İsyan yayılıyor

Washington yönetiminin, “arka bahçesi” gördüğü ve dizayn etmeye çalıştığı Güney Amerika’da halkların ekonomik krize, adaletsizliğe, yolsuzluğa, siyasete müdahale girişimlerine tepkisi büyüyor. Şili’de ulaşım ücretlerine yapılan zamla fitili ateşlenen eylem dalgası, Kolombiya’ya sıçradı.

Venezüella krizinde ABD ile işbirliği yapan Kolombiya Devlet Başkanı Duque hükümetinin iş kanununda düzenlemeye gitme planlarına itiraz eden yüz binler greve çıktı. Her iki ülkede de neo liberal politikalar altında ezilen emekçiler ve yerliler başrolde. Bolivya’da ise ordunun muhtırasıyla istifaya zorlanan Devlet Başkanı Evo Morales’e destek verenler sokaklardan çekilmiyor. 

KOLOMBİYA’DA TEPKİ SOKAĞA TAŞTI

Sağcı ve ABD yanlısı Ivan Duque’nin Ağustos 2018’den bu yana devlet başkanlığı koltuğunda oturduğu Kolombiya’da önceki gün sendikaların, sol siyasi partilerin ve öğrenci örgütlerinin çağrısıyla düzenlenen genel greve başkent Bogota ve Cali başta olmak yoğun katılım olduğu bildirildi. Gösterilerde tepkilerin odağında Duque hükümetinin sosyal, ekonomik ve güvenliğe ilişkin politikaları öne çıkıyor. 

EN AZ ÜÇ KİŞİ ÖLDÜ

Kolombiya genelinde önceki gün düzenlenen grev ve ardından devam eden eylemlerde kimi bölgelerde güvenlik güçlerinin sert müdahalelerde bulunduğu bildirildi. Yaklaşık 200 bin kişinin katıldığı gösterilerle birlikte Cali’de sokağa çıkma yasağı ilan edildi, belediye başkanı orduya çağrı yaptı. Savunma Bakanlığı dünkü protestolarda çıkan olaylarda en az 3 kişinin yaşamını yitirdiğini duyurdu. Protestoların başlamasından itibaren 42 sivil ve 37 polisin yaralandığı, onlarca gözaltı olduğu gündeme yansıdı.

SÖZLER TUTULMADI

Muhalefet, hükümetin “Duque Paketi” adını verdiği, iş saatlerini artıran, emeklilik yaşını yükselten, fazla mesai ücretlerini düşüren bir yasa hazırlığında olduğu iddiasında. Öğrenciler ise bütçeden yükseköğretime ayrılan payın artırılmasını talep ediyor. 

Gösterileri tetikleyen bir diğer rahatsızlık ise 2016’da, dönemin Devlet Başkanı Santos ile Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri (FARC) arasında imzalanan ve ülkenin liderine Nobel Barış Ödülü’nü kazandıran barış anlaşmasının gereklerinin yerine getirilmediği iddiaları. Söz konusu anlaşmada yer alan yoksul halkın tarımsal üretim için kullanması öngörülen arazilerle ilgili hükümetin adım atmadığı, eski FARC gerillalarına ve yerli halka karşı gerek güvenlik güçleri gerekse paramiliter grupların saldırılarının sürdüğü belirtiliyor. 

PİNERA’DAN İTİRAF

Şili’de metro biletlerine yapılan zamlara öfkeyle başlayan hükümet değişikliği ve darbe dönemi anayasasının değişmesi talepleriyle büyüyen gösterilerle ilgili Devlet Başkanı Sebastian Pinera’dan “polis, protokolleri ihlal etmiş olabilir” itirafı geldi. Uluslararası Af Örgütü’nün, Şili’de göstericileri “cezalandırmak” amacıyla, güvenlik güçlerinin “kasten” gerçek mermi kullandığı açıklaması hakkında konuşan Pinera, “Savcılar insan hakları ihlallerini soruşturuyor” ifadelerini kullandı. Ulusal İnsan Hakları Enstitüsü’nün raporuna göre, geçen ay başlayan gösterilerde en az 22 kişi yaşamını yitirirken, 200 kişi de gözlerini kaybetti. Güvenlik görevlileri hakkında, işkence, cinsel taciz ve tecavüz dahil olmak üzere 24 ayrı dosya açılmış durumda. 

CENAZEYE MÜDAHALE

Bolivya’da geçen ay düzenlenen seçimlerde usulsüzlük yapıldığı iddiasıyla sağ muhalefetin sokağa çıkması ve ordunun muhtıra vermesi sonucunda Devlet Başkanı Evo Morales’in istifa etmesinin ardından sokaklardaki şiddetin dozu artıyor. Güvenlik güçlerinin geçen salı düzenlediği operasyonda hayatını kaybeden sivillerin cenazelerinin taşındığı adalet yürüyüşünün polis müdahalesi ile dağıtıldığı bildirildi. Göstericiler, Morales’in sığınma hakkı aldığı Meksika’ya geçmesinin ardından geçici devlet başkanı ilan edilen Jeanine Anez’in istifasını istedi. 

MORALES’E SUÇLAMA

Öte yandan Anez yönetiminin Morales hakkında “terörizm ve isyan” suçlamasıyla soruşturma açılması için harekete geçtiği belirtildi. Morales’in 10 Kasım’da açıkladığı istifasının ardından en az 33 kişinin güvenlik güçlerinin saldırıları sonucunda yaşamını yitirdiği duyurulmuştu. ABD yönetimi Anez’e destek açıklamıştı.