Akşam gazetesi Ankara temsilcisi Çiğdem Toker’in önceki günkü yazısında söylediği gibi; “CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun ‘Ne işimiz var Afganistan’da?’ sorusu, gecikmiş ama hayırlı bir tartışma başlattı. Vatandaşın kalbinden geçen fakat dile getirmekten çekindiği ortak duygusuna tercüman oldu bu çıkış”.

MHP lideri Devlet Bahçeli de dün “Artık Afganistan defterini kapatmanın zamanı geldi” diyerek benzer bir tavır sergiledi. Başbakan Tayyip Erdoğan, Kılıçdaroğlu ve Bahçeli’yi “ufuksuzluk” ile suçlasa da dünyada birçok ülke çoktan beridir, bu tartışmayla meşgul.

Kanada, Hollanda, Fransa başta olmak üzere Afganistan’da asker bulunduran ve çok fazla kayıp veren ülkelerde on bir yıldır bu konu en sıcak gündem maddesi.

Hal böyleyken verilen ilk büyük kayıp sonrasında Türkiye’nin de benzer bir tartışma ortamına girmesi kaçınılmazdı. Hiçbir şekilde arzu ve temenni etmeyiz ama, Afganistan’dan şehit haberleri gelmeye devam ederse tartışma daha da alevlenecek ve hükümetin Kâbil misyonunu savunması çok daha güçleşecektir.

‘Demokrasi işliyor’

Çok uluslu operasyonun başını çeken ABD’de dahi siyasi gündemin öncelikli konularından biri “Afganistan”. ABD Başkanı Barack Obama’ya ilk seçimin ardından ikinci seçimi de kazandıracağına inanılan vaatlerinin başında “askerlerini Afganistan’dan çekme” sözü geliyor.

ABD Büyükelçiliği Basın ve Halkla İlişkiler Bölümü’nün herkes tarafından sevilen emektar çalışanı Oya Smith’e verilen veda resepsiyonunda Türkiye’deki tartışmayı ABD Büyükelçisi Francis Ricciardone’ye sorma fırsatı buldum. Kazanın hemen ardından şehitler için başsağlığı dilemişti. Üzüntüsünü bir kez daha dile getirdikten sonra şunları söyledi:

“İzleyebildiğim kadarıyla çok demokratik bir tartışma yaşanıyor. Muhalefet ‘Orada ne işimiz var?’ diye sordu. CHP’de Afganistan meselesini en iyi şekilde değerlendirecek donanımda Faruk Loğoğlu ve Osman Korutürk gibi isimler var. CHP’nin talebine iktidar da gerekçeleriyle ayrıntılı yanıt verdi. Türkiye’de demokrasinin işlediğini gördük.”

‘Size ihtiyaç var’

Ankara’ya gelmeden önce bir yıl da Afganistan’da görev yapan Ricciardone, Türkiye’nin oradaki varlığının yakın tanıklarından:

“Sadece biz Amerikalılar değil, oraya giden herkes bilir ki, Afgan halkının kalbinde Türkiye çok özel yere sahip. Orada bir gün dahi kalın bunu fark edersiniz. Şu anda Afganistan’da devlet ve kurumlarının oluşturulması süreci yaşanıyor. En büyük ihtiyaç da istikrar. Afganistan’ın istikrarı tüm bölgenin ve dünyanın istikrar ve barış içinde olması demek. Türkiye Afganistan’da bu istikrar ortamının sağlanması açısından vazgeçilmez ülkelerden. Afganistan’ın Türkiye’ye ihtiyacı var.”

‘Takvim yanlış \t\tanlaşılıyor’

ABD’de ve diğer Batı ülkelerinde yaşanan “Afganistan’dan çıkış” tartışmalarını izleyenlerin kafasında “ABD Afganistan’dan çekilecek, Türkiye gibiler jandarmalığa devam edecek!” algısı oluşuyor.

Ricciardone bu algıdan rahatsız. “Çekilme takvimimiz kamuoyunda yanlış anlaşılıyor” dedikten sonra şu izahatı veriyor:

“Evet doğru, operasyonel güçlerimizi çekeceğiz. Ama bu tamamen çıkacağız anlamı taşımıyor. Lojistik, istihbarat, eğitim gibi konularda askeri varlığımız sürecek. Bir nevi Türkiye’nin şu anda yapmakta olduğunu yapacağız. Türkiye de başından beri orada savaşmıyor, sıcak çatışmalara girmiyor. Çalışmalarını sosyal alanda, eğitim alanında yoğunlaştırıyor.”

Artık yabancılar hatırlıyor

Türkiye Cumhuriyeti’nin bakan ve valilerinin Ulu Önder’in izlerini toplumdan silme gayreti içinde oldukları şu günlerde, ABD sefirinin ağzından Atatürk’ü işitmek sürpriz oldu. Türkiye’nin Afganistan ile yakın ilişkisini vurgulamak için “Atatürk’ün Fevzi Çakmak’a talimatını bilir misiniz?” diye sorup yanıtını yine kendisi verdi:

“En iyi komutanlarımızı Afganistan’a gönderelim!”

Yaşasaydı acaba Atatürk ne derdi sürdürülen bu dış politika için?