\n

\n

Anayasanın 61. maddesinde devlet tarafından, “engellilerin özel olarak korunması” ve toplum hayatına uyum sağlamaları için gereken önlemlerin alınması vurgulanmaktadır.\n

\n

Bu amaca ulaşması için de devleti, “gerekli teşkilat ve tesisleri kurmakla ya da kurdurmakla” görevlendirmektedir.\n

\n

Engellilerin yaşama uyum sağlamaları için alınacak önlemlerden biri onlara iş sahası açıp çalışmalarını sağlamaktır.\n

\n

Bunun için de 4857 sayılı İş Yasası’nın 30. maddesi ile kamuda veya özel sektörde, işverenler, işyerlerindeki işçi sayısına göre belirli bir oranda “engelli işçi çalıştırmakla” yükümlü tutulmuştur.\n

\n

Engellilerin iş yaşamını düzenleyen “evrensel kurallar”, Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme’nin 27. maddesinde belirtilmiş:\n

\n

“1. Taraf devletler, engellilerin çalışma hakkını diğerleriyle eşit bir şekilde tanır ve bu hak engellilerin açık, kapsayıcı ve erişilebilir nitelikte bir iş piyasası ve çalışma ortamında, serbestçe seçtikleri bir işte hayatlarını kazanmaları fırsatını da içerir. \n

\n

Taraf devletler, çalışırken sakatlananlar dahil tüm engellilerin çalışma hakkının hayata geçmesini, yasama tedbirleri dahil uygun tüm tedbirleri alarak, güvence altına almalıdır. Buna ek olarak:\n

\n

(a)  İşe alım ve istihdam edilme koşullarında, istihdam sürerken, kariyer gelişimi ve sağlıklı ve güvenli çalışma koşulları dahil olmak üzere, istihdama ilişkin her hususta, engelliliğe dayalı ayrımcılığı yasaklar;\n

\n

(b) Adil ve uygun çalışma koşullarının sağlanmasına ilişkin olarak, engellilerin hakları diğerleriyle eşit bir şekilde korunmalıdır. Bu, fırsat eşitliğini, eşit değerde bir iş için engellilere eşit ücret verilmesini ve tacizden korunma ve mağduriyetin giderilmesi dahil olmak üzere güvenli ve sağlıklı çalışma koşullarını içerir;\n

\n

(c)  Engellilerin diğerleriyle eşit bir şekilde iş ve sendikal haklarını kullanabilmelerini sağlar;\n

\n

(d) Engellilerin diğerleriyle eşit bir şekilde genel teknik ve mesleki rehberlik programlarına, yerleştirme hizmetlerine, meslek içi sürekli eğitime etkili erişimini sağlar;\n

\n

(e)  İş piyasasında engellilerin istihdam olanaklarını ve kariyer gelişimini desteklemek ve engellilerin iş aramasına ve işe başlamasına, çalışmaya devam etmesine ve işe geri dönmelerine yardım eder;\n

\n

(f)  Serbest çalışma, girişimcilik, kooperatif kurma ve kendi işini kurma konusundaki fırsatları geliştirir;\n

\n

(g) Engelli kimseleri kamu sektöründe istihdam eder;\n

\n

(h) Olumlu eylem programları, teşvikler ve diğer tedbirleri de içerebilecek uygun politika ve tedbirlerle, engellilerin özel sektörde çalıştırılmasını destekler;\n

\n

(i) Engellilerin çalıştıkları işyerlerinde makul uyumlaştırmanın yapılmasını sağlar;\n

\n

(j) Engellilerin açık iş piyasasında iş tecrübesi kazanmasını sağlar;\n

\n

(k) Engelliler için mesleki ve profesyonel rehabilitasyon, işe uyum ve çalışmaya dönüş programları yürütür.\n

\n

2. Taraf devletler, engellilerin köle olarak tutulmamalarını sağlamalı ve engellileri zorla çalıştırılmaya ve mecburi çalışmaya karşı diğerleriyle eşit bir şekilde korumalıdır.”\n

\n

Basında konuyla ilgili haberlere göre, “engelli kadroları boş”. \n

\n

İşveren engelliyi çalıştırmak yerine ceza ödemeyi seçiyor.\n

\n

“İstanbul Haber Servisi - Birçok kurum ve kuruluş engelliler için çeşitli kampanyalar düzenlerken, işveren engelliyi çalıştırmak yerine ceza ödemeyi seçiyor, devlet ise elindeki engelli istihdam kadrolarını boş tutuyor.” (Cumhuriyet, 20 Mayıs 2012 )

\n\n