullanarak satın almış olduğu konutları borç ödemek için satmak zorunda kalıyor. Bankaların ellerinde alacaklarını tahsil için almak zorunda kaldıkları gayrimenkullerin sayısı sürekli artıyor. Mizah gibi gelebilir, ama bunalan vatandaş konutunu satıyor, ama kültür-sanat harcamalarını artırıyor gibi bir sonuç da çıkarılabilir.
Vatandaşın reel geliri artmıyor, kredi kartı kullanımı ile alımı azalıyor, ama tüketim harcamaları, başta kültür-sanat olmak üzere artıyor gibi bir sonuca da varabiliriz.
2014 yılının ilk çeyreğinde büyüme hızının çözümlemesini özetlemeye çalıştım. Bu denli büyüme hızı pek inandırıcı gelmemiş ki Dünya Bankası 2014 yılı için Türkiye’nin büyüme hızını 2.4’e indirmiş... Seçim yaklaşıyor, başka ekonomik başarı öykülerini de dinlemeye hazırlıklı olalım.