Çocuk yok hükmünde...

Gündem Çocuk Derneği’nin raporuna göre, mevuzatlardaki boşluklar, çocuk değil fail lehine işletiliyor. Ebeveynin şikayetten vazgeçmesi sanık lehine kanaat oluşturuyor. Yaşam hakkı ihlal edilen, işkence ve kötü muameleye uğrayan çocuklarda, talimatı verenler için ceza söz konusu bile değil. Çocuğun beyanına itibar edilmiyor, çocuğun beyanında geçen iddialar soruşturulmuyor. Çocuk pornografisi veya çocuk fuhuşu suçları, yasadaki eksik nedeniyle cezasızlığa yol açabiliyor. Olayın defalarca anlatmak zorunda bırakılan çocuk, şikayetinden dahi vazgeçebiliyor.

Gündem Çocuk Derneği’nin “Çocuk Hak İhlallerinde Cezasızlık Yargı Raporu” çocukların yargı süresince yaşadıklarını ortaya koydu. Şahin Antakyalıoğlu, Dilek Kumcu, Sezgi Korkmaz’ın hazırladığı raporda 18 dosya incelendi. Raporda dikkat çeken noktalar şöyle:

Eksik delil toplama cezasızlık getiriyor
- Somut delillerin toplanmaması, eksik toplanması veya usule uygun toplanmaması, beyan ve ifadelerin eksik alındığı soruşturma evreleri cezasızlığa neden oluyor.
- Sınırlı soruşturma süreçleri, kavuşturmaya gerek olmadığına dair kararlarla sonuçlanıyor.
Ebeveynin şikayetten vazgeçmesi sanık lehine
Raporda anne ve babaların sürece katılımı bakımından özetlenen durum şöyle:
- Şikayetten vazgeçme sanık lehine kanaat oluşturuyor.
- Cinsel istismar dosyalarında çocukların beden muayenesine izin verilmemesi, cezasızlığı ortadan kaldıracak delillerden yoksun bırakıyor.
- Ebeveynlerin karşı tarafla anlaşması durumunda, mahkeme cezay alt sınırdan kuruluyor.
Şiddet talimatı verenler ceza almıyor
Raporda sorumlu kişiler bakımından özetlenen durum şöyle:
- Polis şiddetiyle yaşam hakkı ihlal edilen, işkence ve kötü muameleye uğrayan çocuklara ilişkin talimatı verenler bakımından cezalandırma hiç söz konusu olmuyor.
Çocuğa etkili psikolojik destek yok
- Çocukların katılım hakları, yaşları ve gelişim durumları dikkate alınarak güvence altına alınmıyor. Çocuklara hakları anlayabilecekleri şekilde açıklanmıyor. Etkili adli yardım ve nitelikli psikolog desteği verilmiyor.
Çocuğun beyanına itibar edilmiyor
- Çocuğun beyanına itibar edilmiyor. Çocuğun beyanında geçen iddialar soruşturulmuyor.
- Çocuğa yönelik şiddetin diğer suç isnatlarıyla birlikte olduğu durumlarda, yargı çocuğa yönelik şiddeti görmezden geliyor.
- Yasalarda çocuğa özgü olarak, çocuk pornografisi, çocuk fuhuşu gibi suçların tanımlanmamış olması veya daha az cezayı gerektirir şekilde uluslararası standartlarla uyumsuz olması cezasızlığa yol açıyor.
- Rıza tartışması yargı tarafından halen geçerli görülüyor. Rıza tartışması, suçun niteliğini değiştiriyor ve daha az cezayı gerektirir halde hüküm kuruluyor.
- Çocukların yerel prosüdürlere uygun olmayan şekilde ifadelerinin alınması, aynı olayı defalarca anlatması sonucunu doğuruyor. Böyle durumlarda çocuk şikayetinden dahi vazgeçebiliyor.
- Sanıkların yalnızca duruşmaya gelmiş olmaları, indirim nedeni oluyor.