Krizi gizleyemediler

Ekonomideki krizi her defasında bir dengelenme süreci olarak niteleyen hükümet kanadından yaşanan sıkıntılara dair itiraf geldi.

TBMM Başkanı Binali Yıldırım, Türkiye’nin ekonomik bazı sıkıntılarla karşı karşıya olduğunun bir sır olmadığını söyledi. İstanbul Ekonomi Zirvesi’nin açılışında konuşan Yıldırım, "Bugün yaşadığımız sıkıntıların üstesinden mutlaka geleceğiz. Gerek bankaların sıkıntılarına yönelik tedbirler alınıyor, gerek reel sektörün bilançolarının bozulmaması için gereken yapılandırmalara gidiyorlar. Bir müddet ayağımızı yorganımıza göre uzatacağız. Geçmişte fazla açılmıştık, şimdi biraz daha işleri toparlayacağız” dedi. Yıldırım, kriz var diye öldük bittik demeye lüzum olmadığına işaret ederek şu değerlendirmeyi yaptı:

Belki bir müddet, 3-5 ay sıkıntılı dönemimiz olacak ama şunu bilmenizi istiyorum, çok şey konuşulabilir, Türkiye’nin varlıkları, değerleri, yükümlülüklerinin kat kat üstünde. Problemimiz ne? Türkiye’de bir vade uyuşmazlığı var. Yükümlülüklerin vadesi ise varlıkların vadesi birbiriyle uyuşmuyor. Türkiye’nin elinde bu uyuşmazlığı ortadan kaldıracak tedbirleri alacak mekanizmalar da var, araçlar da var.

Etkisi 6-7 ay sürecek

Paniğe gerek yok. Daha kötüsünü biz gördük. Dünyanın en büyük projelerinin ihalelerini yapıyoruz. IMF ile yolumuzu ayırmışız. Bütün bunlar tabii ki bazı çevrelerde rahatsızlık oluşturdu ve “istikrar kayboluyor” algısı, “güçlü siyasi irade kayboluyor” algısı maalesef bizim göstergelerimizi bozdu.
Öte yandan Japon kredi derecelendirme kuruluşu JCR’nin başkanı Orhan Ökmen de yaptığı yazılı açıklamada, TL’deki değer kaybının Türkiye ekonomisi üzerinde yarattığı negatif etkinin yaklaşık 6-7 ay boyunca devam edebileceğini söyledi. Ökmen, “Bankacılık sektörü kredi verebilir hale gelmeden ekonomik dengelenme sağlanamayacak” dedi.

Borsanın kayıp haftası

Mali piyasalar, iç ve dış gelişmelerin etkisiyle geçen hafta düşüş yönünde dalgalı bir seyir izledi.
10 Aralık haftasına yükselişle başlayan ve 93 bin 421 puana kadar Borsa İstanbul 100 Endeksi, inişli çıkışlı bir seyir izlerken, özellikle dünyadaki genel büyüme endişelerinin artması ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Suriye’de “Fırat doğusu”na yönelik operasyon açıklamalarından etkilendi.
Kredi derecelendirme kuruşu Fitch’in Türkiye’nin kredi notuna ilişkin açıklamaları da mali piyasalar üzerinde baskı oluşturdu. Ancak Fitch’in, yatırım yapılabilir seviyenin altında ve “BB” olan not konusunda bir değişilik yapması da beklenmiyor.

BİST 100 Endeksi günü 858 puan kayıpla 90.528 puanda tamamlarken, 7 Aralık Cuma gününe göre de yüzde 3.4 değer kaybetti.
Döviz piyasasında ise gelişmekte olan ülke para birimleri genelinde gözlenen değer kayıplarından Türk Lirası da etkilendi. TL dolar ve Avro karşısında günü düşüşle kapatırken, TL’deki haftalık düşüş dolarda yüzde 2.02, Avro’da yüzde 1.03 oldu. Faiz ise haftalık bazda yüzde 5.48 artarak günü yüzde 21.35’te kapattı.

Çin’in üretimindeki düşüşe de dikkat çeken İntegral Yatırım Araştırma Uzmanı Seda Yalçınkaya Özer, küresel piyasalardaki büyüme endişelerinin daha da yüksek seviyede hissedildiğini söyledi. Özer, ayrıca “Avro bölgesinde özel sektör PMI rakamları da beklentinin altında” dedi.
Altın piyasasında ise yükseliş yönünde hareketler görüldü. Cumhuriyet altını haftalık bazda yüzde 1.33 artışla günü 1436 lira, gram altın ise yüzde 1.27 değer artışıyla günü 214 lira seviyesinde kapattı.

213 milyar dolar borç

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilere göre özel sektörün yurtdışından sağladığı kısa vadeli borcu ekim itibarıyla 15.9 milyar dolar oldu.
Özel sektörün yurtdışından sağladığı uzun vadeli borcu ise aynı dönemde 213 milyar doları bulundu. 213 milyar dolar tutarındaki uzun vadeli toplam kredi borcunun yüzde 48.3’ünü finansal kuruluşlar, yüzde 51.7’sini ise finansal olmayan kuruluşların borcu oluşturdu.