CHP Kayseri Milletvekili Şevki Kulkuloğlu, geçen hafta bir basın toplantısı yaparak maden yağmasını açıklarken verdiği bilgiye göre; “1923-2004 yılları arası verilmiş yaklaşık 1500 ruhsat varken bu ruhsat sayısı, Mayıs 2004’ten itibaren yeni maden yasasıyla, çoğunluğu yandaşlara ve yabancı ortaklarına verilmek üzere 43.500’ü bulmuştur. Türkiye’nin üçte biri verilen ruhsatlarla kapatılmış…” Kulkuloğlu’nun açıklamalarına göre, yabancılara 30.000 km²’lik alan beş yıllığına sadece on milyon dolar karşılığı devredilmiş. Türkiye’de kurulu, yabancılara ait ya da yabancılarla ortak yaklaşık 350 maden şirketi mevcut. TBMM’den 17 Ocak 2007’de geçen petrol yasasıyla, ülkemizin neredeyse tüm petrolünü yabancılara peşkeş çekmenin önü açılmıştı. Bu yasa, Ahmet Necdet Sezer tarafından veto edilerek yerin altındaki petrolün ve doğal kaynakların tamamının yabancılara teslimi önlenmişti. O dönemki Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, petrol yasasını TBMM’ye iade ederek AKP hükümetine adeta “Milli Güvenlik dersi” vermişti. Ne yazık ki Ahmet Necdet Sezer tarafından veto edilen ormanları, sit alanlarını ve tarım arazilerini “Maden Ocakları”na açan yasa, 10 Haziran 2010 tarihinde bu sefer Meclis’ten geçerek kanunlaştı. Yine 3 Haziran 2010 tarihinde TBMM tarafından kabul edilen, 13 Haziran 2010’da Cumhurbaşkanı tarafından onaylanan değişikliklerle kooperatifçiliğimiz 65 yıl geriye götürülmüş ve dünyada eşi benzeri olmayan bir kooperatifçiliğe dönüştürülmüştür. ORKOOP Genel Başkanı Cafer Yüksel’in kendisiyle yaptığımız görüşmedeki açıklamaları; “1988 yılında yürürlüğe giren ve 1163 sayılı kooperatifler kanununun bazı maddelerini değiştiren ve bu kanuna iki ek madde ilave eden 3476 sayılı yasa ile getirilen ihtisas birlikleri düzenlemesi, kooperatif örgütlenmelerinin güçsüz ve kendini idare edemez duruma düşmesine sebep olmuştu. Şimdi 90’ıncı maddede yapılan değişiklik de, seçimle gelen kooperatif ve üst kurul yöneticilerinin, mahkeme kararı olmadan memurlar tarafından suçlu addedilip görevden alınmasına olanak sağlamaktadır” şeklindedir. Bu ne demek: “Ben sana suçlusun diyorum, sen mahkemeye git suçlu olmadığını kanıtla!” Böyle bir anlayış, peşin hüküm, yargısız infaz olur mu? Kooperatifler ülkemizde demokrasinin en güzel ve en doğru yaşandığı demokratik örgütlerdir. İyi çalışmayan ve usulsüzlük yapan yöneticilerin ortaklar tarafından azledilmesi ve yerlerine yenilerinin seçilmesi mümkündür. Bu yetki varken ve kooperatif ortaklarına ait iken, ilgili bakanlığın herhangi bir personelinin bu yetkilerle donatılması hukuki açıdan da doğru değildir. Çünkü bir kişinin suçlu olup olmadığına ancak mahkemeler karar verebilir. “Suçun cezası da mahkemelerce takdir edilmelidir” derken ayrıca, ortakların haklı gerekçelerle ve yeterli sayıda olmak kaydıyla, genel kurulu her zaman toplantıya çağırma hakkı mevcut iken, yine kooperatif denetçilerinin, kooperatif üst kuruluşlarının bunu sağlaması mümkün iken, genel kurul toplanması için ilgili bakanlığın süre belirleme gibi bir hakkının olmasına da ORKOOP Genel Başkanı Cafer Yüksel, haklı olarak itiraz etmektedir. AB’ye girme iddiasını sık sık yineleyerek “eksen kaymasını” reddeden AKP iktidarının bu süreçte gözden kaçırdığı bir gerçek de kooperatiflerin Avrupa (Tarım) ekonomisindeki payının yüzde 50, bazı ülkelerde yüzde 90 olduğudur. Bizde bu oran yalnızca yüzde 2 olarak ifade edilmektedir.

Bir başka kamuoyunu çok yakından ilgilendirmesi gereken yasal düzenleme, “Kentsel rant”ların pazarlanmasını planlayan “Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanları”nı düzenleyen tasarı, genel kurulda 17 Haziran 2010 tarihinde kabul edildi. Düzenlemenin projelere “dava açılması” halinde, mahkemelerin karar almalarına “koşul” getirecek olmasının bir ilk olacağı, muhalefet partileri ve hukukçular tarafından ileri sürülmektedir.

Görüldüğü üzere, maalesef gece yarısı yapılan düzenlemelerle ülke, “Ben yaptım oldu” anlayışıyla yönetilmekte, diğer yandan gerçekler, yaratılan sanal gündemin gerisine itilmektedir.

sadik.celik@keyveni.com.tr