Var mısınız, daha güçlü güzel bir Dünya, Türkiye ve İnsanlık için; eğitim bilincinin sineği olmaya?
Çeşitli çevrelerce felsefenin altına bir dipnot olarak kabul edildiği Platon’un (Eflatun) hocası olan, doğurtma öğretim yöntemi olan mauetikenin de mucidi olan, tek bir şey biliyorum o da hiçbir şey bilmediğimdir diyen ve hep kendini bilmeye çalışan filozof Sokrates, kendisini at sineğine benzetirdi. Bu at sineğinin görevi, bir sineğin atı rahatsız edip, uyandırması gibi insan bilinçlerini rahatsız etmek, harekete geçirmek ve uyandırmaktır. Sokrates’in at sineği metaforuna benzeyen pek çok metafor vardır düşünce tarihinde. Bizlerinde toplumumuzda bu at sineği analojisinde olduğu gibi bir eğitimin bilinci sineği görevi görüp, çok ciddi bir eğitim bilinci oluşturmamız gerekiyor. Bu eğitim bilincini de harekete geçirmemiz gerekiyor. Adeta bir eğitim seferberliği ilan etmeliyiz bu farkındalıkla ve uyanışla.
Türkiye’de Bir Eğitim Seferberliği İlan Edilmelidir
Toplumsal dinamiklerinizi ancak eğitim yoluyla bireylere aktarabilirsiniz, toplumda yaşayan bireyler ancak böylelikle kendi toplumların dinamiklerini tanıyabilir ve anlayabilir. Bütün bu etkileşimde devletlerin ana siyaset felsefeleri de eğitim bakanlıklarının eğitim felsefelerine yansımaktadır. Devlet öyle ya da böyle eğitim işinin içindedir. Fransız ihtilalinden bu yana da devletler eğitimi; zorunlu, parasız ve laik kılmak koşuluyla kontrol etmeye çalışmaktadırlar. Diğer taraftan eğitim siyasal iktidarın elinde olan her türlü aracın müdahalesine maruz kalır. Yani öğretim programları, ders kitapları, dersler ve eğitsel araç gereçler dönem dönem farklı iktidar gruplarının etkilerince yönetilirler. Bunun için eğitim bilincinin sineği analojisindeki uyanışı toplumda topyekün devleti, iktidarı, muhalefet partileri kısacası toplumun tüm kesimleri bir eğitim seferberliği ilan ederek hepimiz bir arada yapabiliriz.
Toplumdaki Sosyal Değişim Eğitimle Gerçekleşebilir.
Yeniden yapılanmacı ve modernistlere göre, eğitim sosyal değişmeyi sağlayan en temel kurumdur. Hürriyet, adalet ve eşitliğe dayalı yeni sosyal düzen eğitimle oluşturulabilir, derler. Tutucu ya da çatışmacılara göre ise, eğitim sistemi mevcut sistemi koruyarak yeniden üretir. Bunlara göre eğitimle yeni bir sosyal düzen kurulamaz, eğitimle ancak hakim sınıfların çıkarları korunabilir, yani var olan mevcut durum korunabilir. Neo Marksistler ise; eğitimin toplumdaki hakim sınıfın çıkarlarına hizmet eden ve bu çıkarları koruyup geliştiren özellikler taşıyan bir araç olduğunu savunurlar. John Deweyci görüş ise; toplumdaki değişmelerde eğitimin etkisinin sınırlı olduğunu, bu değişmelerin daha çok politik ve ekonomik diğer faktörlere bağlı olduğunu ifade eder.
Ulusal-Kitlesel-Resmi Eğitim Modeli mi, Bireyci-Özgürlükçü-Radikal Eğitim Modeli mi?
Kapitalizmin doğuşu ve modernleşme ile beraber iki ana eğitim anlayışı hakim olmuştur. İlki olan ulusal, kitlesel ve resmi eğitim modeline göre; kendi bünyelerinde reform yapabilecek okullar, temel yapısal değişikliğe gidemezler. Bu modelin temel amacı; devlete karşı sadık yurttaş ve sanayi sektörüne kalifiye eleman yetiştirmektir. İkinci hakim model olan bireyci, özgürlükçü, radikal eğitim modeline göre ise; toplumsal istikrar ve verimlilik yerine, bireysel özerklik arttırılmalıdır. Bu görüş bir nevi devlet okullarının kaldırılıp resmi eğitime son verilmesini önerir. Temel gaye otoriteye boyun eğmeyen, bireylere en üst düzeyde özgürlüğün sağlandığı bir toplumsal örgütlenmedir. Eğitime dair farklı modellerden söz edilebilir. Ama önemli olan hangi eğitim sistemi olursa olsun eğitimle neler yapabildiğimizdir.
Eğitimle Neler Yapılabilir?
Eğitim sistemleri çevrelerindeki toplumsal, ekonomik, kültürel ve siyasal sistemlerle sürekli bir ilişki, etkileşim içinde olan yapılardır. Eğitimin gücü ülke ekonomisini, toplumsal yaşamın niteliğini kısacası her şeyi somut ve doğrudan etkiler. Eğitimle ülkenizin yenileşmesini ve devamlılığını sağlayabilirsiniz. Eğitimle sosyal bütünleşmeyi sağlayabilirsiniz, toplumun sosyal yapılarını yenileştirerek devam ettirebilirsiniz, insan haklarına saygılı işleyen demokrasiyi yaşama biçimi olarak benimsemiş nitelikli bireyler yetiştirebilirsiniz. Kısacası eğitimle, sosyalleşmeyi, kültürün aktarımını, sosyal kontrolü, sosyal yerleşmeyi, değişme ve yenileşmeyi, milli kültürü koruma, yaşatma ve geliştirmeyi, ekonomik kalkınmayı sağlayabilirsiniz. Eğitimle eğitimin siyasal işlevleri olan millet bilinci oluşturma, lider yetiştirme ve seçmen yetiştirmeyi gerçekleştirebilirsiniz. Kültürel değerlerinizi sonradan gelenlere eğitimle aktarıp, toplumunuzu istenen bir geleceğe götürebilirsiniz.
Türkiye Eğitim Uykusundan Uyanmalıdır
Eğitimle bu kadar güzel şeyler yapabiliyorsunuz işte. Peki değmez mi Sokrates’in at sineği gibi, bir eğitim bilinci sineği olmaya, tüm toplumumuzu eğitim konusunda uyandırmaya, bilinçlendirmeye? Var mısınız ülkemizin eğitiminin üzerindeki tüm serpilmiş ölü topraklarını temizlemeye, ülkemizin içinde bulunduğu eğitim uykusundan uyandırmaya, bir eğitim seferberliği ilan etmeye? Var mısınız; argeye gereken önemi vermeye, gerçek eğitim şuraları düzenleyip veriye dayalı reformlar yapmaya, dünya çapında sayıları az ama nitelikli fen ve teknoloji liseleriyle sosyal bilimler liseleri oluşturmaya, profesyonel ve profesör öğretmen sistemine geçmeye, eğitimin iradesini halkın iradesiyle birleştirmeye, okul öncesi okullaşma oranını 18 aydan itibaren ücretsiz zorunlu bir şekilde yaygınlaştırmaya, öğretmenlere hak ettikleri saygınlığı yeniden vermeye, yerel kültürümüzü merkeze alan ama evrenseli de kucaklayan ana bir eğitim felsefesi oluşturmaya? Var mısınız, daha güçlü güzel bir Dünya, Türkiye ve İnsanlık için; eğitim bilincinin sineği olmaya? Türkiye Hepimizin, Eğitim Hepimizin…
