Uzay gezgini 40 yıldır yolda

NASA’nın 1977 yılında atmosfer dışına yolladığı Voyager isimli ikiz uzay araçları tam 40 yıldır “evrendeki tek canlı bizler miyiz” sorusuna yanıt bulmak için dolaşıyor. Uzay araçlarının görevleri başlangıçta Jupiter, Uranüs ve Neptün gibi gezegenleri keşfetmekti ama, aynı zamanda insanlığın sesini uzayın derinliklerine de taşıdılar. Araçlarda balinaların sesleri, Chuck Berry’nin “Johnny B. Goode” parçası, Beethoven’in beşinci senfonisi, bir Japon halk ezgisi ve 55 dilde selam var. 5 Eylül’de fırlatılmıştı... 5 Eylül 1977’de fırlatılan Voyager 1 şu sıralar dünyadan 20 milyar kilometre uzakta seyahat ediyor, uzay aracı bu kadar uzağa giden insan yapımı tek araç. Jüpiter ve Satürn’ü ziyaret etti, bu gezegenlere ait uyduların detaylı fotoğraflarını elde eden ilk araç oldu. Voyager 1’in dünya ile olan haberleşmesini en az 2025’e kadar sürdürmesi bekleniyor. Uzay aracından gönderilen bir radyo sinyalinin dünyadaki alıcılara ulaşması 17 saat sürüyor. Bilim insanları kameraların görüntü göndermeyi uzun süre önce bıraktığını, ancak araçların günlük bilgi yollamayı hâlâ sürdürdüğünü söylüyor ve ekliyor: “Hiçbirimiz 40 yıl önce yola çıktığımızda araçların hâlâ çalışacağını ve bu öncü yolculuğu sürdüreceklerini tahmin etmezdik.”

Voyager 1 güneş sisteminin dışındaki dört gezegenin dışına yolculuk eden ilk uzay aracı. Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Voyager 1 uzay aracının, fırlatılmasından 36 yıl sonra Güneş Sistemi’nin dışına çıkmayı başardığını duyurmuştu. Güneş Sistemi’nin dışına çıkan ilk uzay aracı unvanını elde eden Voyager 1’in 25 Mayıs 2012’de sınırı geçtiği açıklanmıştı.

Voyager misyonu Jupiter’in ayı Io’da Dünya’nın ötesinde ilk aktif volkanlar keşfetti ve Jüpiter’in ayı Europa’da yüzey altı okyanus bulguları buldu. Satürn’ün ayı Titan’ın, Güneş sistemindeki, Dünya’ya en çok benzeyen atmosfere sahip olduğu da Voyager misyonunun ortaya çıkardığı bilgilerden.

Tahminlerin çok ötesinde

Voyager 1’in uzay yolculuğu projesinden sorumlu ekibin başkanı olan bilim insanı Ed Stone, uzay aracının evrenin şimdiye kadar keşfedilmemiş noktalarında inceleme yapacağını kaydetti. Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nde çalışmalarını sürdüren Stone, “Yıldızlar arasındaki boşluk bölgesine ulaştık. Bundan 40 yıl önce Voyager projesine başlarken bu noktaya gelmeyi zaten umuyorduk. Ama doğrusu Voyager’in bu kadar uzun ömürlü olabileceğini beklemiyorduk” ifadelerini kullandı. Bir tür ‘uzay elçisi’ olarak tasarlanan ve saniyede 17 kilometre hızla yoluna devam eden Voyager 1’de, uzayda akıllı varlıklarla karşılaşma olasılığına karşı, bir disk içinde şarkı ve fotoğraflar da yüklü. Uzmanlar 1970’lerin teknolojisiyle üretilen araçların güneş sisteminin dışına kadar yolculuk edebilmesinin kayda değer bir başarı öyküsü olduğu görüşünde.

Uzayda 288 gün rekoru

ABD’li kadın astronot Dr. Peggy Whitson (57), ABD’li ve Rus iki meslektaşıyla uzayda tam 288 gün kalarak rekor kırdı. Soyuz kapsülü ile Kazakistan’a iniş yapan Whitson, bu göreviyle birlikte uzayda 665 gün kalarak “uzayda en uzun süreli kalan Amerikalı” ve “uzayda en uzun süre kalan kadın” rekorlarıyla dünyaya döndü. Whitson ile birlikte Amerikalı astronot Jack Fischer ve Rus kozmonot Fyodor Yurchikhin de dünyaya dönüş yaptı.