‘Dijital vatandaş’ uyarısı

Milli Eğitim Bakanlığı’nın 5-6. sınıflarda okutulan “bilişim teknolojileri ve yazılım dersi”nin programında yer alan “dijital vatandaş olarak teknolojik kavramları, sistemleri ve işlemleri iyi anlayan bireyler olmaları” amacı tartışma yarattı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkan Yardımcısı Dr. Mehmet Sürmeli’den bu ifadenin çıkarılmasını isteyen TBMM Teknoloji Bağımlılığı Araştırma Komisyonu, eski Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı, “Dijital vatandaş dediğiniz zaman, tam korktuğumuz bu zaten bizim. Çocuklarımızın, özellikle gençlerimizin bu bağımlılıkla dijital varlıklar haline gelmeleri yani dijitalize olmaları, Allah muhafaza” dedi.

TBMM Teknoloji Bağımlılığı Araştırma Komisyonu’nda bilgi veren Sürmeli, 5 ve 6. sınıflarda okutulan “bilim teknolojileri ve yazılım dersi”nin programından örnek verdi. Bir dönem Milli Eğitim Bakanlığı da yapan Komisyon Başkanı Nabi Avcı, programdaki “dijital vatandaş” ifadesine itiraz etti. “Daha 1. maddede ‘dijital vatandaş olarak teknolojik kavramları’ diye giriyorsunuz. Şimdi ‘dijital vatandaş’ dediğiniz anda zaten komisyonumuzla ters bir şeye gelmiş oluyorsunuz. Bizim derdimiz de çocuklarımızı, gençlerimizi özellikle dijital vatandaş olmaktan korumak” diyen Avcı, bu ifadenin kullanımının tamamen kaldırılmasını istedi. Avcı, “Milli Eğitim Bakanlığı’na komisyon olarak hemen birinci önerimizi yapıyoruz. Bu tabiri ancak bir tehlikeye işaret ederken kullanabiliriz. ‘Çocuklarımızı dijital vatandaş olmaktan kurtarmak için şunları yapacağız’ demek için bir ikaz, bir tehlike kavramı olarak ‘dijital vatandaş’ı kullanabiliriz” diye konuştu.

‘Ebeveyn’ sorunu
Komisyon çalışmaları sırasında Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü Koruma ve Önleyici Daire Başkanı Olgun Gündüz’ün kurumunun bir projesini anlatırken “tek ebeveynli çocuklar” ifadesi de tartışıldı. AKP’li Ahmet Sorgun, “ebeveyn” sözcüğünün anne ve baba için kullanıldığını ve 2’sini de ifade ettiğini belirterek, yeni bir kavram bulunması gerektiğini söyledi. Gündüz’ün “Oturmuş ama artık o” derken, Başkan Avcı da “İngilizcede öyle ‘parent’ çift demektir, ‘single parent’ diyorlar onlar da” görüşünü dile getirdi. Gündüz, Arapçada ebeveynin anne-baba demek olduğunu, tek anneli-babalı olarak yaygın şekilde kullanıldığına dikkat çekti. Bunun üzerine komisyon üyeleri ve bürokratlardan “ebeveynlerinden biriyle yaşayan çocuklar”, “annesiyle yaşayan, babasıyla yaşayan” biçiminde öneriler geldi. Gündüz’ün bazı çocukların büyükannesiyle yaşadığını anımsatması üzerine Avcı, “Türk Dil Kurumu’nun tarama sözlüğünde belki eskiler, Türkler İslamdan önce veya İslamla ilk müşerref oldukları tarihlerde ebeveyn karşılığı ne kullanıyorlardı. Orada vardır öyle bir şey” dedi.