Geçen hafta boyunca dış politika alanında yaşananlar Türkiye’nin uluslararası konumunda yepyeni bir noktayı işaret ediyor: aks kayması.

Anımsanacağı gibi Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, kuşkusuz Başbakan Erdoğan’ın istekleri doğrultusunda, Türkiye dış politikasını yıllardır biçimlendiriyor.

Dış politikada Davutoğlu’nun Stratejik Derinlik kitabında ve Yeni Şafak’ta (23 Nisan 1999) yayımlanan bir yazısında açıklanan ve kamuoyunda dış politikada aks ya da eksen kayması olarak adlandırılan görüşleri uygulanıyor.

Davutoğlu yaklaşımı, özetle, Cumhuriyetin çağdaşlaşma alanındaki kazanımlarının bir tarafa bırakılmasını ve Türkiye’yi, Cumhuriyet öncesi dönemde olduğu gibi yeniden İslama dayalı bir uygarlık (o medeniyet diyor) merkezi yapmayı amaçlıyor.

Kuşkusuz Türkiye’nin bir büyük ve güçlü uygarlık merkezi olmasını bu ülkenin aklı başında her yurttaşı ister. Ancak bu özlem, özellikle çağdaş eğitim; bilimsel bilginin yol göstericiliği; teknolojik yeniliğin yerli üretimi gibi, önkoşulları yerine getirilmedikçe düş olmaktan öteye gitmez.

Eğitimi ilkelleştirerek, bilim kurumlarını hadım ederek, Suriye’ye karşı durmak için Patriot füze sistemini NATO’dan isteyerek küresel kahramanlık olmuyor! Politikaları, başta Suriye sonra Irak ilişkileri olmak üzere hemen her tarafta iflas eden Davutoğlu, son olarak İsrail saldırıları altındaki Gazze’de çaresizlik içinde gözyaşları dökerken görüldü.

***

Davutoğlu Gazze’de ağlamakta haklıdır.

Çünkü son Gazze olayında İsrail ile Hamas arasında ateşkesi sağlayan Mısır olmuş; Erdoğan-Davutoğlu ikilisi ateşkes sürecinden dışlanmıştır.

Gerçekte Türkiye’nin dış politikasını Filistin-İsrail bağlamında ağlanacak kadar iflasa sürükleyen süreç, Erdoğan-Davutoğlu ikilisi tarafından adım adım oluşturulmuştur.

Geniş Müslüman kitleleri duygusal olarak ne kadar okşarsa okşasın, İsrail’in yaptıklarına ne kadar haklı tepki olursa olsun, one minute olayı ile başlayan ve Mavi Marmara ile devam eden gelişmeler, Türkiye-İsrail ilişkilerini kopma noktasına taşımış; ülke arabuluculuk yapamaz duruma düşmüştür. Erdoğan, Türkiye’nin geleneksel dostları ABD ve AB’nin terörist saydığı Hamas’a açıkça kol kanat germiş, yine de İsrail-Hamas arasındaki ateşkes konusunda başrol oyunculuğunu Mısır’a kaptırmıştır.

***

Son çıkışlarıyla Başbakan, açıkça Birleşmiş Milletler’i düzeltmeyi iş ediniyor; onunla birlikte AB’ye ve beklenmedik bir biçimde ABD’ye uluslararası düzlemde hak, hukuk ve adalet dersi vermeye kalkıyor.

Ancak burada çok sorun var; ikisi öne çıkıyor. Birincisi: Başbakan, Birleşmiş Milletler’i yeniden düzenleme girişimlerini, evrensel özgürlük ve eşitlik gibi değerlere değil, Davutoğlu doktrinine bağlı kalarak İslam ülkeleri bağlamında savunuyor. Suriye ile bile baş edemezken İslam ülkeleri adına küresel oyunculuk olur mu?

İkincisi de dünyaya adalet dersi vermeye kalkışanlara senin ülkende adalet ne durumda diye sorulacağı Başbakan’ın aklına gelmiyor!

Atalarımız kendi düşen ağlamaz demiş; bunlar hem kendileri düşüyor, hem de ağlıyor!