TÜSİAD'dan rapor

TÜSİAD'ın raporunda, bölgesel kalkınmanın, çok boyutlu doğası ve doğrusal olmayan yapısı nedeniyle oldukça "çetrefilli" bir sorun olduğu, bir yandan toplam refahın büyüme hızının artması ve etkinliğin artırılması, diğer yandan bölgeler arasında hakkaniyetin sağlanması gibi iki ayrı ve zaman zaman birbirleriyle çelişebilen amaca ulaşabilecek bir tasarımın oluşturulmasını gerektirdiği belirtildi.

Raporda, bölgesel kalkınma politikası oluşturulurken amacın ya da amaçların çok açık olarak tanımlanmasının önemli olduğu vurgulanırken, şu görüşlere yer verildi:
"Eğer amaç, geçmişte Türkiye'de olduğu gibi ulusal büyüme ise bölgesel kalkınmayı hakkaniyet üzerine kurmanın çok tutarlı olmadığının kabul edilmesi gerekmektedir. En azından hakkaniyetin iktisadi yapı ile değil, sosyal tasarımlarla, gelirlerin yeniden dağıtımı ile sağlanacağı bilinmelidir. Eğer hedeflenen fırsat eşitliği, eşit işe eşit ücret ise bölgeler arasında ortalama kişilerin gelirleri arasında farkların olabileceğinin de bilinmesi gerekir. Bir kez amaç belirlendikten sonra uygulanacak olan politikaların da belirli özellikleri olacağı unutulmamalıdır"

GAP'ın önemi

"Yeni Ekonomik Coğrafya" kuramı tarafından, daha önce geliştirilmiş kuramlardan damıtılarak çıkarılan söz konusu ilkelerin bölgesel politika açısından büyük önem taşıdığı kaydedilen raporda, bugün Türkiye'de GAP projesini sadece kapsadığı az sayıda il ile sınırlandırmanın, bu projenin diğer bölgelere etkisi olmadığını düşünmenin büyük bir hata olacağı vurgulandı.

Raporda, "Örneğin, GAP bölgesinde sadece tarımsal alanların sulanmasının etkinleştirilmesi ile elde edilecek olan getirinin, Denizli'deki tekstil sektörüne ucuz ve kaliteli girdi sağlarken, Karadeniz bölgesinde çay üretimine olan talebi artıracağının öngörülmesi gerekmektedir" denildi.

Altyapı yatırımlarının bir bölgenin kalkınmasında önemli rol oynadığının bir gerçek olduğu ifade edilen raporda, bölgede var olan sosyal sermayenin yetersizliğinin, bölgeyi yeterince çekici kılmayabileceği, ancak ek küçük bir çaba ve finansman yoluyla, yerel şirketlere sağlanacak destekle, İrlanda'da olduğu gibi, dış yatırımcıların bölgeye ilgisinin de artırılabileceği belirtildi.

Raporda oluşturulan politikaların merkezden ve "bilgili" kişilerin güdümünde kalmasının, toplumsal mutabakatın sağlanmamış olmasının, yerel unsurların politikalara etki ve katkılarının dışlanmasının, uygulamada büyük eksiklikler ve aksaklıklar oluşturacağı vurgulandı.

Raporda, bölgesel kalkınma projesinin "AB'den nasıl kaynak yaratılır" sorusuna indirgenmemesi gerektiği belirtilerek, "Türkiye, AB politika ve müktesebatına uyumlu olmak kadar, AB içerisinde yeni politikaların geliştirilmesine de katkı yapmak sorumluluğu ve yükümlülüğü içerisindedir ve böyle olmaya da kendini hazırlamak durumundadır" denildi.

TÜSİAD  "Türkiye'de Bölgesel Farklar ve Politikalar" raporunda, "Şu anda içinde bulunulan durumun, ne ülkenin sürdürülebilir büyümesi açısından ne de bölgeler arası hakkaniyet açısından tatminkar olduğunu söylemek mümkündür" denildi.