Türk dış politikasında 2009 yılı (Temmuz-Ağustos)

Türkiye ve Ermenistan'ın, İsviçre'nin arabuluculuğuyla "Diplomatik İlişkilerin Tesisi Protokolü" ile "İkili İlişkilerin Geliştirilmesi Protokolü"ne dair iç siyasi istişarelerini başlatma hususunda mutabakata vardığı şeklindeki ortak açıklamanın ardından, iki ülke arasında uzun süredir yaşanan gerginliğin azaltılması yönünde çabaların arttığı gözlendi.

Türkiye ve Ermenistan Dışişleri Bakanlıkları ile İsviçre Federal Dışişleri Bakanlığının ortak basın açıklamasında, "Türkiye Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti, İsviçre'nin arabuluculuğuyla sürdürdükleri çabalar bağlamında parafladıkları 'Diplomatik İlişkilerin Tesisi Protokolü' ile 'İkili İlişkilerin Geliştirilmesi Protokolü'ne dair iç siyasi istişarelerini başlatma hususunda mutabakata varmışlardır" ifadesi kullanıldı.

Öte yandan ağustos ayında Ankara'nın bir başka konuğu, NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen'di. Genel Sekreterlik görevine seçilmesi büyük tartışmalara yol açan Rasmussen, Ankara'da Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile görüştü. Rasmussen, ayrıca AK Parti tarafından verilen iftara katıldı.

Bu dönemde ayrıca Türkiye-Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Yüksek Düzeyde Stratejik Diyaloğu 1. Dışişleri Bakanları Toplantısı İstanbul'da yapıldı.

Türk dış politikasında Temmuz-Ağustos aylarındaki gelişmelerin başlıkları şöyle:

1 TEMMUZ

- Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, ABD Merkez Kuvvetler Komutanı General David Petraeus ile görüştü.

- Davutoğlu, Rusya'nın başkenti Moskova ve Romanya'nın başkenti Bükreş'i kapsayan ziyaretleri için Ankara'dan ayrıldı.

- İsveç'in AB dönem başkanlığını devralması dolayısıyla Ankara'da resepsiyon düzenlendi.

2 TEMMUZ

- Davutoğlu, Moskova'da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüştü. Davutoğlu, Rusya ile işbirliğini derinleştirerek daha ileri götürmek istediklerini söyledi.

3 TEMMUZ

- Romanya Dışişleri Bakanı Cristian Diaconescu'nun resmi davetlisi olarak iki günlük ziyaret için Bükreş'e giden Davutoğlu, Cumhurbaşkanı Traian Basescu, Başbakan Emil Boc, Senato Başkanı Miça Cuana, Dışişleri Bakanı Cristian Diaconescu ve Temsilciler Meclisi Başkanı Roberta Alma Anestesia ile bir araya geldi.

6 TEMMUZ

- Rus Ortodoks Kilisesi Patriği Kirill Ankara'ya geldi. Patrik Kirill, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edildi ve Diyanet İşleri Başkanı Ali Bardakoğlu ile bir araya geldi.

7 TEMMUZ

- Türkiye-Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Yüksek Düzeyde Stratejik Diyaloğu 1. Dışişleri Bakanları Toplantısı İstanbul'da başladı. Davutoğlu, toplantı vesilesiyle Türkiye'de bulunan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah Bin Zeyd El Nahayan ve Bahreyn Dışişleri Bakanı Halid Bin Ahmed El Halife ile bir araya geldi.

- Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, "AB'nin yolu falanca ilden geçer, filanca bölgeden geçer" söylemine inanmadığını belirterek, "Şu 6 aylık süreçte şunu anladım ki, AB süreci TBMM Genel Kurulu'ndan geçiyor" dedi.

8 TEMMUZ

- Türkiye-KİK Yüksek Düzeyli Stratejik Diyaloğu 1. Dışişleri Bakanları Toplantısı kapsamında Davutoğlu ile KİK Genel Sekreteri Abdurrahman Bin Hamad El Atiye basın toplantısı düzenledi. Davutoğlu, Türkiye ve KİK olarak çok önemli ve tarihi bir adım atmak üzere bir araya geldiklerini ifade ederek, bu adımın hem iki taraf ilişkileri, hem de bölge için son derece büyük imkanlar oluşturacak yepyeni bir dönemin işareti olduğunu söyledi.

Türkiye-KİK Toplantısı sonunda yayımlanan ortak deklarasyonda, Sincan Özerk Bölgesi'nin başkenti Urumçi'de sivil ölümlerine ve mal kayıplarına neden olan olaylara ilişkin kaygılar ifade edildi.

- Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, İslam Konferansı Teşkilatı (İKT) Genel Sekreteri Ekmeleddin İhsanoğlu ile bir araya geldi.

9 TEMMUZ

- Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Bağış, Hırvatistan'da bazı temaslarda bulundu. Bağış, Hırvatistan'ın Dubrovnik kentinde AB Dönem Başkanı İsveç'in Dışişleri Bakanı Carl Bildt ile görüştü. Görüşmede, Türkiye'nin AB üyelik süreci tekrar gözden geçirildi.

12 TEMMUZ

- Davutoğlu, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesinde meydana gelen gelişmelerle ilgili olarak Çin Dışişleri Bakanı Yang Cieçi ile telefonla bir görüşme yaptı. Davutoğlu'nun muhatabına Türkiye'nin olaylarla ilgili hassasiyetini ve beklentilerini aktararak, bölgeden yansıyan görüntülerin kamuoyunda oluşturduğu tepkiyi dile getirdiği bildirildi.

13 TEMMUZ

- KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Ankara'daki temasları çerçevesinde Davutoğlu ve Bağış ile görüştü.

16 TEMMUZ

- Davutoğlu, Bağış ile bir araya geldi.

- Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, temaslarda bulunmak üzere Ankara'ya geldi.

17 TEMMUZ

- Abbas, Dışişleri Bakanı Davutoğlu ile görüştü. Görüşmede, Orta Doğu sorununda gelinen son aşamanın yanı sıra Türkiye'nin Filistin'e desteği çerçevesinde yeni bazı projelerin hayata geçirilmesi ele alındı.

- Davutoğlu, Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Büyükelçi Valentin Inzko'yu kabul etti.

20 TEMMUZ

- Davutoğlu, Irak Başbakan Yardımcısı Rafi El İsavi ile görüştü.

22 TEMMUZ

- Davutoğlu, resmi bir ziyaret çerçevesinde Sırbistan'ın başkenti Belgrad'a gitti.

23 TEMMUZ

- Davutoğlu, Belgrad'daki temasları çerçevesinde Sırbistan Dışişleri Bakanı Vuk Jeremic ile görüştü, ayrıca Cumhurbaşkanı Boris Tadiç, Başbakan Mirko Cvetkoviç ve Ulusal Meclis Başkanı Slavica Djukiç-Dejanoviç ile temaslarda bulundu.

24 TEMMUZ

- Davutoğlu, Sırbistan'da Sancak bölgesinin en büyük kenti Yenipazar'da ziyaretlerde bulundu, daha sonra Karadağ'a gitti.

25 TEMMUZ

- Davutoğlu, Podgorica'da Karadağ Dışişleri Bakanı Milan Roçen ile baş başa ve heyetler arası görüşmelerde bir araya geldi. Davutoğlu ayrıca, Karadağ Meclisi Başkanı Ranko Krivokapiç, ardından da Boşnak Partisi lideri ve Devlet Bakanı Rafet Husoviç ile görüştü.

28 TEMMUZ

- Türkiye, Irak ve ABD arasında terör örgütü PKK'ya karşı işbirliğinin geliştirilmesi amacıyla kurulan üçlü mekanizmanın bakanlar düzeyindeki ana komitesi üçüncü toplantısı Dışişleri Bakanlığında yapıldı.

29 TEMMUZ

- Davutoğlu, Bosna-Hersek Dışişleri Bakanı Sven Alkalaj ile Dışişleri Bakanlığında bir araya geldi. Davutoğlu, toplantıdan sonra, Bosna-Hersek'in AB'nin yeni vize uygulamalarının dışında tutulmasının "bölgeye dönük olarak olumsuz bir mesaj" olduğunu belirtti ve "Ümit ederiz ki AB, bu konuda bölgenin bütününü kapsayan, hiçbir etnik veya dini grubu dışarıda bırakmayan politikalar uygulamaya yönelir" dedi.

- Ankara Üniversitesi Latin Amerika Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Dışişleri Bakanı Davutoğlu'nun katılımıyla açıldı.

30 TEMMUZ

- Davutoğlu, iki günlük ziyaret için Lübnan'a gitti. Davutoğlu, Lübnan'da Meclis Başkanı Nebih Berri, hükümeti kurmakla görevlendirilen Gelecek Hareketi lideri Saad Hariri ve Eğitim Bakanı Bahia Hariri ile ayrı ayrı bir araya geldi.

31 TEMMUZ

- Davutoğlu, Lübnan Dışişleri Bakanı Fevzi Salluh, Başbakan Fuad Sinyora ile görüştü. Davutoğlu, görüşmelerin ardından Sinyora ile birlikte Sayda kentine gitti.
 

-AĞUSTOS-

6 AĞUSTOS:

- Davutoğlu, eski Irak Başbakanı ve Milli Islah Hareketi Başkanı İbrahim Caferi ile görüştü.
 

7 AĞUSTOS

- Davutoğlu, Irak hükümet sözcüsü Ali Debbağ ve Irak İslam Partisi Başkanı Usame Tikriti'yi ayrı ayrı kabul etti.

8 AĞUSTOS

- Davutoğlu, Yunan hükümetinin, 6 mili aşarak petrol arama girişimlerine ilişkin olarak, "Sonuçta Ege'deki statü malumdur. Bütün tarafların bu statüye uyacağına inancımız tamdır. Türkiye çıkarlarını korumaya devam edecek" dedi.

11 AĞUSTOS

- Davutoğlu, bir günlük resmi ziyaret için Irak'ın başkenti Bağdat'a gitti. Türkiye ile Irak arasında son dönemde yoğunlaşan ilişkilerin yepyeni bir ortaklık modeli etrafında geliştiğini söyleyen Davutoğlu, Irak Başbakanı Nuri El Maliki ve Cumhurbaşkanı Yardımcıları Adil Abdülmehdi ile Tarık El Haşimi'yi ziyaret etti. Devlet Bakanı Zafer Çağlayan ile birlikte Bağdat'ı ziyaret eden Davutoğlu, Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari ile birlikte düzenledikleri basın toplantısında, Mezopotamya bölgesini tekrar dünyanın yükselen yıldızı haline getirmek için sınırsız işbirliği teklif ettiklerini belirtti. Zebari ise Irak yönetimi ve kuzeydeki bölgesel yönetimin terörle mücadele konusunda alınan bütün kararları tatbik edeceğini ifade etti.

13 AĞUSTOS

- Türkiye, Belçika'nın Jamioulx hapishanesinde hayatını kaybeden Mikail Tekin isimli Türk vatandaşının ölümüyle ilgili olarak bu ülkeye nota verdi.

18 AĞUSTOS

- Ürdün Dışişleri Bakanı Nasır Cevde, çalışma ziyaretinde bulunmak üzere Ankara'ya geldi.

19 AĞUSTOS

- Davutoğlu, Ürdün Dışişleri Bakanı Cevde'yle bir araya geldi ve görüşmenin ardından, "İsrail'in son dönemde, özellikle yerleşimciler konusunda, diğer alanlarda ve son olarak Doğu Kudüs'teki gelişmeler konusunda da çok daha sorumlu bir şekilde davranması gerekmektedir ve eğer gerçekten bir barış iradesi söz konusuysa bunu açık bir şekilde ortaya koyma zamanı gelmiştir" dedi. Cevde ise, Ürdün olarak Türkiye'nin Orta Doğu barış sürecindeki rolüne çok önem verdiklerini ve bu rolün devam ettirilmesinde büyük yarar gördüklerini belirtti.

24 AĞUSTOS

- Demokratik Pakistan'ın Dostları Grubu'nun (FoDP) ikinci toplantısı, üst düzey memurların katılımıyla Çırağan Sarayında başladı.

25 AĞUSTOS

- Davutoğlu, "Demokratik Pakistan'ın Dostları Grubu" toplantısının ikinci gün açılışında, Türkiye'nin, toplantıya ev sahipliği yaparak, Pakistan hükümeti ve Pakistan halkının desteğe olan ihtiyaçlarına yardımcı olacağını gösterdiğini belirtti ve "Türkiye, destek vermeye devam edecektir" dedi. Pakistan Dışişleri Bakanı Şah Mahmud Kureyşi ise Malakand halkının ihtiyaçlarının acilen karşılanması gerektiğini, bunun için yaşamlarında olumlu bir değişim yaratacak ve hızlı etkide bulunacak projelere ihtiyaçları bulunduğunu belirterek, "İstanbul toplantısında yer alan Demokratik Pakistan'ın Dostları Grubu ortakları, Pakistan hükümetine bu konuda katılabilir ve destek olabilir" diye konuştu.

- Davutoğlu, Demokratik Pakistan'ın Dostları Grubu toplantısı kapsamında, İran Dışişleri Bakanı Menuçehr Mutteki ve ABD'nin Afganistan ve Pakistan Özel Temsilcisi Richard Holbrooke ile bir araya geldi.

27 AĞUSTOS

- NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, temaslarda bulunmak üzere Ankara'ya geldi. Rasmussen, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından kabul edildi ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte AK Parti tarafından düzenlenen iftar yemeğine katıldı.

- Davutoğlu, Romanya Dışişleri Bakanı Cristian Diaconescu ile görüştü ve Karadeniz'in en önemli iki ülkesi olarak Türkiye ve Romanya'nın, Karadeniz'i güçlü ve dünyada gelişmiş ekonomik havzalardan biri haline getirmeye kararlı olduğunu söyledi.

- Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Bağış, ABD Temsilciler Meclisi Türkiye Dostluk Grubu Eşbaşkanı Robert Wexler ile bir araya geldi.

28 AĞUSTOS

- NATO Genel Sekreteri Rasmussen, Dışişleri Bakanı Davutoğlu, Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral İlker Başbuğ ile bir araya geldi. Davutoğlu, Rasmussen'in NATO Genel Sekreterliğine seçilmesi sırasında yaşanan gerginliğin sorulması üzerine, Rasmussen ile herhangi bir gerginlik bulunmadığını ve Türkiye'nin Strasbourg'da öne çıkardığı hususların ilkesel meseleler olduğunu belirterek, "Kendisi NATO'nun genel sekreteri olarak her zaman Türkiye'nin desteğini alacaktır" dedi.

- Davutoğlu ve Kosova Dışişleri Bakanı İskender Hüseyni, Ankara'da baş başa ve heyetler arası görüşmelere katıldı.

- Davutoğlu, Slovenya Dışişleri Bakanı Samuel Zbogar'ın daveti üzerine resmi ziyaret için Ljubljana'ya gitti.

29 AĞUSTOS

- Davutoğlu, Slovenya Dışişleri Bakanı Zbogar ile baş başa görüştü. Görüşmeden sonra Slovenya Dışişleri Bakanı Zbogar, "Türkiye'nin AB üyeliğini ve devam etmekte olan müzakere sürecini desteklediklerini" söyledi. Davutoğlu da ABD'nin kuracağı iddia edilen füze kalkanı konusunda ABD yönetimi ya da NATO'dan kendilerine herhangi bir talep gelmediğini vurguladı. Davutoğlu, Slovenya'da Cumhurbaşkanı Danilo Türk, Ulusal Meclis Başkanı Pavel Gantar ve Başbakan Borut Pahor tarafından kabul edildi.

31 AĞUSTOS

- Türkiye ve Ermenistan, İsviçre'nin arabuluculuğuyla "Diplomatik İlişkilerin Tesisi Protokolü" ile "İkili İlişkilerin Geliştirilmesi Protokolü"ne dair iç siyasi istişarelerini başlatma hususunda mutabakata vardı. Türkiye ve Ermenistan Dışişleri Bakanlıkları ile İsviçre Federal Dışişleri Bakanlığının ortak basın açıklamasında, "Türkiye Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti, İsviçre'nin arabuluculuğuyla sürdürdükleri çabalar bağlamında parafladıkları 'Diplomatik İlişkilerin Tesisi Protokolü' ile 'İkili İlişkilerin Geliştirilmesi Protokolü'ne dair iç siyasi istişarelerini başlatma hususunda mutabakata varmışlardır" ifadesi kullanıldı.

- Suriye'nin başkenti Şam'a giden Davutoğlu, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad tarafından kabul edildi.

- Davutoğlu, Şam ziyaretinin ardından 3 Eylül Perşembe günü başlayacak 2. tur Kıbrıs müzakereleri öncesinde resmi temaslarda bulunmak üzere KKTC'ye gitti.