Türk dış politikasında 2009 yılı (Eylül-Ekim)

Eylül ve Ekim aylarındaki önemli dış politika olayları kronolojik olarak şöyle gelişti:

1 EYLÜL

- Türkiye ile Ermenistan arasında paraf edilen "Türkiye Cumhuriyeti ile Ermenistan Cumhuriyeti Arasında Diplomatik İlişkilerin Kurulmasına Dair Protokol" ve "Türkiye Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti Arasında İlişkilerin Geliştirilmesine Dair Protokol" ile iki ülke ilişkilerinin normalleştirilmesi yönünde atılan önemli adımın yankıları büyük oldu.

8 EYLÜL

- Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Gürcistan'a giderek çeşitli temaslarda bulundu.

9 EYLÜL

- Davutoğlu, Ürdün ve Mısır'ı kapsayan bölge turuna çıktı.

11 EYLÜL

- Davutoğlu, İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki'nin daveti üzerine iki günlük bir ziyaret için İran'a gitti.

15 EYLÜL

- Davutoğlu, dış politika gündemine ilişkin siyasi partileri bilgilendirme turu çerçevesinde CHP, DSP ve Saadet Partisi'ni ziyaret etti.

16 EYLÜL

- Davutoğlu, dış politika bilgilendirme turu çerçevesinde BBP ve DP yetkilileri ile bir araya geldi.

17 EYLÜL

- Türkiye-Irak Stratejik İşbirliği Konseyinin bakanlar düzeyindeki ilk toplantısı İstanbul'da yapıldı. Davutoğlu ve Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari'nin eşgüdümünde düzenlenen toplantıya, Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, İçişleri Bakanı Beşir Atalay, Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir, Sağlık Bakanı Recep Akdağ, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu ile Iraklı muhatapları katıldı.

18 EYLÜL

- Türkiye ile Suriye arasındaki vize uygulamasının karşılıklı olarak kaldırılması uygulaması yürürlüğe girdi.

30 EYLÜL

- Davutoğlu, BM Genel Kurulu toplantıları çerçevesindeki temasları ve ekim ayı dış politika gündemi hakkında basın toplantısı düzenledi.

-EKİM-

3 EKİM

- Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Egemen Bağış, AB ile üyelik müzakerelerinin dördüncü yılı nedeniyle mesaj yayımladı. Bağış mesajında, "Türkiye'nin Avrupa Birliğine katılması, muasır medeniyet yolculuğumuzun varış noktasıdır" dedi.

4 EKİM

- Bağış, Lizbon Antlaşmasının İrlanda'daki referandumda kabul edilmesiyle AB'nin hem derinleşme, hem de genişleme anlamında ilerleme yolundaki kararlılığını bir kez daha gösterdiğini bildirdi.

5 EKİM

- Türkiye-Suriye Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi hazırlık toplantısı, 10 bakanın katılımıyla Dışişleri Bakanlığında yapıldı.

6 EKİM

- Davutoğlu, Hollanda Dışişleri Bakanı Maxime Verhagen'in davetlisi olarak çalışma ziyareti için Hollanda'ya gitti.

8 EKİM

- Davutoğlu, Ermenistan ile imzalanacak protokoller konusundaki açıklamaların Türkiye ve Ermenistan'dan değil, ev sahibi İsviçre'den beklenmesi gerektiğini söyleyerek, "Yakın zamanda İsviçre'den bu konudaki açıklamaları alırsınız. Bizim açımızdan herhangi bir tereddüt söz konusu değildir" dedi.

- Davutoğlu, Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Balazs'ı Ankara'da ağırladı.

- Yunanistan'da yapılan seçimlerde iktidara gelen Yorgo Papandreu'nun ilk yurt dışı ziyaretini Türkiye'ye yapacağı açıklandı.

- Davutoğlu, dış politika gündemine ilişkin siyasi partileri bilgilendirme turu çerçevesinde DTP'yi ziyaret etti.

9 EKİM

- Güneydoğu Avrupa İşbirliği Süreci (GDAÜ) Gayri Resmi Dışişleri Bakanları toplantısı İstanbul'da yapıldı. Toplantıya Yunanistan'ın yeni başbakanı Yorgo Papandreu da katıldı. Toplantının açılışında konuşan Davutoğlu, Türkiye'nin dönem başkanlığı altında düzenlenen toplantıya katılanlar adına, Yunanistan Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Papandreu'ya katılımından ötürü teşekkür etti. Davutoğlu, "Kendisi ülkesindeki seçim zaferinden hemen sonra bu toplantıya katıldı. Bir kez daha kendisine başbakanlık görevini almasından dolayı duyduğum sevinci aktarmak istiyorum" dedi.

10 EKİM

- Davutoğlu, Sırbistan Dışişleri Bakanı Vuk Jeremiç ve Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Sven Alkalaj ile İstanbul'da çalışma kahvaltısında bir araya geldi.

- Davutoğlu, bu kahvaltının ardından Ermenistan ile protokollerin imza töreni için İsviçre'ye gitti. Türkiye ile Ermenistan arasında ilişkileri geliştirmeye yönelik iki protokol Zürih kentinde imzalandı. İmza sırasında konuşma metni konusunda birkaç saatlik mini bir kriz çıkarken, Davutoğlu, Türkiye-Ermenistan protokollerinin imzalanması öncesindeki bu krizi "prosedürel bir konu" olarak niteledi.

12 EKİM

- Bosna-Hersek Cumhurbaşkanlığı Konseyi Üyesi Haris Slajdziç temaslarda bulunmak üzere Ankara'ya geldi.

- Dışişleri Bakanlığı, Anadolu Kartalı Tatbikatının uluslararası bölümünün ertelenmesinden siyasi bir anlam ve sonuç çıkarmanın doğru olmadığını, bu çerçevede İsrailli yetkililere atfen basında yer alan değerlendirmelerin kabulünün mümkün olmadığını belirtirken, İsrailli yetkilileri açıklama ve tutumlarında aklıselime davet etti.

13 EKİM

- Davutoğlu ve beraberindeki bakanlar, Türkiye-Suriye Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Bakanlar Toplantısına katılmak üzere Suriye'nin Halep kentine gitti. Türk heyetinde Davutoğlu'nun yanı sıra Devlet Bakanları Hayati Yazıcı ve Cevdet Yılmaz, Milli Savunma Bakanı Vecdi Gönül, İçişleri Bakanı Beşir Atalay, Sağlık Bakanı Recep Akdağ, Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu yer aldı. Türkiye-Suriye Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi Bakanlar Toplantısının ilk bölümü Halep'te, öğleden sonraki ikinci bölümü Gaziantep'te yapıldı, Türkiye-Suriye vize muafiyeti anlaşması imzalandı.

14 EKİM

- Ermenistan Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün davetini kabul ederek, Bursa'da oynanan Türkiye-Ermenistan milli maçını izledi.

- Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Bağış, AB Komisyonunun yayımladığı Türkiye İlerleme Raporu ve Genişleme Stratejisinin Türkiye açısından genel olarak "olumlu ve dengeli" olduğunu söyledi. Dışişleri Bakanlığı da bir devlet politikası olan AB'ye üyelik hedefinden ve bu bağlamda kazanılmış olan haklardan hiçbir şekilde taviz verilmeyeceğini bildirdi.

- Dışişleri Bakanlığı, ABD Hazine Bakanlığının, terör örgütü PKK'nın lider kadrosunda yer alan Murat Karayılan, Ali Rıza Altun ve Zübeyir Aydar'ı "Özel Olarak Belirlenmiş Uyuşturucu Kaçakçısı" ilan ettiğini açıkladı.

16 EKİM

- Anadolu Kartalı Tatbikatının uluslararası bölümünün ertelenmesinin ardından, İsrail ile ilişkilerde TRT'deki "Ayrılık" dizisi nedeniyle yeni bir soğuk hava esmeye başladı. Davutoğlu, İsrail'in Gazze'deki saldırıları karşısında Türkiye olarak sessiz kalamayacaklarını ve bu hassas ortamda İsrail ile askeri bir görüntü içinde olamayacaklarını söyleyerek, TRT'nin ise özerk bir kurum olduğunu, "Ayrılık" dizisine danışmanlık vermediklerini kaydetti. İsrail'in Ankara Büyükelçisi Gaby Levy, Dışişleri Bakanlığına gelerek TRT'de yayımlanan Ayrılık dizisi nedeniyle duydukları tepkiyi dile getirdi.

- Davutoğlu, temaslarda bulunmak üzere Arnavutluk ve Bosna Hersek'e gitti.

19 EKİM

- Çek Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Jan Kohout Ankara'da temaslarda bulundu.

- Davutoğlu, Türkiye için Azerbaycan topraklarının işgal altından kurtarılması konusunun en temel milli meselelerinin başında geldiğini belirterek, "Eski bir Türk deyişiyle gök yere inse Türkiye'nin bu pozisyonu değişmez" dedi. Azerbaycan'daki Türk Şehitliği'nde bayrakların indirilmesine ilişkin değerlendirmesinin sorulması üzerine Davutoğlu, Türkiye Cumhuriyeti hükümeti yetkilileri ve 72 milyon Türk halkı için Azerbaycan bayrağı ve Türkiye bayrağının "ortak milletin bayrakları olarak, Türk bayrakları olarak aynı ölçüde aziz olduğunu" söyledi.

20 EKİM

- Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Bağış, Strasbourg'da temaslarda bulundu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Başkanı Jean Paul Costa ile görüştü.

22 EKİM

- Davutoğlu, Karadeniz Ekonomik İşbirliği (KEİ) Dışişleri Bakanları Toplantısına katılmak üzere Azerbaycan'ın başkenti Bakü'ye gitti. Davutoğlu, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Dışişleri Bakanı Elmar Memmedyarov ile de görüştü.

23 EKİM

- Davutoğlu başkanlığında ilgili misyon şefleri ve merkez birimlerinin katılımıyla, Kıbrıs sürecine ilişkin 23-24 Ekimde Dışişleri Bakanlığında bir değerlendirme toplantısı yapıldı.

27 EKİM

- Egemen Bağış, Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de temaslarda bulundu.

28 EKİM

- Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Burak Özügergin, Türkiye ile Azerbaycan ilişkilerinde kriz yaşanmasının kavramsal olarak mümkün olmadığını söyledi. Özügergin, Bakü'de Türk bayrağının indirilmesiyle ortaya çıkan duruma yönelik bir soru üzerine, "Biz hiçbir zaman kriz olarak görmedik. Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinde kriz yaşanması zaten kavramsal olarak mümkün değil. Tek bir millet içinde kriz yaşanmaz. Bazı sıkıntılar, yanlış anlamalar olmuş olabilir. Bunu uzun bir birlikteliğin içinde küçük bir parantez olarak görmek lazımdır ki, bu parantez de anladığım kadarıyla bu sabah kapanmıştır" dedi.

29 EKİM

- KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Ankara'da Dışişleri Bakanı Davutoğlu ile bir araya geldi. Talat, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Cumhuriyet Bayramı dolayısıyla verdiği resepsiyona da katıldı.

30 EKİM

- Davutoğlu ve Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, temaslarda bulunmak ve çeşitli açılışlar yapmak üzere Irak'a gitti. Davutoğlu ve Çağlayan. ziyaretin ilk gününde Basra ve Erbil'i ziyaret etti. Basra'da Türk Başkonsolosluğu açıldı, Erbil'de Irak'ın kuzeyindeki yerel yönetimin lideri Mesud Barzani ile bir araya gelindi. Ziyaretin ikinci gününde ise Erbil'den Musul'a geçilerek, Türk Başkonsolosluğunun açılışı yapıldı.

- Devlet Bakanı ve Başmüzakereci Bağış, sivil toplum ve düşünce kuruluşlarıyla yaptığı iletişim toplantısında, birçok sivil toplum ve düşünce kuruluşu yetkilisini kabul etti.