TEİ ortaklık anlaşması yenilendi

Gönül, Tusaş Motor Sanayii A.Ş.-TEI ile General Electric arasındaki ortaklık anlaşmasının yenilenmesi nedeniyle düzenlenen imza töreninde yaptığı konuşmada, bu durumun Türk havacılık ve savunma sanayi adına gelinen noktanın ve duyulan güvenin bir işareti olduğunu söyledi.

Gönül, 25 yıl önce F-16 uçaklarının F-110 motorlarına için bir proje şirketi niteliğinde kurulan TEI'nin, bugün üretimi, kalitesi, müşteri beklentilerini karşılayan teknolojik yapısının rekabetçi ürün ve hizmetleriyle dünyanın önde gelen üreticileriyle rekabet eden bir şirket konumuna geldiğini kaydetti.

Uçak ve helikopter motorlarına yönelik askeri ve ticari alanda General Electric ile yürütülen ortaklığın TEI'nin ulusal ve uluslararası projelerde kendisini kanıtlamasına katkıda bulunduğunu belirten Gönül, bu ortaklığın uzatılmasının ise uçak motorları konusunda geleceğe yönelik hedefler açısından son derece mühim olduğunu kaydetti.

Havacılık sanayinin doğası gereği yüksek teknoloji ve sıfır hatayla çalışma gerektiren zor bir alan olduğuna işaret eden Gönül, dünyada bu alandaki tüm firmaların rekabetçi bir ortam içinde uluslararası kabul görmüş standartlarda ve yüksek kalitede mal ürettiğini söyledi.

Tüm bunları yapabilen TEI'nin bugünkü başarılarına ulaşmasının Türkiye için stratejik derecede önem arz ettiğini ifade eden Gönül, şöyle devam etti:
''TEI'nin genel göstergelerine baktığımızda özellikle son 5 yıl içinde yakalanan büyüme ivmesi ve kazanılan yeni teknolojik kabiliyetler bizlere geleceğin de güvencesini vermektedir.
Zira TEI'nin cirosu 5 yılda 105 milyon dolardan 300 milyon dolara, ihracatı 85 milyon dolardan 160-170 milyon dolara, istihdam kapasitesi de 1000 personele ulaşmış durumdadır.''

''Havacılık alanında Türkiye büyük bir atılım içine girdi"

Havacılık alanında Türkiye'nin son dönemde büyük bir atılım içine girdiğini belirten Gönül, ''Taarruz uçağı-JSF ve A-400 M ulaştırma uçağı projelerinde olduğu gibi dünyanın önde gelen ülkelerinin oluşturduğu konsorsiyumlara sanayimizi üye yaparak, Türk Silahlı Kuvvetleri ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlıyoruz'' dedi.

Gönül, motor ile ilgili mevcut sivil ve askeri yetenekler de kullanılarak Türkiye'de bir üretim hattı kurulmasını sağlamayı ve hem kendi motorlarını hem de ilgi duyan başka ülkelerin motorlarını üreten ve bakım, onarımını yapan bölgesel bir motor merkezi olmayı hedeflediklerini ifade etti.

TEI'nin de bu yönde 25 yıldır motor montaj ve revizyondan parça imalata, müşteri destek hizmetlerinden Ar-Ge'ye köklü bir faaliyet alt yapısı oluşturarak, ana motor üreticisi olma yolunda sağlam adımlarla ilerlediğini kaydeden Gönül, özellikle son yıllarda mühendislik ve tasarım alanında yapılan yatırımların, uluslararası alanda risk ve gelir ortağı olarak yürütülen projelerin Türkiye için kritik tasarım teknolojilerinin kazandırılması açısından büyük önem arz ettiğini söyledi.

Bakan Gönül, geçen yıl açılan, TEI ve General Electric ortaklığıyla kurulan ve Türkiye'yi yüksek teknoloji üssü haline getirmeyi amaçlayan Türkiye Teknoloji Merkezi (TTM) ile Türkiye'ye kazandırılan mühendislik yeteneğinin savunma sanayini daha ileri boyutlara taşıdığını ifade etti.

TEI'nin yeni teknolojik kabiliyetler edinme yönünde geçen yıl kompresör üretim teknolojisinin edinimi için General Electric ile yaptığı anlaşmanın TEI'yi söz konusu teknolojiye sahip dünyadaki sayılı şirketlerden biri haline getireceğini belirten Gönül, savunma ve havacılık sektörünü daha da güçlendireceğini kaydetti.

''...Türk-Amerikan savunma işbirliğinin önemli katkıları oldu"

Türkiye'de modern savunma sanayinin kurulması ve geliştirilmesi yönündeki çabalarda Türk ve Amerikan savunma işbirliğinin önemli katkıları olduğuna dikkati çeken Gönül, şunları kaydetti:
''Bugün gelinen noktada, Türkiye savunma sanayi alanında temel kabiliyetleri haiz bir ülke konumuna gelmiş, hatta teknolojinin en titiz şekilde uygulandığı ABD'nin büyük savunma projelerine destek verecek kapasiteye ulaşmıştır.

Bu kapsamda, TEI, JSF F-136 Motor Projesi kapsamında halihazırda tasarım mühendisliği çalışmalarını ve General Electric ile imzaladığı toplam 3 milyar dolarlık üretim anlaşmasına istinaden çalışmalarını sürdürmektedir. Bunun yanı sıra TEI, Genel Maksat helikopterlerine ait 247 adet motorun lisanslı üretimini TEI ismi altında gerçekleştirmek ve programda motor için satış sonrası destek vermek arzusundadır. ATAK Helikopter Projesi kapsamında ise TEI, motorun 'Güç Türbin Modülü'nü üretmektedir.''

Bakan Gönül, hem TEI'nin Türk ortakları olan Tusaş, Türk Silahlı Kuvvetleri'ni Güçlendirme Vakfı, Türk Hava Kurumu'ndan, hem de ABD'li ortağı General Electric firmasından bundan sonraki beklentilerini, ''ortaklığın daha da geliştirilmesi ve Türkiye'yi motorla ilgili bir tasarım, üretim ve bakım-onarım merkezi yapmaya yönelik diğer adımların atılması'' olarak sıraladı. Konuşmanın ardından yenilenen ortaklık anlaşması imzalandı.

General Electric (GE) Yönetim Kurulu Başkanı ve üst yöneticisi Jeff Immelt, gelişmiş ülkelerin dünya ekonomik büyümesindeki payının 1980'ler ve 1990'larda yüzde 80'ler düzeyinde olduğunu, bugün yüzde 70'lere gerilediğini belirterek, önümüzdeki süreçte oranın yüzde 20'lere kadar ineceğini kaydetti.

Ortadoğu, Asya, Latin Amerika ve Afrika'nın göstermekte olduğu performansa dikkati çeken Immelt, Türkiye'nin stratejik konumuna büyük önem verdiklerini ve kalıcı yatırımlar gerçekleştirdiklerini söyledi.

Tusaş Motor Sanayii A.Ş'nin (TEI) ortaklık anlaşmasının yenilenmesi töreninde konuşan Immelt, küresel bir şirket olarak dünyadaki bu gelişmeleri yakından takip ettiklerini, uzun vadede yatırım yapacakları bölgelerin tespiti için stratejik ve uygun yatırım ortamına sahip alanları incelediklerini anlattı.

Immelt, son 10 yıllık çalışmaları sonrasında sağlık, enerji, mali alanlar gibi alanlarda Türkiye'ye yatırım yapmaya karar verdiklerini ifade ederek, lokomotif sanayinde de benzer bir yatırım projeleri bulunduğunu söyledi.

Türkiye'de uzun vadeli yatırımlar gerçekleştirdiklerini, ülkenin stratejik konumunun önem taşıdığını dile getiren Immelt, TEI'de 25 yılda önemli gelişim gösterdiklerini kaydetti. Immelt, TEI'de 1985'te 3 milyon dolar olan cironun, 25 yılda 300 milyon dolara çıkarıldığına dikkati çekerek, şu anda motor parçalarının yapımı, üretimi, montajı, bakımı ve tasarımın gerçekleştirilebildiğini ifade etti. ''Önümüzdeki 25 yıl içinde bir motoru tasarlayıp tamamen bize ait şekilde üretemez, işletimini yapamazsak, çok büyük hayal kırıklığına uğrarım'' diyen Immelt, 25 yılda geldikleri noktayı gözeterek, gelecek için hedefleri yüksek tutmak gerektiğini söyledi.

Türkiye'deki insan gücüne de bağlı olduklarını dile getiren Immelt, General Motors'un tedarikçileri içinde en önemli üretim merkezlerinden birinin Türkiye olduğunu kaydetti. Immelt, General Motors'un Çin'de, Hindistan'da, ABD'de, dünyanın bir çok yerinde faaliyeti bulunduğunu, yaptıkları karşılaştırmada Türkiye'nin en iyi kalite, en düşük maliyet ve en iyi beceriye sahip mühendislere sahip bulunduğunu kaydetti.


''Her uçak motorunda TEİ'nin en az bir parçası var"

TEI Yönetim Kurulu Başkanı Hava Yüksek Mühendis Emekli Tuğgeneral Bora Çağlar da törende yaptığı konuşmada, TEI'nin 25 yılda geldiği nokta ve gelecek 25 yıla ilişkin hedefleri hakkında bilgi verdi.

Bugün imzalanan anlaşma ile TEI'nin ortakları TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayi A.Ş, General Electric alt birimi GE Aviation, Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı ile Türk Hava Kurumu arasında 10 Ocak 1985 tarihinde imzalanan 25 yıllık ortaklık anlaşmasının, 25 yıl daha uzatıldığını belirten Çağlar, TEI'nin 2035'e kadar ticari, askeri ve denizcilik motorları için kritik parça tasarımından üretime, montajdan bakım ve onarıma kapsamlı sorumluluğunun süreceğini anlattı.

Çağlar, TEI'nin bugün 33 farklı tipteki askeri ve ticari motor programları için yaklaşık 600 farklı parça üretimi yaptığını ifade ederek, ''Bindiğiniz her uçağın motorunda TEI fabrikalarında üretilen bir ya da bir kaç parça bulunuyor'' dedi.

TEI'nin 25 yılda yarattığı toplam 1,8 milyar dolarlık cironun 1,2 milyar dolarını ihracatın oluşturduğunu belirten Çağlar, 2015 yılından itibaren uçak motorları tasarlamayı ve üretmeyi, 2020'den itibaren de yılda 1,5-2 milyar dolarlık satış yapmayı hedeflediklerini söyledi.