Bankacılıkta yapısal gelişmeler

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Bankacılıkta Yapısal Gelişmelerin 3. Sayısını yayımladı. Buna göre, 2009 Haziran itibarıyla Türk Bankacılık Sektörü'nde çalışan personel sayısı 182 bin 468 kişi, sektörün şube sayısı 9 bin 374 oldu. 2008 yılının ilk yarısında 9 bin 415 adet artan personel sayısı, 2009 yılının ilk yarısında 197 kişi azaldı. 2008 yılının ilk yarısında 600 adet artan şube ayısı ise 2009 yılının ilk yarısında 70 adet arttı.

Haziran 2009 itibarıyla sektörün aktif toplamı yıl sonuna göre yüzde 4,9 artarak 768,2 milyar liraya yükseldi. Sektör aktiflerinin GSYH'ye oranı 2008 yıl sonunda yüzde 77,1 düzeyindeyken, 2009 Haziran ayında yüzde 81,3 düzeyine yükseldi.

Haziran 2009 itibarıyla sektörün toplam kredileri de 368,2 milyar lira olarak gerçekleşirken, Türk Parası cinsi kredilerde Eylül 2008'den itibaren başlayan azalma, Mart 2009'dan itibaren sınırlı bir artısa dönerken, yine Eylül 2008'den itibaren azalma trendinde olan yabancı para (YP) kredilerde ise dolar bazında Mayıs ve Haziran aylarında bir miktar artış gözlendi.

2009 Haziran, Eylül 2008'den itibaren en yüksek kredi artısının gerçekleştiği ay olurken, kredilerin aktif içindeki payı yıl sonuna kıyasla bir miktar azalmakla birlikte Haziran 2009 itibarıyla krediler, yüzde 47,9 aktif payı ile bankacılık sektörünün bir numaralı plasman kalemi olmaya devam etti.
 

Takipteki alacaklar

Aralık 2008'de yüzde 3,7 olan kredilerin takibe dönüşüm oranı, Haziran 2009'da yüzde 4,9'a yükseldi. En yüksek takibe dönüşüm oranı yüzde 6,6 ile küçük ve orta boy işletme (KOBİ) kredilerinde olup, KOBİ kredileri aynı zamanda Eylül 2008'den Haziran 2009'a kadar olan dönemde takibe dönüşüm oranında en yüksek artışın gerçekleştiği kredi türü oldu.

Sektörün takipte izlenen kedilere karsılık ayırma oranı Haziran 2009 itibarıyla yüzde 79,7 seviyesinde gerçekleşti. Menkul Değerler portföyü 2009 yılının ilk yarısında bankacılık sektörü aktif büyüklüğündeki artısın oldukça üzerinde yüzde 14,3 oranında büyüyerek, Haziran 2009'da 221,8 milyar lira seviyesine yükseldi.

Haziran itibarıyla 467 milyar 613 milyon lira bakiye arz eden mevduat sektörün en önemli fon kaynağı konumunda bulunurken, 2008 yılının ilk altı ayında sektörün mevduatı 39,2 milyar lira artarken, 2009 yılının ilk altı ayındaki artış (parite etkisinden arındırılmış) 11,8 milyar lira ile sınırlı kaldı.

Eylül 2008'de 26,3 milyar dolar olan sendikasyon ve seküritizasyon kredilerinin toplam tutarı 4,5 milyar dolar azalarak Haziran 2009'da 21,8 milyar dolara geriledi. Haziran 2009 itibarıyla sendikasyon ve seküritizasyon kredilerinde yenileme oranı da yüzde 50,4 oldu.
 

Özkaynaklar

2008 yılsonunda 86,4 milyar lira olan bankacılık sektörü özkaynakları yılın ilk altı ayında yüzde 13,1 oranında artarak Haziran 2009'da 97,8 milyar lira seviyesine yükseldi. Sektörün Haziran 2009 itibariyle sermaye yeterliliği rasyosu yüzde 19,23 düzeyinde gerçekleşti. Haziran 2009'da bir önceki yılın aynı dönemine göre bankacılık sektörü dönem net karı, 2 milyar 699 milyon liralık artışla 10 milyar 980 milyon lira olarak gerçekleşti.

Söz konusu artışta net faiz gelirleri ile sermaye piyasası işlem karlarındaki artışın yanı sıra kambiyo karındaki artış etkili oldu. Diğer taraftan, takipteki alacaklar özel provizyonundaki yüksek artış kar artısını sınırlayan önemli bir etken olarak ortaya çıktı.

Bankacılık sektörünün temel göstergeleri incelendiğinde, küresel krizin Türkiye'ye yansımaları çerçevesinde takibe dönüşüm oranlarında yukarı yönlü bir eğilim gözlenmekle birlikte, sektörün Haziran 2009 itibarıyla sermaye yeterliliği, aktif kalitesi, karlılık ve fonlama yapısı itibarıyla güçlü konumunu muhafaza ettiği değerlendirildi.