Dün akşam, bu sabahın Amerika’da yaşananlara ilişkin son gelişmeleri değerlendirme uzman tartışmalarında, ortaya çıkan en çarpıcı yeni boyut, sorgulamalar, demokratik siyasetten koparma taktiklerine ilişkindi.. Özetlenirse Amerika’da sonuç olarak tek kutuplu dünya düzeni, liberalizmin işleyişi üzerinden son yılların hızlanan gelişmeleriyle gelinen noktada sistemin çöküşünden kaynaklanan kaosun yaşanıyor olmasıydı..

Demokrasinin, başkanlık rejiminin, liberalizmin işleyişinde fiilen gelinen noktalarda, sistemin iflası, işleyemeyişi ile yüz yüze kalınmıştı. Trump iktidarının ayakta kalma çabaları ile yürüttüğü siyasetin dayandığı, daha öncesinde iktidara gelişini sağlamış seçmen oylarına dönük travmatik gelişmelerle yüz yüze kalınmıştı. Amerika’daki liberal politikaların işleyişindeki çarklar dönmüyordu..

Virüsün hızlandırdığı çökme öncesinde, Amerika’daki rejimin işleyişinin masaya yatırıldığı tüm veriler, göstergeler için simgesel örnekler arasında, Amerika’nın üniversitelerinin ekonomi bölümlerinin son yıllardaki hallerinden örnekler veriliyordu. Birkaç en büyüğü dışında, çoğunluğunun öğrenci bulamaması gerçeği ile yüzleşilmişti..

Serbest piyasa düzeni, liberalizmin kutsanmış tezlerindeki çöküşler sonrasında, Trump iktidarının seçim kazanmada dayandığı siyaset, stratejilerin bütünü, dayanılan ideolojinin reddinin çok ötesinde, yanılma deneme, kuralsızlıklarıyla, iç çelişkiler yumağını patlatmıştı.. Günübirlik çok ağır keskin sonuçları yaşanan her atak, birbirinden ağır şiddet boyutlarını tırmandıran hamlede, hak arayışlarının sindirilmesi hesapları yapılmışken, çok tersine işleyen sonuçları da üretebilidiği gerçeği ile de yüzleşiliyordu..

***

Amerikan tarihinde yaşanmış geçmişteki çok benzer gibi gelen travmatik çatışmacılıkların çok ilersinde bir çıkmazla yüzleşilmişti. Çok deneyimli, Amerikan tarihinin tanıklığını yapmış uzmanlar son yaşananlara dönük provokasyonların olası odakları üzerinden ak-kara boyutlarında çelişkili çıkarımlar yapmak noktasına düşüyorlardı. Bilmem dikkatinizi çekti mi? Amerika’nın çıkış yolu bulabilmesinde uzman kaynaklar, hangi tür patlamaların hangi merkezlerden kotarıldığı gerçeğinin bilinmez noktaya gelindiğini itiraf ediyorlardı.

Tek cümle ile neyin doğru, neyin yanlış olduğunun pusulasının, Amerikan halkını unutun, en güçlü, en kirli sermaye odakları adına bile bilinmezliğinden kapı açılıyordu. Kestirmeden siyasetin, Trump’ın da kullanmaktan vazgeçemediği en etkili kamuoyunu güdüleme araçları, dev şirketlerinin çıkarları adına bile doğru ile yanlış birbirine karışmıştı. Birisi Trump’ın gerçeği çarpıtma olan açıklamasına karşı kamuoyunu uyarma sinyalleri verirken, bir diğeri tersinin demokrasi, özgürlükler adına işlemesi gerektiğini savunuyordu..

***

Saatler geçmeden Türkiye’nin Amerika’yı dünyadan daha bir yakından izlemesi üzerinden yapılan saptamalar, esprilerde; ülkeye dönük dersler çıkarımının altı çiziliyordu. Milli iradeye dönük yeni darbeler yaşanmaması adına, Türkiye ders çıkarma şansını yakalayabilir miydi? Ne de olsa askeri darbeler mağduru olduklarını savunan ülkemizin siyasal İslama, alt kimlikler çatışmacılığına da kolaycılık adına dayanmış en bildik uzun soluklu, güçlü parti ve liderler iktidarlarının, her seferinde özünde kullanılamaz oldukları noktalarda çok çarpıcı bir biçimde emperyal güçlerin desteklediği askeri darbelerle düşürüldükleri gerçeğini de yok saymış olsalar da.. Sınır tanımaz otoriterleşme, sivil darbe, hukuku otoriterleştirme ile de yetinmemiş olarak, yaşamın her alanına dönük icraatlarıyla yürüdükleri sınır tanımaz otoriterleşmenin sonuçlarından da dersler çıkarabilirlerdi..

Türkiye’nin çok zorlu bu dönemi, sorunlar yumağında, hak-hukuk düzeni, demokratikleşmede soluk alınabilecek adımlar adına, toplumsal barış için el uzatmayı becerebilirler miydi? Bir umut bugüne kadar hiç çalıştırılmamış Meclis’in işletilmesi adına kimi barışçı adımlar atılamaz mıydı? Öğleden sonra açılan Meclis oturumunda şaşkınlıkla, yepyeni çok daha çatışmacı bir hamle ile yüzleşiverdik.. Oysa sabahki ülkemiz gündemi değerlendirmelerinde, havanın yumuşatılması yolunda eğilimlerden kapı açılmıştı.. Hani Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün AKP Başkanı kimliği ile, virüs sonrası parti kadroları ile ilk buluşmasında, parti kadrolarına provoksyonlara düşülmemesi yolunda uyarılarda bulunmuştu.. Ey akıl, kafamıza takıl..