Kemal Kılıçdaroğlu’nun genel başkanlık koltuğuna oturmasından bu yana CHP, Avrupa’daki sosyalist ve sosyal demokrat partilerle yakın işbirliğini öncelikleri arasına koymuş durumda. CHP lideri, hem referandum sürecinde hem de genel seçimler sonrasında tutuklu vekiller nedeniyle yaşanan kriz sırasında AB ülkelerine yaptığı ziyaretlerde Avrupa’daki sol kamuoyunu Türkiye’de yaşananlar hakkında bilgilendirirken onların desteğini de almayı başardı.

CHP’nin uluslararası sol platformlara aktif katılım stratejisinin son örneği bu hafta Berlin’de yaşanıyor. İngiliz İşçi Partisi ve Alman Sosyal Demokrat Partisi’nin öncülük ettiği ve 10 Avrupa ülkesinin sosyal demokrat partilerinin katıldığı “Avrupa Sosyal Demokrasisi, Parti Reformu ve İyi Toplum” başlıklı toplantıda CHP’yi Genel Başkan Yardımcısı Prof. Sencer Ayata ve milletvekilleri Faruk Loğoğlu ve Aykan Erdemir’den oluşan bir heyet temsil ediyor.

CHP’nin önündeki \t6 sorunsal

Prof. Ayata, bugün Avrupa’nın önde gelen sosyal demokrat isimleriyle, CHP’nin Türkiye’de iktidar olmak için üstesinden gelmek zorunda olduğu ‘6 sorunsal konuyu’ masaya yatıracak. Ayata, konferans öncesinde yaptığımız görüşmede Avrupalılarla tartışmak istediği ‘paradoksları’ şöyle sıraladı:

1. Dar gelirlilere erişmek: CHP oylarının büyük bölümünü eğitim düzeyi yüksek ve kentli orta sınıflardan alıyor. Bu kesim eğitim yükseldikçe, Türkiye sanayileştikçe ve hizmet sektörü geliştikçe sayıca çoğalıyor. Geleceğin bilgi ekonomisinin temelini oluşturan vasıflı işgücü ağırlıklı olarak CHP’ye oy veriyor. CHP bu kesimin zengin insan kaynaklarını, işsiz, işçi, esnaf, ev kadını gibi toplum kesimlerinin desteğini arttırmak için nasıl kullanabilir?

2. Muhafazakârları kazanmak: AKP’ye oy veren kırsal ve dar gelirli kentli nüfus sağın temsil ettiği milliyetçi-mukaddesatçı değerleri daha fazla benimsiyor. CHP bu kesimlerin desteğini daha fazla kazanmak için nasıl bir eğilim içinde olmalı? Cumhuriyet ve çağdaş sosyal demokrasinin başta kadın erkek eşitliği, bireyin her türlü devlet ve cemaat baskısı karşısındaki temel özgürlüklerini savunan CHP muhafazakâr kitlelere nasıl bir yaklaşım içinde olmalı?

3. Etkin iletişim: Geçim mücadelesi veren ve muhafazakâr değerleri benimseyen kesimle yüz yüze ilişkiler kurma konusunda CHP’nin yetersizlikleri var. Kahve ve esnaf ziyaretleri önemli olmakla birlikte yeterli olmuyor. Özellikle evlere girerek kadınlarla bire bir ilişki kurmak kadın merkezli yeni iletişim yöntemlerinin geliştirilmesini gerektiriyor. AKP ev ziyaretleri başta gerçekleştirdiği yüz yüze ilişkilerde seçmenlere maddi destek sağlıyor. AKP’nin bu avantajlarına karşı CHP yeni, daha önce denenmemiş, etkin iletişim tekniklerini geliştirmek durumunda.

4. Bağımlılığı yenebilmek: CHP’nin öncelikli hedefi bireyin özgürlüğünü sınırlayan toplumsal, ekonomik ve siyasi engelleri ortadan kaldırmak. Oysa özellikle dar gelirli yurttaşların önemli bir bölümü günlük yaşamını sürdürebilmek için kişilere ve kuruluşlara borçlu ve bağımlı hale getirilmiş durumda. Bağımlılık minnet duygusu olduğu kadar korkuyu da beraberinde getiriyor. İşten atılma, işini yaptıramama, desteğin kesilmesi, cezalandırılma korkusu toplumda son derece yaygın. Klientelist bağımlılık ilişkilerinin kırılması ve bireyin güçlendirilip özgürleştirilmesi için iktidar olanaklarına sahip olmayan bir parti ne yapabilir?

5. Parti içi mücadele: CHP örgütü ciddi bir geleneğe ve deneyime sahip. Ama iç çekişme kültürü ve içe dönük faaliyetlerin yoğunluğu örgütün dışa dönük mücadele verme gücünü zayıflatıyor. İç sorunlarla boğuşan ve halkla teması zayıf parti görüntüsü kamuoyunda ön plana çıkıyor. İçe dönük enerji dışarıya topluma açık çalışmalara yönlendirilmeli. Ön seçim geleneğinin yerleştirilmesi, üye bağlılığının arttırılması, kadın-gençlik kollarına önem verilmesi ilk atılacak adımlar arasında yer almalı.

6. Özgürlükçü sol: CHP, başta laik sosyal hukuk devleti ve demokrasi olmak üzere Cumhuriyet’in temel değerlerini kararlılıkla savunan bir parti. Bu temel çizginin 1970’li yıllarda olduğu gibi sosyal demokrat bir siyasi programla desteklenmesi lazım. Bunun için özgürlükçü demokrasinin savunulması, sosyal adaleti ve sosyal politikaları ön plana çıkaran projelerin geliştirilmesi ve ekonomik büyüme ve kalkınma odaklı bir yaklaşım benimsenmeli.

***

CHP’nin Avrupa’daki sosyal demokrat platformlarda tartışmaya açtığı bu altı sorunsal, partide yaşanmakta olan değişimin bundan sonra izleyeceği rotanın habercisi sayılmalı...