Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar

Yılmaz Şipal

'Yakın Tarihin Tanığı' ve Kaynayan Ortadoğu

24 Eylül 2012 Pazartesi

Petrol denizinin üzerine uzanmış olan “Ortadoğu” giderek ısınmaya ve kaynamaya başlamış olduğu görüntüsü vermekte.

İsrail ile Araplar arasındaki tartışma ve çatışmalar yerini “Arap dünyasının” kendi arasında çıkan anlaşmazlıklara ve çatışmalara bırakmış olduğu da gözlenmekte.

14 Mayıs 1948’de Birleşmiş Milletler (BM) paylaşım planı uyarınca David ben Gurion tarafından İsrail Devleti’nin kuruluşu ilan edilir. 24 saat sonra, Mısır, Ürdün, Suriye, Lübnan ve Irak orduları saldırıya geçerek İsrail topraklarına girer. 15 Mayıs 1948 günü, “yakın tarihin tanığı” Cumhuriyet gazetesi İsrail Devleti’nin kuruluşunu ve Arap ordularının Filistin’e girişini 1. sayfasında bütün Türkiye’ye duyurur:

“- Amerika yeni kurulan Yahudi devletini resmen tanıdı.

- Yahudi devletinin ilanı Tel Aviv (14 a.a). İsrail devletinin doğuşu, bugün Tel Aviv’de toplanan Yahudi Milli Konseyi üyeleri tarafından törenle ilen edilmiştir.

- Arap orduları dün gece Filistin’e girdiler.

- Mısır ordusu iki kasabayı ele geçirdi, ileri harekât devam ediyor.” (Cumhuriyet Gazetesi, 15 Mayıs 1948)

1967’de, İsrail’le, Arap ülkelerinden Mısır, Ürdün ve Suriye arasında savaş yeniden başlar. Bu üçüncü savaşa Irak, Suudi Arabistan, Sudan, Tunus, Fas ve Cezayir de asker ve silah yardımıyla katılır.

Başlamasıyla bitmesi bir olan üçüncü Arap-İsrail savaşına, “Altı Gün Savaşı” adı verilir. 6 gün süren bu savaş İsrail’in üstünlüğü ile son bulur.

Savaşın sonunda Mısır’dan Sina Yarımadası’nı, Suriye’den Golan Tepeleri’ni ve Filistin’in Gazze Şeridi ile Batı Şeria topraklarını alan İsrail, topraklarını dört katına çıkarmıştır. Savaş sonrasında Sina Yarımadası’ndan Mısır lehine çekilen İsrail, ilerleyen dönemlerde diğer toprakları ilhak ettiğini açıklamıştır. Bu kararları tanınmadığı gibi İsrail’in BM kararlarını da uygulamaması sonraki dönemde bölgede birçok sorunun kaynağını oluşturmuştur.

“6 Gün Savaşı”nda “olup bitenler” her gün Cumhuriyet gazetesinin 1. sayfasında Türkiye’ye duyurulur.

Savaşın 1. Günü (5 Haziran 1967):

“ - Tel Aviv, Hayfa, Kahire, Amman ve Şam bombalandı. Ortadoğu’da Savaş. İsrail Kuvvetleri üç ayrı cephede çarpışıyor” (Cumhuriyet Gazetesi 6 Haziran 1967).

Savaşın 2. Günü (6 Haziran 1967):

“ İsrail Kuvvetleri İlerliyor: Gazze düştü. Suriye ve Irak birlikleri de Kuzey İsrail sınırını geçtiler. Süveyş Kapatıldı).” (Cumhuriyet Gazetesi 7 Haziran 1967)

Savaşın 3. Günü (7 Haziran 1967):

“İsrail Tiran Boğazı’nı işgal ederek Akabe ablukasına son verdi. Suriye birlikleri İsrail topraklarında ilerliyor, ordusu Süveyş’te.” (Cumhuriyet Gazetesi 8 Haziran 1967)

Savaşın 4. Günü (8 Haziran 1967):

“Mısır, Ürdün ve İsrail ‘Ateşkes’i kabul etti. ve İsrail’e teslim edildi. Savaş sona eriyor.” (Cumhuriyet Gazetesi 9 Haziran 1967)

Savaşın 5. Günü (9 Haziran 1967)

- “Kahire ve Şam Bombalandı. Nâsır önce istifa etti. Sonra erteledi.” (Cumhuriyet Gazetesi 9 Haziran 1967)

Savaşın 6. Günü (10 Haziran 1967)

“Ateşkes dün sağlandı.

Rusya ve 6 müttefiki İsrail’e ültimatom verdi.

Suriye’nin başkenti 3 defa bombalandı. İsrail ordusu Şam yakınlarına kadar ilerledi. İsrail, eski sınırlarına çekilmeyeceğini bildiriyor.”

Bugün de “kaynayan bir cadı kazanı” konumunda olan “Ortadoğu”, yeni bir bölge haritası hazırlığı içinde olduğu görüntüsünü vermekte.

\n\n