Başbakan Tayyip Erdoğan 10 bakan değiştirdiği yeni kabinesini açıklarken CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu CNNTürk’teki Tarafsız Bölge programının konuğuydu. Program sonrasında yeni Bakanlar Kurulu’nun kritik isimleri üzerinde ilk değerlendirmelerini Cumhuriyet’e yaptı.
Öncelikle 10 bakanın değişmesi konusu. Kabinenin yarısı değişmiş durumda. Ana muhalefet partisi buna nasıl bakıyor?
Güvenoyu alması gerekir
Kılıçdaroğlu’na göre hükümetin ‘güvenoyu’ istemesi şart. Değerlendirmeleri şöyle:
“Kabinenin yarısı değişmişse ve hele de bu değişimin gerekçesi rüşvet ve yolsuzluk operasyonundan kaynaklanıyorsa hükümet artık topluma güven veren bir hükümet olmaktan çıkmıştır. Aslında Başbakan da, Cumhurbaşkanı da, halk da bunun farkında. Sağlıklı işleyen bir demokraside yeni kabinenin önce gelip parlamentodan güvenoyu alması lazım. Ancak güçler ayrılığına inanmayan bir başbakanın böyle bir siyasi incelik içine girmesi düşünülemez bile.”
AKP’li vekiller bile rahatsız
“Tabii bir de işin şu boyutu var: Erdoğan da çok iyi biliyor ki AKP içinde bile yeni kabineye güvenoyu vermeyecek kişiler vardır. Böyle bir oylama olsa elini vicdanına koyan AKP’lilerin lehte oy vereceğini sanmam. Bu Başbakan’ın ülkeye vereceği hiçbir şey yoktur artık. Kendisi sorun yaratan bir hükümet, ülkenin sorunlarını kesinlikle çözemez. Bu hükümet demokrasi konusunda, özgürlükler, hukukun üstünlüğü, kadın erkek eşitliği konularında temel sorun yaratan bir hükümettir. Türkiye’yi çağdaş dünyadan koparan bir hükümettir. Parlamementodan güvenoyu alıp almaması da çok önemli değil. Halkın güvenini zaten kaybetmiş durumda.”
Erdoğan Köşk’e çıkamaz
“Bu saatten sonra Başbakan’ı ne yeni kabine ne de başka bir şey kurtaramaz. Yolsuzlukların üzerine gitmeyip yolsuzlukları örtmeye çalışan bir başbakan, hem Türkiye hem de dünyada saygınlıgı olmayan bir başbakandır. Bakın AB başta olmak üzere demokrasisi gelişmiş ülkelerde hükümetin bu tutumundan kaygı duyuluyor, şikâyet ediliyor. Yolsuzlukların üzerini kapatmayın diyorlar. Yarın öbür gün uluslararası şeffaflık kuruluşları ve dünyanın yolsuzluklar konusunda duyarlı sivil toplum örgütleri bu konulara tepki göstereceklerdir. Tayyip Erdoğan’ın bırakın Köşk’e çıkmayı başbakanlık yapması bile tartışmalıdır. Ahlaki değerleri bu kadar zafiyete uğramış bir kişinin cumhurbaşkanı olmasını herhalde kimse bekleyemez.”

Ala’ya AKP’den tepki gelir
Kabinenin dikkat çekici atamalarından biri de Başbakanlık Müsteşarı Efkan Ala’nın İçişleri Bakanı yapılması. Kılıçdaroğlu’na göre bu görevlendirmeye AKP grubundan dahi tepki gelebilir. Değerlendirmesi şöyle: “Elini vicdanına koyup, AKP’li milletvekilleri kendilerine soracaklardır, ‘Bu kadar yolsuzluk varken Efkan Ala’nın bu kabinede ne işi var’ diye. 300 kişilik AKP grubu kendi içinden bir içişleri bakanı çıkaramıyor mu? Bence grupla Başbakan arasında bir güvensizlik var. Bu güvensizliğin temellerini atanlardan biri de Başbakan’ın bu davranışıdır. Başbakan’ın her söylediğini sorgulamadan yerine getirme misyonu var. Efkan Ala AKP’nin derin devletinin başaktörüdür.”

Yabancı yatırımcı gelmez
Yolsuzluk soruşturması ve sonrasında ortaya çıkan siyasi krizin ekonomiye etkisi olabilir mi? CHP lideri ekonomik göstergeleri yakından takip ediyor. Dolardaki yükselişin Amerikan Merkez Bankası Fed’in son kararlarıyla ilgisi olduğu düşüncesinde. Ancak operasyonun içeride ve dışarıda ‘psikolojik yansımaları’ olabileceği kaygısını taşıyor: “Yatırımcı önünü göremediği için yatırım yapmak istemeycektir. Yabancı sermaye gelmek istemeyecektir. Çünkü bu ülkede demokrasi yok. Yatırımcı özgürlük ortamında gelmek ister, saydam bir devlet görmek ister. Önünü görmek, kuralları bilmek ister. Türkiye’de ise her tür karar Başbakan’ın iki dudağı arasına kilitlenmiş durumda. Başbakan’a ulaşıyorsanız sorunlarınız çözülüyor. Ulaşmıyorsanız sorunlarla karşı karşıyasınız. Çünkü sağlıklı çalışan bir devlet mekanizması kalmadı. Bakanlar bile ona sormadan karar alamıyor. Bakın Erdoğan Bayraktar ne diyor? Başbakan talimat verdi, biz imzaladık diyor. Yani kendi bakanlığının yasalarının gereklerini değil, Başbakan’ın talimatlarını yerine getirme rolünü üstlenmiş. Bunu söylüyor.”  

Bozdağ gözdağının karşılığını aldı
Yeni açıklanan kabine listesinde CHP liderinin en çok tepki gösterdiği isim Başbakan Yardımcılığı görevinden Adalet Bakanlığı koltuğuna kaydırılan Bekir Bozdağ. Bozdağ İstanbul’da yürütülen yolsuzluk soruşturması çıkar çıkmaz, soruşturmayı yürüten savcılar hakkında suç duyurusunda bulunmuştu. İşte bu tavra tepki gösteren CHP lideri, “Henüz Adalet Bakanı bile değilken savcılara adeta gözdağı verdi. Şimdi bu gözdağı vermenin bedeli olarak Başbakan’ın güvenini kazandı ve Adalet Bakanlığı’na getirildi. Bozdağ’ın Adalet Bakanlığı’na getirilmesi en büyük yanlışlardan birisidir. Başbakan bu görevlendirmesiyle açıkça ‘Ben yargıya müdahale edeceğim’ mesajını vermiştir” ifadesini kullandı.