\n

Edebiyatın bir ticaret alanına dönüşmesi, bu alanın temel özelliklerinde de değişikliklere yol açtı. Sait Faik’in öykülerini 2.5 liraya “sattığı” günler artık çok gerilerde. Bugün büyük yayıncılar bir yazarda “satış” olasılığı gördükleri anda allayıp pullayıp televizyonlarda, gazetelerde, ekmek almaya gittiğiniz bakkala kadar her yerde karşınıza çıkarıyorlar. Onu alıp okumazsanız bir yeriniz eksik kalacakmış gibi gözünüzün içine mahzun mahzun bakıyor.\n

Günümüzün edebiyat dergileri de edebiyatla ticaret arasında şaşırmış durumdalar. Yazarkasaların, çeklerin görmezden gelinemeyecek gürültüsü yanında edebiyat ürünlerinin sessizliği ne kadar güçlü olabilir?\n

Çoktandır, dergilerde bir ürün yayımlamanın adı “görünme”ye dönüştü. Yazarlar kendilerinden söz ederken, “şu şu dergilerde göründü” deyişini kullanıyorlar artık. Demek, yapıt önemini yitirmiş, “görünmek” öne çıkmış.\n

Oysa görüntü sanal bir şey. Bir an görünürsünüz, sonra görüntünüz kaybolur. Ne kadar çok görünseniz de aynanın belleği yoktur. Kalıcı, değerli olan edebiyat ürününün kendisidir.\n

***\n

Edebiyat dergileri, ister istemez bu iki uç arasında gidip geliyorlar. Bir yandan kendilerine gönderilen ürünleri okuyup, değerlendirip yayımlama uğraşı içindeler; öte yandan da söyleşiler, fotoğraflarla öteki alandan kopmamaya çalışıyorlar. \n

Bir de yaygın olarak “nasihat” bölümleri var dergilerde; “Ürünlerinizi okuduk, şöyle şöyle yaparsanız daha iyi şeyler yazabilirsiniz” gibilerinden. Öğütlerle edebiyat dünyasına kazandırılmış yeni isimler var mıdır, bilmiyorum. Şiir sanatının öğretilmesi amacıyla yazılmış ender kitaplardan biri olan Rilke’nin “Genç Bir Şaire Mektuplar”ının bir yerinde ozan kendini tutamayarak, size öğretebileceğim bir şey varsa o da şiirin öğretilemeyeceğidir yolunda bir cümle kurar.\n

O zaman neden bunca “nasihat” sayfaları, “yazarlık atölyeleri” vb. diye düşünmeden edemiyor insan. Bu tür etkinlikler de yeni bir “iş alanı” mı yoksa?\n

Öte yandan yeni yazarların edebiyat dünyasına girebilmeleri, ilk ürünlerini yayımlatabilmeri her zaman kolay olmamıştır. Orhan Pamuk gibi bir yazarın bile ödül kazanmış ilk romanını yayımlatabilmek için birkaç yıl beklemek zorunda kalışı belleklerdedir.\n

***\n

Sözcükler dergisi eylül-ekim sayısında ilginç bir deneye girişerek, derginin bütün sayfalarını, ilk kez ürünleri yayımlanan yazarlara ayırdı. Dergi yöneticisi de bu sayıda görevini, genç bir meslektaşı olan Burcu Yılmaz’a bıraktı. Duyurularla yeni yazarlardan yazılarını göndermeleri istendi. Gelen ürünler, “acemi” yazarların yapıtları hoşgörüsüyle değil, edebiyat değerleri içinde okundu. Sonuçta otuz iki yazarın ilk yayımlanan ürünlerinden oluşan bir özel sayı ortaya çıktı.\n

Yayımlanan ürünlere bakıldığında öykü türünün ezici bir üstünlüğü olduğu göze çarpıyor. Geleneksel türümüz şiirin güç yitiminin yeni kuşaklarda da sürdüğü görülüyor. Buna karşın öykü anlatmada daha başarılılar.\n

Ürünlerin altında yer alan yazarların kendi kalemlerinden özgeçmişleri de ayrı bir renk oluşturuyor. 1980’li ve 90’lı yıllarda doğanlar, yani yirmi yaş çevresindekilerin nasıl bir hayat ve yaratı çevresinde bulunduklarını göstermesi de bu özel sayının bir başka ilginç yanı.\n

Bakalım edebiyat okurları, güncel göz boyamaların ötesine geçip yeni yazarlara ilgi gösterecekler mi? Yıllar sonra bu otuz iki yazar arasında adını anımsadıklarımız, onun ilk yayımlanan ürününü okumuştum, diyebileceklerimiz olacak mı?\n

\n