Cumhurbaşkanı ve Başbakan, TÜSİAD-Türkiye Sanayicileri ve İşadamları Derneği’nin bu hafta yapılacak genel kuruluna katılmayacaklarını çok önceden açıkladı. TÜSİAD ile AKP arasındaki bu doku uyuşmazlığının irdelenmesi gerekiyor.

***

Uyuşmazlığın nedenleri iki ana başlık altında toplanabilir; kapitalizmin oyun kuralları ve sermaye birikimi politikası.
AKP iktidara geldiğinde, hazır bir ekonomi programı buldu. Güçlü Ekonomiye Geçiş adını taşıyan programın asıl amacı, ülke ekonomisinin kapitalizmin oyun kurallarına göre işlemesini sağlamaktı.
İlk başlarda uygular gibi yapan AKP, iktidara yerleştikçe programın önerdiği yaklaşımlardan hızla uzaklaştı.
Özellikle, kamu ihalelerinin tamamına yakınının yasadışına taşınması; devletin, gelir ve giderinin Sayıştay; yönetim işlemlerinin de Danıştay denetimlerinden kaçırılması; bağımsız düzenleme ve denetleme kurumlarının bakanlara bağlanması, kuralsız kapitalizmin önemli uygulama alanlarıdır.
Program ile birlikte uygulamaya konulan TC Merkez Bankası bağımsızlığını AKP hiç içine sindiremedi; o kadar ki Cumhurbaşkanı üç gün önce, yöneticilerini atamış olduğu Banka’ya “Sen bağımsızsan ben de bağımsızım” diye, çağdaş yönetim ilkelerini hiçe sayan bir tutumla meydan okudu.
Ek olarak AKP özelleştirmelerinin büyük çoğunluğu da kapitalizmin kurallarıyla bağdaşmıyor.
Üstelik AKP tüm bunları, sermaye el değiştiriyor ve bu bizi mutlu ediyor; sözleri eşliğinde göstere göstere ve taraf olmayan bertaraf olur korkutmacasıyla yaptı.
AKP’nin bu uygulamaları karşısında,TÜSİAD’ın tutumu zaman zaman yumuşak uyarı yapmanın ötesine geçmedi. Üyeleri üzerinde hükümet baskısı arttığında da karşı çıkışlar çok dolaylı kaldı. TÜSİAD, hemen her bu tür karşı çıkışından sonra da, AKP’den siz işinize bakın diye azarlandı.

***

AKP-TÜSİAD uyuşmazlığı daha derinlerde AKP’nin izlediği sermaye birikimi politikasında yatıyor.
AKP’nin kapitalizmin ana kurallarını hiçe sayarak uyguladığı ekonomi politikası, kentsel arsa ve konut rantlarının; iç ve dış ticaretin ve parasal işlemlerin artışının sürüklediği bir ekonomik büyümeye dayanıyor. Büyüme, 2014’te bir kez daha yaşandığı gibi sıkça tökezliyor; üstelik işsizliği ve enflasyonu artırıyor; gelir dağılımı eşitsizliğini ağırlaştırıyor ve tüketiciyi borca batırıyor.
Tüm bu olumsuzluklarına karşın, AKP ekonomide başarılı (!) bulunabiliyor. Bu başarının arkasında, kural tanımaz, azgın ve dizginsiz sermaye birikimi uygulamasının bulunduğunu, TÜSİAD da muhalefet de akıl almaz bir tutumla göz ardı ediyor.
Oysa günümüzde oyunun kurallarıyla çalışan bir kapitalizmin gelişmesi ve küresel yarışta yol alabilmesinin motoru teknolojik yeniliktir. Bu nedenle teknolojik yeniliğin yerli üretimine; bunun için de araştırma geliştirmenin parasal ve kurumsal olarak güçlendirilmesine ve bu amaçla da çağdaş eğitime ve bilime öncelik verilmesi gerekir.
AKP bu konularda tam anlamıyla başarısızdır; çünkü fıtraten yetersizdir!

***

Teknolojik yeniliğe dayalı çağdaş sanayileşme ayağı bulunmayan AKP ekonomi politikalarının büyük ölçeklisanayici ağırlıklı olan TÜSİAD ile ters düşmesi, bir bakıma kaçınılmazdı. AKP-TÜSİAD uyuşmazlığı asıl bu noktada ve çok daha önceden kavgaya dönüşmeliydi.
Bundan sonra kapitalizmin oyun kurallarının uygulanması ve yenilikçi sanayileşme için çok daha güçlü ve etkin bir biçimde uğraş vermesi TÜSİAD için yaşamsaldır.
Bu doğrultuda kararlı bir çabayagirmekle TÜSİAD, ek olarak, toplumsal sorumluluğunu çok geç de olsa yerine getirmiş olacaktır!

***

Düşünce özgürlüğü tutkusunu ve kararlılığını, geçen hafta yaptığı Charlie Hebdo dayanışmasıyla bir kez daha taçlandıran gazetemiz Cumhuriyet’i ve ona omuz veren siz okuyucularını içtenlikle kutluyorum.

***

Büyük usta Yaşar Kemal’in bir an önce sağlığına kavuşmasını diliyorum.