Hakim ve savcılara tazminat davası açılamayacak

AKP Bolu Milletvekili Fatih Metin, AKP Siirt Milletvekili Mehmet Yılmaz Helvacıoğlu ve AKP Kahramanmaraş Milletvekili Veysi Kaynak'ın imzasıyla Meclis Başkanlığı'na sunulan "Bazı Kanunlarda Değişiklik Teklifi", hakim ve savcıların yaptıkları işlem ve verdikleri karar nedeniyle haklarında tazminat davası açılamamasını öngörüyor. Bu işlem ve kararlarla ilgili tazminat davalarında sadece devletten tazminat istenebilecek.

AKP Bolu Milletvekili Fatih Metin, AKP Siirt Milletvekili Mehmet Yılmaz Helvacıoğlu ve AKP Kahramanmaraş Milletvekili Veysi Kaynak'ın imzasını taşıyan Bazı Kanunlarda Değişiklik öngören kanun teklifi Meclis Başkanlığı'na sunuldu. Askerlik Kanunu'nda değişiklik öngören teklife göre, vatani görevini yaparken yurt içinde ve yurt dışında, görev esnasında veya görev dışında, görevlerinden dolayı bir saldırıya veya kazaya uğrayan erbaş ve erlerden, sağlık kurumlarında tedavisi devam edenlere, olay tarihinden itibaren 36 ayı geçmemek şartıyla, terhislerini takip eden aybaşından itibaren görevdeki uzman çavuşun (bir yıllık, karargahta görevli, bekar) aldığı net maaşın üçte ikisi (ek tazminatlar ile yabancı dil tazminatı hariç), her ay sağlık yardımı olarak ödenecek. Yedek subaylara da emsali yedek subayın net maaşının üçte ikisi sağlık yardımı olarak ödenecek. Bu ödemeden sigorta primi dahil hiçbir kesinti yapılacak.

Orman arazileri 29 yıllığına kiraya verilebilecek

Teklife göre orman arazisi üzerinde izinsiz yapıldığı gerekçesiyle müsadere olunan fabrika ve ticarethane, dava sonucunda mahkemece kovuşturmaya yer olmadığı yönünde karar verilmesi durumunda, Orman Genel Müdürlüğüne 29 yıllığına kiraya verilebilecek. İktisadi işletmeleri hariç olmak üzere, Türk Kızılay Derneğine makbuz karşılığı yapılan bağış ve yardımların tamamı, Gelir Vergisi matrahının tespitinde, Gelir Vergisi beyannamesinde bildirilecek, gelirlerden indirilebilecek.

Siyasi partilerin harcamaları

Teklif siyasi partilerin mali denetimiyle ilgili de düzenleme öngörüyor. Buna göre, siyasi partilerin mali denetimi, Anayasa Mahkemesince yapılacak. Yüksek Mahkeme, siyasi partilerin mal edinimleri ile gelir ve giderlerinin kanuna uygunluğunu denetleyecek. Ancak bu denetim, siyası partilerin amaçlarına ulaşmak için yapılmasında yarar görülen faaliyetleri daraltacak veya bu faaliyetlerin yerindeliğini içerecek şekilde olamayacak. Siyasi partiler, işlerini yaptırırken kendi ihtiyaçlarına uygun bir ihale usulünü seçebilecek. Siyasi partiler harcamalarını fatura veya fatura yerine geçen belgelerle; bunların temin edilmesinin mümkün olmadığı hallerde ise harcamanın doğruluğunu gösterecek içeriğe sahip olmak şartıyla diğer belgelerle belgeleyecek. Ancak kaybolma, yırtılma ve yanma gibi mücbir sebeplerle aslının temin edilemediği hallerde, fatura ve fatura yerine geçen belgeler yerine, bu belgeleri düzenleyenlerden alınacak tasdikli örnekler kullanılabilecek. Partiler, ücret karşılığı geçici veya sürekli çalıştırdıkları kişilere ödedikleri sağlık ve sosyal yardım giderleri ile amaçlarına ulaşmak için görevlendirdikleri kişiler tarafından yapılan yurt içi ve yurt dışı seyahatlere ilişkin konaklama, yol masrafları ve diğer zorunlu harcamaları gider olarak kayıt edebilecek.

Teklif, Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Emlak Bankasının doğrudan veya dolaylı olarak birlikte ya da ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlasına sahip oldukları şirketlerin, bankalarla aynı statüyü getirilmesini öngörüyor. Buna göre, bu şirketlerin mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinin ihaleleri, Kamu İhale Kanunu hükümlerine göre yürütülecek.

Gecikme zammı ödemeyecekler

Teklife göre, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği, Birliğe bağlı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odaları, Yeminli Mali Müşavirler Odaları ve Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonuna aidat borcu olanlar, bu borçların ana parasını, düzenlemenin yasalaşmasının ardından 6 ay içinde ödemeleri halinde, gecikme zammını ödemeyecek.

SGK hatalı işlem bedelini 24 taksitte ödeyecek

Teklif Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun "kanunlar gereğince görevden uzaklaştırılanlar, tutuklananlar veya görevine son verilenlerin sigortalılıkları ve primleriyle ilgili" maddesinde de değişiklik öngörüyor. Buna göre, bu durumdaki sigortalıların aylıksız izinli oldukları süreler için prime esas kazanç alt sınırının altında olmamak kaydıyla aylıksız izne ayrıldıkları tarihteki prime esas kazançları, üzerinden yüzde 12 genel sağlık sigortası primi işverenlerince ödenecek. Sosyal Güvenlik Kurumunun hatalı işleminden kaynaklanan ödemeler, "üç ay" yerine, peşin veya 24 taksitte ödenebilecek.

Personele değil kuruma dava

Teklif Devlet Memurları Kanunu'nda değişiklik öngörüyor. Teklife göre kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili olarak uğradıkları zararlar nedeniyle, zarar gören kişiler, personel hakkında değil kurum aleyhine dava açabilecekler. Teklife göre, idare mahkemeleri kararlarının 30 gün içinde yerine getirilmemesi halinde, lehine karar verilen ilgili sadece idare aleyhine davacı olabilecek ve kamu görevlisi aleyhine ''kişisel kusur'' olsa bile tazminat davası açılamayacak. Ancak, idarenin kamu görevlisine rücu etme hakkı saklı tutulacak. Teklifle, Yargıtay'ın görevleri arasında sayılan 'görevden doğan tazminat davalarına' bakmak hükmü de ilgili maddeden çıkarılıyor. Düzenleme, henüz görülmekte olan davalar ile kesinleşmemiş hükümler için de uygulanacak. Teklif ayrıca Adli Tıp Kurumu'ndaki başkan yardımcılarının sayısını 2'den 5'e çıkarıyor. Başkan yardımcılarından en az 2'si adli tıp uzmanı olacak.

Hakim ve savcılar hakkında verdikleri karar için dava açılamayacak

Teklif, Hakimler ve Savcılar Kanunu'nda da değişiklik öngörüyor. Buna göre de hakim ve savcıların bir soruşturma, kovuşturma veya davayla ilgili yaptıkları işlem ve verdikleri karar nedeniyle haklarında tazminat davası açılamayacak. Hakim ve savcıların işlem, kovuşturma, işlem veya verdikleri kararlar nedeniyle sadece devlet aleyhine tazminat davası açılabilecek. Devlet aleyhine açılacak tazminat davalarında ise söz konusu işlem ve kararların "kanuna ve hukuka aykırı" olması temel kıstas olacak. Aykırılığın dayandırılabileceği gerekçeler ise ; "kayırma ve taraf tutma, düşmanlık ve kin", "sağlanan menfaat", "farklı bir anlam yüklenmeyecek kadar açık ve kesin bir kanun hükmüne aykırılık", kararın "soruşturma evrakında veya duruşma tutanağında mevcut olmayan bir sebebe dayandırılması", ilgili evraklarda "tahrifat", "hakkın yerine getirilmesinden kaçınma" veya "Ceza Muhakemesi Kanununun ilgili düzenlemelerindeki hükümler" olacak. Tazminat davasının açılması, hakime ve savcıya karşı bir ceza kovuşturmasının yapılması ya da mahkumiyet şartına bağlanamayacak. Devlet aleyhine açılacak tazminat davaları ilgili hakim ve savcının görev yaptığı yerdeki asliye hukuk mahkemesinde, eğer dava asliye hukuk mahkemesinin görevinden kaynaklanıyorsa en yakın yerdeki asliye hukuk mahkemesinde ele alınacak. Bu davalar ilgili hakim ve savcıya re'sen ihbar edilmiş sayılacak. Tazminat istemli davalar, kovuşturma sonucunda verilen hükmün ya da davalara ilişkin kararın kesinleştiği tarihten itibaren 6 ay içinde açılabilecek. Eğer tazminat kararı verilirse, devlet ilgili kararın kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde "görevini kötüye kullanan" hakim ve savcıya rücu edecek.
 

Görülmekte olan davalar için de uygulanacak

Ceza Muhakemesi Kanununda da değişiklik öngören teklife göre, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte görülmekte olan davalar, kesinleşmemiş hükümler, temyiz aşamasında olan kararlar için de uygulanacak. Görülmekte olan davalar da devlet aleyhine devam edecek. Yargıtay'daki davalar görevli ve yetkili asliye hukuk mahkemesine devredilecek.

Memurlar evden çalışabilecek

Devlet Memurları Kanunu'nda değişiklik öngören kanun teklife göre, memurlar, teknolojik gelişmelere uygun olarak ve günün şartlarına göre, gerektiğinde evlerinde, özel ofislerde veya benzeri başka yerlerde çalışabilecek. Günün yirmidört saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde, memurların çalışma saat ve şekilleri kurumlarınca düzenlenecek. Kadın memurlara; tabip raporunda belirtilmesi halinde hamileliğin yirmidördüncü haftasından önce ve her halde hamileliğin yirmidördüncü haftasından itibaren ve doğumdan sonraki bir yıl süreyle gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilemeyecek. Özürlü memurlara da isteği dışında gece nöbeti ve gece vardiyası yazılamayacak. Özürlüler için farklı çalışma saatleri düzenlenebilecek. Özürlüler için; özür durumu, hizmet gerekleri, iklim ve ulaşım şartları göz önünde bulundurulmak suretiyle günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile öğle dinlenme süreleri, merkezde üst yönetici, taşrada mülki amirlerce farklı belirlenebilecek.

İdari para cezalarına yeniden yapılandırma

Teklif idari para cezalarını da düzenliyor. Buna göre, idari para cezalarının yüzde 25'inin ödenmesi durumunda asıllarının kalan yüz 75'i ile idari para cezasına uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer'i alacaklarının tamamının tahsilinden vazgeçilecek.