Zengin daha zengin, fakir daha fakir

En yüksek gelire sahip yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay bir önceki yıla göre 0.7 puan artarak yüzde 47.2, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun aldığı pay 0.1 puan artarak yüzde 6.2 oldu. Toplumun en zengin yüzde 20’sinin gelirinin, en yoksul yüzde 20’sinin gelirine oranı 7.6’dan 7.7’ye çıktı.

10 kişiden 7’si konut alımı ve konut masrafları dışında taksit ödemeleri veya borçları olduğunu yüzde 65.4’ü yıpranmış ve eskimiş mobilyalarını yenileme ihtiyacını ekonomik nedenlerle karşılayamadığını ve yüzde 17.4’ü konut masraflarının hanelerine çok yük getirdiğini beyan etti.

Gelir dağılımı hesaplamalarında önemli bir referans noktası olarak kullanılan Gini katsayısının Türkiye’de 2016 itibarıyla bir önceki yıla göre yükseldiği tahmin ediliyor. Bu durum Türkiye’de gelir adaletsizliğinin 2015 yılına kıyasla arttığını gösteriyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2016 yılına ilişkin Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması sonuçlarını açıkladı. Araştırmada Gini katsayısı bir önceki yıla göre 0.007 puan artış ile 0.404 olarak tahmin edildi. Gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı, sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, 1’e yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade ediyor.

Kiracılar yükselişte

Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, 2016’da şu tespitlere yer verildi:

* 2016’da ev sahipliği oranı yüzde 60.4’ten yüzde 59.7’ye düşerken kiracı olma durumu ise yüzde 23.3’ten yüzde 24.4’e yükseldi.

* İki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masrafının karşılanabilme durumu sorusuna fertlerin yüzde 37.7 karşılayamıyorum dedi. Bu oran 2015’te 35.8’di.

* Hanehalkı tiplerine göre eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranlarına bakıldığında; tek kişilik hanehalklarının yoksulluk oranı bir önceki yıla göre 0.8 puan artışla yüzde 8.9’a çıktı.

Üniversite mezunu da fakir

* Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si dikkate alınarak hesaplanan yoksulluk oranına göre, okuryazar olmayanların yüzde 26.2’si, bir okul bitirmeyenlerin yüzde 24.1’i yoksul iken, bu oran lise altı eğitimlilerde yüzde 12.5, lise ve dengi okul mezunlarında ise yüzde 6.2 oldu. Yükseköğretim mezunları ise yüzde 1.7 ile en düşük yoksulluk oranının gözlendiği grup oldu.

* 2015’te sürekli yoksulluk oranı yüzde 15.8 iken 2016’da bu oran yüzde 14.6 oldu.

* Toplam eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirleri içerisinde en yüksek pay, bir önceki yıl ile değişim göstermeyerek yüzde 49.7 ile maaş ve ücret gelirlerine ait oldu.

* Nüfusun yüzde 42.2’si konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu yaşarken, yüzde 38.1’i sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi ve yüzde 24.5’i trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlar yaşadı.

Yüzde 33’ü yoksun

* Finansal sıkıntıda olma durumunu ifade eden maddi yoksunluk, çamaşır makinesi, renkli televizyon, telefon ve otomobil sahipliği ile beklenmedik harcamalar, evden uzakta bir haftalık tatil, kira, konut kredisi, borç ödemeleri, iki günde bir et, tavuk, balık içeren yemek ve evin ısınma ihtiyacının ekonomik olarak karşılanamama durumu ile ilgili hanehalklarının algılarını yansıtıyor. Bu dokuz maddenin en az dördünü karşılayamayanların oranı olarak tanımlanan ciddi maddi yoksunluk 2016’da 2.6 puanlık artışla yüzde 32.9’a yükseldi.

* Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50’si dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre, yoksulluk oranı yüzde 14.3 oldu. Medyan gelirin yüzde 60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırına göre ise yoksulluk oranı yüzde 21.2 oldu.