Kapıyı çalan eşitsizlik değil eğitim

Türkiye’de okulöncesi eğitim hizmetlerinin yüzde 92’si kurum merkezli, yüzde 8’i de alternatif modellerle gerçekleştiriliyor. 3-5 yaş arasındaki 2.7 milyon çocuk okulöncesi eğitimi alamıyor. Dezavantajlı çocukların, erken çocukluk hizmetlerine ulaşmalarını sağlayabilmek için yenilikçi hizmetlere ve farklı modellere gereksinim duyuluyor.

Bu modellerden biri de Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ÇABA Çok Amaçlı Erken Çocukluk Eğitimi Merkezi Projesi olan (ÇABAÇAM). Proje, ÇABA Derneği sponsorluğunda ve Çanakkale Kepez Belediyesi desteğiyle 2008 yılı Mart ayından itibaren Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nin Eğitim Fakültesi’nde hayata geçirildi. Proje kapsamında bugüne kadar 4 - 6 yaş arasında toplam 120 çocuk, aile ve 200’e yakın hizmet öncesi öğretmen adayına eğitim sağlandı. Projenin temel amacı, toplum katılımlı işbirliklerinin oluşturulması yoluyla özellikle gelişimsel olarak risk altında olan çocuklar ve aileleri için erken çocukluk hizmetlerinin sağlanması. Bir diğer önemli amacı ise, hizmet öncesi öğretmen adaylarının teori ile pratiği bir araya getirmeleri ve yaparak - yaşayarak öğrenmeleri için onlara uygun fırsatlar sağlamak. “Bu proje benim hayalimdi” diyen Proje Koordinatörü Doç. Dr. Ebru Aktan Acar, “Bundan sonrasında öncelikli amacımız, “Projemizi u¨lkemizdeki diğer üniversitelerin bünyesinde yaygınlaştırmak. Çok daha fazla sayıda çocuğumuza, aileye, öğretmen adayına, öğretmene, kısacası çocuğa dokunan tüm bireylere eğitim sağlamak” diyor.

‘Fark yaratan’ oldu

ÇABAÇAM, okulöncesi eğitimin yaygınlaştırılması ve farklı nedenlerden dolayı bu eğitimi alamayan çocuklar için yaptığı çalışmalarla Sabancı Vakfı’nın “Fark Yaratan’’larından biri oldu. Toplumsal sorunlara çözüm üreten “sıra dışı kişilerin olağanüstü öykülerini” anlattığı Fark Yaratanlar programı, fark yaratan çalışmaların kısa videolarının hazırlanıp internette ve televizyonda yayımlanmasıyla projelerin görünürlük kazanmasını ve izleyenlere ilham vermesini hedefliyor.

Mülteciler de dahil edildi

Proje Koordinatörü Doç. Dr. Ebru Aktan Acar, kurumdaki çocukların seçim sürecini anlatıyor: “2008 yılından itibaren her sene ortalama 4 - 5 yaş arasında 20 çocuğumuza eğitim sağlıyoruz. ÇABAÇAM’da eğitim alan çocuklarımızı dezavantajlı olarak nitelendirdiğimiz farklı nedenlerden dolayı gelişimleri risk altında olan çocuklar arasından seçiyoruz. Öncelikli kriterimiz, ailenin ekonomik durumunun düşük olması. Diğer kriterlerimiz ise anne - babanın birliktelik durumu, ebeveynlerden herhangi birinin vefat etmiş olması, engellilik durumu, suç, istismar vb. gibi durumlar. 2015 yılı itibarıyla Sığınmacılar ve Mültecilerle Dayanışma Derneği Çanakkale Şubesi ile işbirliği içine girerek ülkemize gelen mülteci misafirlerimizin de çocuklarını belli bir sayıda ÇABAÇAM’a dahil ettik. Çocuklarımızı belirlerken çok ciddi ve uzun bir çalışma yaptığımızı söylemeliyim. Okul Öncesi Öğretmenliği Lisans Programı müfredatında yer alan Topluma Hizmet Uygulamaları Dersi kapsamında bir grup gönüllü öğrencimizi Kepez’e yönlendiriyoruz. Bizim hazırladığımız bir anketimiz var, onu öğrencilerimize veriyoruz. Kepez Belediyesi de zabıta görevlendiriyor bu arkadaşlarımızın yanına. Yani kapı kapı dolaşıyoruz aslında. İhtiyaç sahibi bölgeleri gezerek, ev ziyaretleri yoluyla aileleri belirliyoruz. Daha sonra anketleri değerlendirerek çocuklarımızı en fazla ihtiyaç sahibi olandan başlayarak sıralıyoruz. Her yıl ekim ayından itibaren de bir yıl boyunca sistemimize dahil olan çocuklarımıza hafta içi her gün 09.00 - 13.00 arasında ÇABAÇAM’da ücretsiz eğitim hizmeti sağlıyoruz.”