Ekonomide yılın olayları/Şubat

Davos'tan, küresel ekonomik sistem yeniden inşa edilmeli

1 Şubat:
- Davos'ta düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu küresel ekonomik sistemin yeniden inşası çağrısıyla sona erdi.
- Uluslararası Para Fonu (IMF) Birinci Başkan Yardımcısı John Lipsky, Türkiye ile anlaşma yolunda çok önemli ilerlemeler kaydedildiğini söyledi.

3 Şubat:
- Bankalar Kanunu'nca uygun görülen ikincil sermaye benzeri krediler ile yurt dışında menkul kıymetleştirme yöntemiyle temin ettikleri krediler için, ödenecek faizlerden yapılacak kesinti oranı, yüzde 10'dan yüzde 1'e düşürüldü.
- Portföyü Türkiye'de kurulu borsalarda işlem gören altın ve kıymetli madenlere dayalı yatırım fonları veya ortaklıklarının portföy işletmeciliğinden doğan kazançlarına uygulanan yüzde 15 oranında Kurumlar Vergisi, sıfıra çekildi. 1 Ocak 2006'dan önce ihraç edilen devlet tahvili ve hazine bonosu faizleri ile toplu konut idaresi ve özelleştirme idaresince çıkarılan menkul kıymetlerden sağlanan gelirlere sıfır stopaj uygulanması kararlaştırıldı.
- Merkez Bankası, banka nezdindeki negatif nitelikli ferdi kredi ve kredi kartları ile karşılıksız çekler ve protestolu senetlere ilişkin 5834 sayılı Kanun kapsamına girenlerin kayıtlarının silindiğini açıkladı.
- Amerikan Merkez Bankası (Fed), ABD'de derinleşen durgunluğa karşı oluşturduğu bazı programların süresini 30 Nisan'dan Ekim sonuna kadar uzattı.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Ocak ayında tüketici fiyatları endeksinin (TÜFE) yüzde 0,29, üretici fiyatları endeksinin (ÜFE) yüzde 0,23 arttığını açıkladı. TÜİK'e göre, Ocak ayı itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE'de yüzde 9,50, ÜFE'de yüzde 7,90 oldu.

4 Şubat:
- Yeni bir yasal düzenlemeyle, ABD Yönetimi'nin 700 milyar dolarlık mali sektör kurtarma paketinden faydalanmak isteyen şirketlerin üst yöneticilerinin maaşı aylık 400 bin doları aşamayacak.
- Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) Genel Müdürü Sefer Bütün, EÜAŞ'ta yürütülen bir soruşturma kapsamında açığa alındı.
- Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası'nda (VOB) işlem gören hisse senedi vadeli kontratlardan elde edilen kazançlar için yerli yatırımcıdan alınan stopaj oranı tekrar yüzde sıfıra indirildi.

5 Şubat:
- 2008-2010 yılına ilişkin, ''Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı''nı yayımlandı.

9 Şubat:
- Sanayi üretimi, 2008 yılında yüzde 0,9 geriledi. 2008 Aralık ayında, aylık bazda, imalat sanayinde yüzde 19,9, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 5,3, madencilikte yüzde 2'lik üretim düşüşü yaşandı.
- Kamu yatırım ve kalkınma bankaları tarafından sağlanacak bir yıla kadar kısa vadeli dış imkan için Hazine'den izin alınmamasına karar verildi.
- Almanya Ekonomi Bakanı Michael Glos, istifa mektubunu Başbakan Angela Merkel'e sundu.
- Fransa, Renault ve Peugeot-Citroen otomobil üreticilerine 6 milyar avro kredi yardımı yapma kararı aldı.

10 Şubat:
- Türkiye'nin cari işlemler açığı, geçen yıl aralık ayında yüzde 42,5 azalarak 3 milyar 3 milyon dolara gerilerken, Ocak-Aralık dönemi itibariyle yüzde 8,4 artış ile 41 milyar 416 milyon dolara ulaştı.
- İmalat sanayinde kapasite kullanım oranı Ocak ayında, geçen yılın aynı ayına göre 16,5 puan azaldı ve yüzde 63,8 seviyesinde gerçekleşti.
- Çin'deki otomobil satışları, ABD'deki otomobil satışlarını geçti. Otomobil satışlarında ABD tarihte ilk kez ikinciliğe düştü.
- ABD Hazinesi, bankaların 500 milyar dolarlık sorunlu varlıklarını satın almak için revize edilen mali kurtarma planını açıkladı.
- TETAŞ, özel sektörden elektrik alımı için ihale açtı.
- Kalbe bağlı sağlık sorunu yaşayan Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, tedavi için ABD'nin Cleveland kentine gitti.
- Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), küresel ekonomik kriz yüzünden sosyal huzursuzlukların artabileceği uyarısında bulundu.
- Almanya'nın yeni Ekonomi Bakanı Karl-Theodor zu Guttenberg, göreve atanma belgesini Almanya Cumhurbaşkanı Horst Köhler'den alarak resmen görevine başladı.

11 Şubat:
- Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Türk Eximbank'ın 10 Şubat 2009'dan geçerli olmak üzere, TL kredilerinin faiz oranlarında yaklaşık 3 puana varan indirimler gerçekleştirdiğini, TL kredilerinin faiz oranları yüzde 10 ile 15 aralığına çekildiğini bildirdi.
- Sakarya Elektrik Dağıtım AŞ (SEDAŞ), 600 milyon dolarlık bedelle AkCez konsorsiyumuna devredildi.
- Merkezi Yönetim Bütçesinden ocak ayında 18 milyar 796 milyon TL harcama yapıldı, 15 milyar 830 milyon TL bütçe geliri elde edildi. Ocak ayındaki bütçe açığı da 2 milyar 967 milyon TL olarak tespit edildi.

12 Şubat:
– Kanada bütçesinin, 1976 yılı Mart ayından bu yana ilk defa açık verdiği açıklandı.
- AB'de ortak para avro kullanan 16 ülkede sanayi üretimi, aralık ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12 ile tarihinin en sert düşüşünü gerçekleştirdi.
- Bankacılık sektörünün toplam aktifleri 2008 yılı sonu itibarıyla 732,7 milyar liraya yükseldi.
- Türkiye'ye 2008 yılında bir önceki yıla göre, net uluslararası doğrudan yatırım girişi (fiili giriş) yüzde 19,6 azalarak 17 milyar 718 milyon dolara indi.

13 Şubat:
- Mersin-Akkuyu'da kurulması planlanan Türkiye'nin ilk nükleer santralının inşaatı ve işletimi için açılan yarışmada tek teklifi veren Türk-Rus ortaklığı Atomstroyexport-Inter Rao-Park Teknik Ortak Girişim Grubu, 21,16 dolar sent olarak önerdiği fiyatı, iyileştirme teklifinde 15,35 sent olarak revize etti.
- Avustralya parlamentosu, 27,4 milyar dolarlık ekonomiyi teşvik paketini onayladı.
- Avro Bölgesi geçen yıl son çeyrekte, 3'üncü çeyreğe göre yüzde 1,5 küçülerek 13 yıllık tarihinin en kötü performansına imza attı.
- Ekonomik krizin etkisiyle Hollanda ekonomisinin durgunluğa girdiği resmi olarak açıklandı.
- Rusya ile ticarette ruble-lira kullanılması konusunda görüş birliğine varıldı.
 

ABD'den 787 milyar dolarlık dev teşvik paketi

14 Şubat:
- ABD Başkan Barack Obama'nın ekonomik krizle mücadelede büyük önem verdiği 787 milyar dolarlık dev teşvik planı, Kongrenin iki kanadında da kabul edildi.
- Roma'daki G-7 toplantısı sırasında, Japonya ile Uluslararası Para Fonu (IMF) arasında 100 milyar dolarlık bir kredi anlaşması imzalandı.

16 Şubat:
- Dünyanın ikinci büyük ekonomisi Japonya, geçen yıl son çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 3,3 ile 1974 yılından bu yana en büyük küçülmeyi yaşadı.
- Türkiye'de 2008 kasım ayındaki işsiz oranı 2,2 puanlık artışla yüzde 12,3'e çıktı. İşsiz sayısı da, bu döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre 645 bin kişi artarak, 2 milyon 995 bin kişi oldu.

17 Şubat:
- Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Dominique Strauss-Kahn, ulusal teşvik paketleri hazırlayan ülkelerden daha koordineli hareket etmelerini istedi.
- AB'de bir önceki yıl 192,4 milyar avro olan dış ticaret açığı, 2008'de 241,4 milyar avroya yükseldi.
- Halis Toprak, Toprak Holding Yönetim Kurulu Başkanlığından istifa ettiğini duyurdu.
 

Doğan Yayın Holding'e vergi cezası

18 Şubat:
- Doğan Yayın Holding'e (DYH) Maliye Bakanlığı tarafından toplamda yaklaşık 826,3 milyon TL'lik vergi/ceza ihbarnamesi tebliğ edildi.
- ABD'li otomobil üreticileri General Motors (GM) ve Chrysler, ABD hükümetinden 22 milyar dolar ek kredi istedi.
- Global Yatırım Holding A.Ş'nin, Başkent Doğalgaz A.Ş'nin özelleştirilmesi kapsamında verdiği teminat mektubunun nakde çevrilmesinin önlenmesine ilişkin alınan ''ihtiyati tedbir'' kararına karşı Ankara Büyükşehir Belediyesinin yaptığı itiraz, mahkeme tarafından reddedildi ve ihtiyati tedbirin devamına karar verildi.
- ABD Başkanı Barack Obama'nın yönetimi, konut kriziyle mücadele planı kapsamında, evini kaybetme tehdidiyle karşı karşıya kalan 9 milyon Amerikalı için 75 milyar dolar harcama kararı aldı.
- Alman hükümeti, zor durumdaki bankaların son çare olarak kamulaştırılabilmesini öngören yasa tasarısını kabul etti.
- AB, teşvik paketleriyle ve banka kurtarma operasyonlarıyla geçen yıl bütçe açığında yüzde 3 sınırını aşan 6 üyesine ceza vermek yerine süre tanıma kararı aldı.
- Dünya Altın Konseyi, 2008 yılında, 2007'ye oranla yüzde 64 (15 milyar dolar) daha fazla altın yatırımı yapıldığını açıkladı.
- Türkiye'den Suriye'ye mal taşıyan Türk araçlarından vergi alınmamasına karar verildi.

19 Şubat:
- Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, kısa vadeli faiz oranlarında 1,50 puan indirim yaptı. Buna göre gecelik borçlanma faiz oranı yüzde 13,00'den yüzde 11,50'ye çekilirken, borç verme faiz oranını da yüzde 15,50'den yüzde 14'e indirildi.
- ABD'nin Cheveland kentinde tedavi amacıyla hastanede bulunan Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, 3'lü by-pass ameliyatı oldu.
- Rusya'nın doğal gaz devi Gazprom Başkanı Aleksey Miller, Rus gazını Avrupa'ya ulaştırması planlanan Kuzey Akım doğal gaz boru hattının 2011 yılında çalışmaya başlayacağını söyledi.
- Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Dominique Strauss-Kahn, küresel yavaşlamayla baş edebilmek için ileride daha fazla ülkenin, IMF'den mali yardım talebinde bulunmasını beklediklerini söyledi.
- İzmir Ticaret Borsası seçimlerinde tek liste ile gidilen seçimde Işınsu Kestelli başkan seçildi.
- Türkiye'nin genel enerji programı, Dünya Bankasının Avrupa ve Orta Asya'da insanların iyileştirilmesi ödülünü aldı.

20 Şubat:
- Merkez Bankası, döviz depolarının vadesini 1 aydan 3 aya, döviz depo piyasalarında borç verme faiz oranını, dolar için yüzde 7'den yüzde 5,5'e, avro için yüzde 9'dan yüzde 6,5'e düşürülmesine karar verdi.
- İngiltere'nin son banka kurtarma operasyonlarıyla birlikte borca battığı, ülkenin toplam borcunun 2 trilyon sterline ulaştığı açıklandı.
- Alman Federal Eyalet Temsilciler Meclisi, Almanya Federal Cumhuriyeti tarihindeki en büyük ekonomik yardım paketi olan 50 milyar avroluk ikinci konjonktür paketini onayladı.
- Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) ve Kurumu Başkanı Turan Erol'un görev süresi sona erdi.

21 Şubat:
- ABD Başkanı Barack Obama, Hazineye, 787 milyar dolarlık ekonomiyi teşvik paketi kapsamındaki vergi kesintilerini uygulaması talimatı verdi.
- Citigroup ve Bank of America'nın kamulaştırılacağı iddiaları ile Bank of America'nın hisselerini 1984'ten, Citigroup'un ise 1990 yılından bu yanaki en düşük seviyesine geriletti.

22 Şubat:
- İran'ın, Avrupa'ya doğal gaz sevkıyatı yapmak amacıyla ortak bir şirket kurmak için bir Türk firmasıyla anlaştığı iddia edildi.
- Geçen yıl küresel kriz nedeniyle Avrupalı rakipleri küçülürken yolcu sayısını yüzde 15,6 artırarak 21 milyon 870 bine yükselten THY, Avrupa'nın en hızlı büyüyen 3 ulusal hava yolu arasına girdi.

23 Şubat:
- Sanayi ve Ticaret Bakanı Zafer Çağlayan, 1 milyar dolarlık yeni ihracat kredisi destek programı çerçevesinde, başvuran ve şartlara uyan her KOBİ'ye 6 ay vadeli, vade sonunda defaten ödemeli olmak üzere 200 bin dolara kadar kredi kullandırılacağını söyledi.
- Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet, küresel mali piyasaları özellikle hedge fonları ve kredi değerlendirme kuruluşları için yeni düzenlemelerde, ülkeler arasında daha iyi koordinasyon sağlanması çağrısında bulundu.
- Japonya'nın ikinci büyük otomobil üreticisi Honda'nın yeni başkanı ve üst yöneticisi (CEO) Takanobu Ito oldu.
- Ankara Ticaret Odasında (ATO) gerçekleştirilen seçimler sonunda Sinan Aygün yeniden başkan seçildi.

24 Şubat:
- ABD hükümetinin geçen yıl iki kez yardım ettiği sigorta şirketi American International Group'un (AIG), hükümetten daha fazla yardım istediği ve geçen yılın dördüncü çeyreği için 60 milyar dolar zarar açıklamasının beklendiği bildirildi.

25 Şubat:
- BOTAŞ'ın doğal gazda fiyat revizyonunda çözümsüzlük ile belirlenen kalitenin altında gaz verilmesi gibi gerekçelerle İran'a açtığı tahkim davasını kazandığı bildirildi.

26 Şubat:
- Uluslararası Para Fonu (IMF) Türkiye Temsilcisi Hüseyin Samiei, dış borç seviyesine bakıldığında iyi bir konumda olduğu görülen Türkiye'nin dış borcunun, benzer ülkelere göre daha düşük olduğunu kaydetti.
- D-8 Ülkeleri Gıda Güvenliği toplantısı, Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da başladı.
- İngiliz Royal Bank of Scotland (RBS) 2008'de İngiltere'de bir şirketin tarihindeki en büyük yıllık kayba imza atarak 34,3 milyar dolar zarar etti.

27 Şubat:
- ABD Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre, 2008 yılı son çeyrekte ABD'nin gayri safi yurtiçi hasılası beklentilerden çok hızlı şekilde yüzde 6,2 oranında küçüldü.
- Dünya Bankası, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ve Avrupa Yatırım Bankası (EIB), Doğu ve Orta Avrupa'daki ekonomik krize çözüm bulmak için ortak bir program başlattı.
- Arçelik A.Ş'nin, çoğunluk hissesine sahip olduğu iştiraki Grundig Elektronik A.Ş. ile birleşme kararı aldığı bildirildi.
- İhracat bu yılın Ocak ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,7 azalarak 7 milyar 891 milyon dolar oldu. İthalat da Ocak'ta yüzde 43,3 oranında azaldı ve 9 milyar 271 milyon dolar olarak gerçekleşti.

28 Şubat:
- İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yönetim Kurulu Başkanlığına Murat Yalçıntaş, İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanlığına Tanıl Küçük yeniden seçildi.

Ekonomide yılın önemli gelişmeleri giriş sayfası