"Yol haritası başarılı olursa..."

The New York Times, Berlin kaynaklı Judy Dempsey imzalı geniş haber analizinde Türkiye ile Ermenistan'ın yakınlaşma yolunda attığı adımların hem iki ülke, hem de bölge olarak taşıdığı önemi değerlendirdi.

Türkiye ve Ermenistan liderlerinin ülkelerinin milliyetçilere "meydan okuyarak" İsviçre'de "gizli" görüşmeleri yürüttüklerini, bunun sonucunda da "çok hassas müzakerelerde bir hamle" yapıldığını kaydetti.

Tarafların ilişkilerin normalleşmesi ve sınırların açılmasına ilişkin bir "yol haritası" üzerinde mutabık kaldığını belirten gazete, "Eğer başarılı olursa anlaşmanın bölge için çok büyük bir önemi olacak" diye yazdı.


"En kazançlı Erdoğan çıkabilir"

AKP'nin dış ilişkilerinden sorumlu Başkan Yardımcısı Suat Kınıklıoğlu'nun, "Güney Kafkaslar, sonunda istikrarlı ve yatırımcılar için çekici hale gelebilir" sözlerine de yer verildiği haberde böyle olması halinde bölgeye hakim olacak güçlerin "barış sürecini cesaretlendirmek için pek bir şey yapmayan" ABD veya AB olmayacağı savulunurken şöyle denildi:
"Bunların yerine, gaz ve petrol zengini ve Avrupa için önemli bir geçiş rotası olan bölgede etkinliğini yeniden tesis etmeye çalışan iki eski imparatorluk, Türkiye ve Rusya hakim olacak.

En kazançlı çıkan ise Türkiye Başbakanı ve İslami Adalet ve Kalkınma Partisi lideri Recep Tayyip Erdoğan olabilir. Sayın Erdoğan, iktidara geldiği 2003 yılından bu yana Türkiye'yi AB üyeliği için hazırlamayı amaçlayan reformları yürütüyor."

NYT, Başbakan Erdoğan'ın "Siyasi rolleri kaybedecekleri kaygısıyla reformları engelleyen askerlerin nüfuzunu radikal bir biçimde azalttığı" öne sürdüğü analizinde "Generaller, komşularla ilişkilerin pahasına ABD yanlısı güçlü bir politikayı destekledi. Bu Türkiye'nin, Avrupa ile Orta Asya arasındaki bir bölgedeki stratejik rolünün değerini azalttı" savına yer verdi.


"Erdoğan'ın geliştirdiği komşuluk politikası"

Erdoğan'ın bütün bunları değiştirerek Türkiye'nin ulusal çıkarlarını giderek artan bir biçimde, Ermenistan dahil komşularla ilişkilerin tanımladığı bir "komşuluk politikası"nı geliştirdiği kaydedildi.

Analizde Erivan'daki Ermeni Ulusal ve Uluslararası Etüdleri Merkezi Direktörü Richard Giragosyan'ın "Ermenistan ile ilişkileri normalleştirme kararı, Türkiye'nin bir inisiyatifi. ABD'yi sevindirme veya AB'yi yatıştırma bir plan değil. Türkiye'nin ulusal çıkarları ile ilgilidir" değerlendirmesi de yansıtıldı.

NYT, AB'nin ise, "yapıcı bir rol oynamadığı"nı belirtirken Fransa ve Almanya'nın Türkiye'nin Avrupa'nın bu bölgesindeki stratejik rolüne rağmen Türkiye'nin AB üyeliğine karşı çıktıklarını vurguladı. Gazete, bu çerçevede, Kınıklıoğlu'nun "AB, burada giderek daha az popüler oluyor, bu da, reformlar konusunda ciddi olan bir liderlik için hayal kırıklığını yaratıyor" sözlerine de dikkat çekti.


"Erdoğan riskleri de içeren stratejiyi benimsedi"

Böylece Erdoğan'ın "Türkiye'nin ulusal çıkarlarını yansıtan ama riskleri içeren bir stratejiyi uygulamaya başladığını" öne süren gazete, "Yurtiçinde Erdoğan, Ermenistan ile yakınlaşmaya karşı çıkan katı milliyetçiler ve tehlikeli bir küskünlüğü olan askerler ile uğraşmak zorunda" görüşünü de dile getirdi.


"Azerbaycan ile ilişkiler bozulabilir"

Türkiye'nin Ermenistan politikasının, Karabağ sorunu çözülmeden Ermenistan ile normalizasyondan "korkan" Azerbaycan ile ilişkilerin bozulabileceği de belirtilen analizde "Türkiye'nin dış politikasındaki değişiklik nedeniyle Azerbaycan gidirek tedirgin oluyor".

Bu arada, ABD'li gazete, Karabağ savaşında Ermenistan'a destek veren Rusya'nın ise, barış yapıcı olmak için harekete geçtiğini öne sürerek Rusya'nın "Türkiye'nin desteğiyle Ermeni güçlerin işgal altındaki Azeri topraklardan çekilişini müzakere etmeye başladığı"nı da yazdı.


"Avrupa ve ABD büyük bir nüfuz kaybına uğrayabilir"

Böylece Azerbaycan'ın topraklarının çoğunun kontrolünü elde edeceğini, Rusya'nın da Azerbaycan ile enerji anlaşması yapmak için daha güçlü bir konuma geleceği savunulan analizde Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleşmenin de Gürcistan'ı zayıflatacağı, Ermenistan'ın enerji için yeni bir geçiş rotası olabileceği görüşleri dile getirildi.

NYT, analize son verirken de "Avrupa ve ABD Türkiye'de ortaya çıkan büyük şanşa sarılmazsa, yeni bölgesel güçler Türkiye ve Rusya, tarihi nüfuz kürelerine dönüş yaparken çok büyük bir nüfuz kaybına uğrayabilir" yorumunu da yaptı.